In wat inmiddels een drieluik van oude mediadragers begint te worden, is er na vinyl en de cd vandaag aandacht voor de status van het cassettebandje in het muzieklandschap van 2017. Want ook die is na ruim een halve eeuw nog niet uitgespeeld. Hoe zit dat?
Als serieus opnamemedium is de cassette natuurlijk al decennia verdrongen door de compact discs en latere media, waaronder de minder succesvolle minidisc. In de complete Benelux is er zelfs nog maar één bedrijf waar je terecht kunt voor de productie van cassettebandjes: Duplicase in Wierden. Toch is de rol van het medium nog niet helemaal uitgespeeld. In 2013 was daar bijvoorbeeld de 50ste verjaardag, wat onder meer door de bedenkers zelf in het eigen Philips Museum gevierd werd.
Revival
De opleving in dat jubileumjaar was vooral merkbaar bij obscure muzikanten en hippe retrofans, en een comeback van het formaat van de vinyl hausse zal het cassettebandje in de 21e eeuw dan ook niet meer meemaken. Maar het werd wel degelijk opgemerkt, en in bepaalde kringen is de muziekdrager van het Philips van voorbije tijden daarom nog springlevend. In de VS – maar dus ook dichter bij huis – wordt er nog altijd muziek op het nostalgische medium gezet, en daar sluiten niet de minste artiesten bij aan. Metallica, Kanye West, Prince, Eminem en Justin Bieber: van allen is recent hun muziek gewoon nog op cassettebandjes uitgebracht.
Voortrekker op dat laatste vlak is het hippe Amerikaanse label Burger Records, dat er mede voor gezorgd heeft dat de verkoop in 2016 met 74 procent wist te stijgen in dat land. Het label komt in 2017 zelfs met een eigen cassettespeler, de Burger Buddy (zie afbeelding). Er is dus ook nog een markt voor hardware! Terugkomend op die 74 procent, in absolute cijfers praten we dan over een groei van 74.000 naar 129.000 stuks. Volkomen verwaarloosbaar in het grote plaatje natuurlijk, en van een keiharde revival zal niemand durven spreken. Cijfers voor de Nederlandse markt ontbreken, maar via een zoektocht op Marktplaats krijgen we wel een kleine indicatie van de tweedehands handel. Hoe dan ook is het vooral een opleving in de beleving, en niet in meetbare economische termen.
Cassette Store Day
Naast genoemde muzikanten vinden ook diverse labels dat het cassettebandje nog niet op zolder hoort. Zo heeft de internationale dag van de onafhankelijke platenzaak, Record Store Day, een aantal jaar geleden een broertje gekregen: Cassette Store Day. Indie labels Kissability, Sexbeat en Suplex Cassettes zijn in 2013 uitsluitend in Engeland met het initiatief begonnen, maar zagen hun muziekdag inmiddels wereldwijd een ding worden.
Grote muziekmarkten als Frankrijk (Balades Sonores), Duitsland (Späti Palace en Mansions and Millions), Japan (VSI) en de VS (Burger Records) sloten sindsdien namelijk aan, en brengen met Record Store Day als voorbeeld jaarlijks – in oktober – diverse exclusieve releases op de markt. Recenter volgden ook de labels Rice is Nice in Australië en Arch Hill in Nieuw Zeeland. Nu Nederland nog…?
Cassette: A Documentary Mixtape
De uitvinder zelf, Nederlander Lou Ottens, vindt een revival van zijn geesteskind overigens totaal niet nodig. De voormalig Philips-man, die het in 1963 noodzakelijk zag om het cassettebandje op de wereld te brengen uit ergernis om de complexiteit van bestaande taperecorders, vindt het medium wel degelijk ‘uit de tijd’. Gelukkig denken heel veel liefhebbers daar anders over. Zo is er tot slot nu ook een gloednieuwe documentaire over het cassettebandje, dat op de recente editie van het Internationale Film Festival Rotterdam zijn première beleefde.
Hedendaagse hipsters, midlife mijmeraars en hoogbejaarde pioniers verklaren op eigenzinnige wijze hun liefde voor het handzame formaat van het cassettebandje, zo omschreef het Rotterdamse festival de documentaire. Met muzikanten Henry Rollins en Thurston Moore en natuurlijk uitvinder Lou Ottens in een glansrol. Ottens vertelt over het ontstaan en het wereldwijde succes. Daarnaast zingen onder meer Henry Rollins, Thurston Moore en Ian MacKaye de lof op het onvolprezen cassettebandje – nu door jonge bands en muziektenten herontdekt als een hippe, analoge muziekdrager. De ruimtes tussen de ingetogen anekdotes van Ottens en de enthousiaste liefdesverklaringen van huidige fans worden mooi opgevuld met geluidsfragmenten van originele bandjes uit een grijs, maar nog steeds warm klinkend verleden.
Cassette: A Documentary Mixtape - Official Trailer from Zack Taylor on Vimeo.
