IFA 2017 in Berlijn is afgelopen. Het team van hifi.be heeft bijna een week rondgelopen op de beursvloer om te kijken en te luisteren naar nieuwe producten. Soms ging het om prototypes van producten waarvan de productie en verkoop nog even op zich laat wachten. In de meeste gevallen waren de producten al (kort) op de markt of komen binnenkort op de markt. In dit artikel worden de meest opvallende producten en trends op de beurs en daaromheen op een rijtje gezet.

Algemene trend op IFA 2017: veel evolutie, weinig revolutie

Een audio-beurs zoals IFA is voor een fabrikant een uitgelezen kans om de aandacht te trekken van pers en publiek. Veel grote en kleine fabrikanten hebben dan ook de gelegenheid aangegrepen om nieuwe producten te tonen of aan te kondigen. De beursvloer en het aantal exposerende deelnemers was zodanig groot dat wij onmogelijk alles kunnen bespreken. Alles overziende zijn natuurlijk wel trends waarneembaar.

De algemene trend is voornamelijk evolutie van producten. Revolutionaire ontwikkelingen hebben we al heel lang niet meer gezien. Producten worden bijvoorbeeld kleiner en betrouwbaarder of veelzijdiger of kunnen draadloos hun werk doen, maar dat is niets anders dan evolutie van bestaande techniek. Een revolutie was daarentegen bijvoorbeeld de introductie van de cd-speler of de uitvinding van de transistor.

Streaming kan een revolutie genoemd worden omdat we op die manier een virtuele jukebox in onze luisterruimte hebben staan met een welhaast oneindige hoeveelheid muziek. Technisch gezien is streaming echter niets anders dan het slim combineren en toepassen van bestaande techniek: harde schijven voor opslag (in eigen bezit of in bezit van een aanbieder/streamingdienst), netwerktechnologie voor verspreiding, een DA-converter voor de vertaling van digitaal naar analoog en een tablet of smartphone als afstandbediening.

Hoewel we dus geen revolutie(s) hebben waargenomen, zijn er wel degelijk interessante ontwikkelingen en evoluties te melden. Een algemene trend is de verbetering van hoofdtelefoons in het top- en middensegment en de introductie van steeds meer draadloze modellen. Ook fabrikanten van luidsprekers hebben de vraag naar draadloosheid gehoord. Streaming-apparatuur is veelzijdiger en betrouwbaarder geworden. Voorts hebben we een lichte hang naar vroeger waargenomen. Sommige producten hebben een retro uiterlijk, maar zijn doorgaans ook voorzien van nieuwe techniek.

Graag willen wij de belangrijkste producten en trends op een rijtje zetten, zonder daarbij volledigheid te willen of kunnen nastreven.

IFA 2017: hoofdtelefoons, draadloos, noise cancelling, gebruik onderweg

De vraag naar hoofdtelefoons is groot, zowel voor gebruik thuis als onderweg. Het Japanse Audio-Technica heeft een nieuwe hoofdtelefoon getoond genaamd ATH-ADX5000. Het model is het nieuwe vlaggenschip van Audio-Technica en heeft een adviesprijs van circa 2.200 euro. De nieuweling is tamelijk groot en heeft een kabel. Gebruik buitenshuis ligt dan ook niet voor de hand.

Fabrikanten hebben goed begrepen dat het middensegment, budgetsegment en draadloze segment veel groter en commercieel interessanter is dan het topsegment. Sennheiser heeft draadloze in-ears getoond, al dan niet voorzien van een nekband. Ook Sony heeft nieuwe draadloze modellen uitgebracht, al dan niet voorzien van noise cancelling. Sony heeft daarbij speciaal aandacht besteed aan luchtreizigers. Sommige modellen houden rekening met de plaatselijke luchtdruk (in het vliegtuig) en laten omroepberichten door terwijl het overige omgevingsgeluid wordt weg gefilterd. Panasonic heeft een draadloze hoofdtelefoon uitgebracht met een retro uiterlijk, die voorzien is van nieuwe techniek zoals bluetooth en drivers voorzien van neodymium magneten.

Een interessante ontwikkeling is de verdergaande miniaturisatie van de elektronica van in-ear hoofdtelefoons. Sony, Philips en B&O Play hebben in-ear modellen getoond waar geen enkele draad meer aan te pas komt, ook geen onderlinge verbindingsdraad tussen de oordopjes. Ieder oordopje heeft dus zijn eigen accu en verbindingselektronica.

Als het gaat om hoofdtelefoons is de algemene trend dan ook dat het aanbod en de diversiteit de afgelopen tijd in alle segmenten enorm is toegenomen. De verwachting is dat aanbod en diversiteit de komende jaren nog verder zullen toenemen.

IFA 2017: luidsprekers, al dan niet draadloos

Fabrikanten van luidsprekers maken al een tijdje draadloze luidsprekers, in twee soorten wel te verstaan. De ene soort maakt verbinding met een bron via bluetooth en is veelal voorzien van een accu. Deze modellen zijn vooral bedoeld voor bij de picknick of op het strand of op de camping. De andere soort is bedoeld voor in de woonkamer en is niet voorzien van een accu, maar heeft stroom nodig uit het stopcontact.

De Deense fabrikant Dali heeft ook het draadloze licht gezien en heeft de draadloze Callisto-productlijn geïntroduceerd, thans bestaande uit een vloerstaander en een monitorluidspreker. Een versterker en dikke luidsprekerkabels zijn niet meer nodig. Dali was overigens niet de eerste met een draadloze hifi-luidspreker. Dali heeft slechts ingehaakt op een trend. Bijvoorbeeld landgenoot Dynaudio had al eerder draadloze luidsprekers uitgebracht in de Focus XD-productlijn. Het ligt in de lijn der verwachting dat andere fabrikanten zullen volgen. Draadloze luidsprekers zijn wel zo makkelijk, vooral in een surround-opstelling.

IFA 2017: receivers en tafelradio’s met alles erop en eraan

Traditionele geïntegreerde versterkers en receivers worden nog steeds veel gebouwd en verkocht, maar veel fabrikanten plaatsen ook een DA-converter onder de motorkap. De huidige trend is dat receivers ook van bluetooth en streaming-functionaliteit worden voorzien met behoud van traditionele analoge cinch-ingangen en vaak ook nog een phono-ingang. Multi-room muziekweergave wordt ook steeds gewoner.

De traditionele geïntegreerde versterker krijgt dus een tweede leven als Zwitsers zakmes. Onkyo heeft bijvoorbeeld onlangs een tweetal receivers met alles erop en eraan geïntroduceerd, waarvan het grootste model allerlei streaming-functies heeft. Yamaha heeft deze zomer met de R-N303D en de R-N803D ook dergelijke apparaten geïntroduceerd. Het Koreaanse CocktailAudio heeft onlangs de X35 uitgebracht waar zo ongeveer alles op zit wat je maar kunt verzinnen. Dit soort Zwitserse zakmessen lijken goed aan te slaan bij de consument.

Tafelradio’s doen tegenwoordig ook meer dan alleen maar radiostations weergeven. Het Duitse Sonoro heeft met de Meisterstück ook een klein Zwitsers zakmes geïntroduceerd.

IFA 2017: hi-res, MQA en andere vormen van aandacht voor goede geluidskwaliteit

De hiervoor genoemde Zwitserse zakmessen kunnen veelal ook omgaan met hi-res bestanden. Ondersteuning van hi-res en DSD was er natuurlijk al langere tijd, maar inmiddels kunnen apparaten in de lagere prijsklasse ook DSD afspelen. Hi-res of DSD kunnen we nog geen doorslaand succes noemen, maar de trend is dat ondersteuning langzaam ook naar het lagere segment druppelt en dat zou de vraag van consumenten wel eens in een stroomversnelling kunnen gaan brengen.

Sony heeft met de NW-ZX300 een nieuwe draagbare muziekspeler (Walkman) uitgebracht die tot 11,2 MHz DSD en tot 32-bit 384 kHz PCM kan afspelen. De nieuwe Walkman kan ook MQA-bestanden decoderen. LG heeft met zijn nieuwe vlaggenschip LG V30 de eerste smartphone aangekondigd die MQA-bestanden kan decoderen. De LG V30 is voorzien van een 32-bit Quad dac. Ondersteuning van hi-res en MQA komt dus in steeds meer en in steeds kleinere apparaten te zitten.

Zonder content is mooie hardware tamelijk waardeloos, maar gelukkig zitten aanbieders van content niet stil. Deezer heeft op de IFA in Berlijn aangekondigd MQA-bestanden als streams aan te gaan bieden. Concurrent Qobuz heeft in mei van dit jaar aangekondigd om 24-bit/192kHz streams aan te zullen gaan bieden. Het lijkt er dan ook op dat we het mp3-tijdperk zo zoetjes aan gaan afsluiten en over gaan stappen op een betere geluidskwaliteit. De prijzen voor geheugenruimte en bandbreedte zijn immers zodanig gedaald dat compressie veelal niet meer nodig en niet meer gewenst is.

IFA 2017: andere interessante ontwikkelingen

Voor de vinylliefhebber waren er ook leuke producten of aankondigingen. Technics heeft de introductie aangekondigd van de Reference Class SP-10R, de meest hoogwaardige direct-drive draaitafel van het merk tot nu toe. Deze draaitafel zal naar verwachting in de zomer van 2018 op de markt komen. De verkoopprijs is nog niet bekend, maar de nieuwe draaitafel gaat vast geen goedkoop product worden.

Voor wie de nieuwe Technics niet kan betalen of niet wil wachten, zijn er de afgelopen zes maanden een heleboel alternatieven op de markt gekomen. Onder andere VPI en Elipson hebben nieuwe draaitafels uitgebracht. VPI heeft zelfs een model met hoofdtelefoonaansluiting uitgebracht. Het huidige aanbod van draaitafels in alle prijsklassen is enorm te noemen.

We zullen dit artikel afsluiten met een product in de categorie “grappig”. Het gaat om de Brooklyn Ghettoblaster die het Britse bedrijf GPO op de IFA heeft laten zien. Heerlijke retro waarin ook moderne techniek zoals bluetooth is verwerkt. Hifi? Geluidskwaliteit? Ach, wat doet dat er toe. Best kans dat hij net zo goed of beter klinkt als de huidige gemiddelde bluetooth-luidspreker. We zouden het niet erg vinden om de Brooklyn dit jaar onder de kerstboom aan te treffen.