De Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach spreken nog steeds veel musici en liefhebbers aan. De aria en alle variaties daarop werd geschreven voor klavecimbel, maar heeft in de geschiedenis al zeer veel transcripties gekend. Zo ook voor strijkers: Camarata RCO speelde de Goldberg Variations in deze variant, waarvan onlangs een fraaie dubbel-lp werd uitgebracht.
Camerata RCO
Camerata RCO bestaat uit leden van het Royal Concertgebouw Orchestra (het Koninklijk Concertgebouworkest), die naast de liefde voor het spelen in een groot orkest ook de voorkeur geven aan het spelen in een klein ensemble. In juni betraden drie leden van dit ensemble de Singelkerk in Amsterdam, waar zij het in 1984 door Dmitry Sitkovetsky voor snaren vertolkte arrangement van Bachs Goldberg Variations opnamen. Bert van der Wolf van Northstar Recordings verzorgde de opnames voor zowel stereo als meerkanaals tracks. De release op vinyl (en sacd) kwam voor rekening van het nieuwe, audiofiele muzieklabel BarcaNova Records, opgericht in 2015 en geesteskind van Hubert Koekenberg. Music On Vinyl verzorgde de persing op vinyl en bracht deze eerste BarcaNova productie uit in de Classical-lijn.
De Goldbergvariaties (BWV 988) werden omstreeks 1740 door Johann Sebastian Bach geschreven, bestaande uit een enkele aria, gevolgd door dertig in complexiteit groeiende variaties (cyclusonderdelen) daarop en met de aria als wederkerend eindpunt. Naar verluidt (maar tegenwoordig betwijfeld) dankt het stuk zijn naam aan de in 1756 gestorven clavecinist Johann Gottlieb Goldberg, die indertijd in dienst was van de aan slapeloosheid lijdende gezant van Rusland in het Duitse Saksen: graaf Hermann Carl von Keyserlinck. Deze zou Bach opdracht gegeven hebben voor het schrijven van het werk, zodat Goldberg delen van de variatiecyclus voor kon dragen wanneer de graaf niet kon slapen.
Waar of niet, zoals gezegd bieden de Goldbergvariaties nog steeds veel inspiratie voor arrangeurs en musici. Het stuk is inmiddels als vele malen gespeeld op zowel klavecimbel als piano (met de legendarische opname van Glenn Gould uit 1955 als meest bekende uitvoering), maar ook voor gitaar, fluit, accordeon en synthesizer. En natuurlijk het arrangement voor strijkers, op deze dubbel-lp uitgevoerd door Camerata RCO.
Het trio dat in twee dagen tijd de complete cyclus van Bachs Goldberg Variations opnam in de Amsterdamse kerk, bestaat uit Annabeth Webb (viool), Jeroen Woudstra (viola) en Honorine Schaeffer (cello). De drie musici maken op innemende wijze gebruik van het expressieve element dat schuilgaat in hun instrumenten, waarbij vooral timing, precisie en eerbied voor de muziek sterk naar voren komen.
De akoestiek van de Singelkerk leent zich prima voor het stuk, hoewel deze niet extreem hoorbaar in de productie verwerkt is. Wel is het Bert van der Wolf erg goed gelukt om de natuurlijke klankkleuren van de instrumenten te bewaren en dat komt de harmonie van zowel het sterke spel van de drie strijkers als de muziek als geheel flink ten goede. De gelaagdheid waarmee het lieflijke maar hoorbaar uiterst geconcentreerde spel van Camerata RCO vanuit de groeven naar voren komt is beklijvend en de bijna vijfentachtig minuten speeltijd is in een zucht voorbij. Jammer, maar gelukkig kan je de vier plaatkanten naar believen herhalen.
Deze eerste persing afkomstig van het BarcaNova Records platenlabel in samenwerking met Music on Vinyl is een audiofiele parel die op een goede installatie fijnzinnig tot leven komt. De persing is uitmuntend en muisstil. Grove en fijne dynamiek komen perfect uit de groeven naar voren, de tonale balans is uitmuntend en natuurlijk is het spel van het trio van Camerata RCO voor een groot deel debet aan het plezier dat de liefhebber van klassieke werken beleeft aan deze lp. Referentiemateriaal dat blijft boeien en daarom een warme aanbeveling waardig. Waarvan akte.
Muziek: 9 ½
Klank: 9 ½
Kwaliteit persing: 10
Label: BarcaNova Records/ Music on Vinyl
Speelduur: 84:03 minuten
Website: www.camerata-rco.com & www.barcanova.nl
