De Sforzato DSP-030EX is een netwerk muziekspeler en usb-dac, uitgebreid aan de tand gevoeld door René van Es in het november 2017-nummer van Music Emotion.

Er zijn dagen dat de zon feller gaat schijnen, het leven je toelacht, alles op zijn plaats valt en de muziek die speelt extra energie heeft. Vrijwel zeker een dag waarop je een Sforzato muziekspeler aansluit in je installatie, je de vaste plek op de bank inneemt en gaat luisteren naar je favoriete musici...

Sforzato

Sforzato zegt over hun naam dat het “sfz” in muzieknotatie is, wat noten markeert die met hart en ziel gespeeld dienen te worden, omdat ze de kern van de compositie vormen. Opgericht in 2009 met als doelstelling het hart en de ziel van de luisteraar te bereiken, heeft Sforzato telkens gewerkt aan producten om dat doel te realiseren. Eén van de resultaten staat tijdelijk in huis, de DSP-030EX muziekspeler, die als kers op de taart te upgraden is met een externe wordclock generator zoals een Sforzato PMC-02EX.

Sforzato DSP-030EX

Het uiterlijk van de DSP-030EX is gestileerd en simpel. Op de voorzijde een groen display dat aan kan geven wat u speelt en hoever u bent in de track. Ter weerszijden knopjes om de display uit te zetten en de fase om te keren. Meer niet. Op de achterzijde vallen als eerste de twee grote connectoren op waarmee de externe voeding wordt aangesloten. Er is voorzien in een enkele USB B 2.0 ingang, een RJ-45 poort voor Ethernet, twee analoge RCA uitgangen, twee gebalanceerde, analoge XLR uitgangen en als laatste een BNC connector voor een wordclock. Standaard behoort bij de DSP-030EX een kleine, losse wordclock die zijn voeding uit de speler haalt met een extra kabeltje. In de volledig duaal mono opgebouwde speler bestaan de DAC’s uit ESS chips, type ES9038Pro, waarbij alle zorg is besteed aan het reduceren van jitter vanuit de wordclock.

De eveneens duaal mono externe voeding staat op drie spikes, waarvan twee geplaatst onder de twee voedingstransformatoren. Door de voeding extern te houden hebben brom en vibraties geen kans om door te dringen in de speler zelf. Ook dat helpt de jitter te vermijden. De USB ingang is met een te downloaden driver geschikt voor PCM en DSD. Ondersteunde formaten voor de DAC zijn voor PCM: 44.1kHz-384kHz, 16/24/32bit (fixed/float), file typen AIFF, WAV, FLAC en ALAC, (max. 352.8kHz, 384kHz non-compression only) en voor DSD: DSD64/128/256 (2.8MHz, 5.6MHz, 11.2MHz) 1bit, DSF en DIFF. Gapless afspelen gaat op voor alle formaten. Software updates zijn mogelijk omdat de DSP-030EX intern werkt met een ARM11 microcomputer en een FPGA. Overige specificaties zijn een uitgangssignaal van 2Volt, de wordclock moet 50Ω 10MHz zijn, de speler meet 390(B)x327(D)x85(H)mm en de voeding meet 234(B)x236(D)x92(H)mm. De muziekspeler combinatie kost € 11.750,-, bestaande uit de speler, de voeding en een wordclock.

Sforzato PMC-02EX

De Sforzato heeft geen eigen app om de muziek te kiezen, zelf werkte ik met software van PlugPlayer en eLyric om uiteindelijk het meest gebaat te zijn met een Lumin-app. Wel is er een Sforzato configuration tool waarmee je de naam van de speler verandert, de ingang kiest (Ethernet of USB), kiest voor de support software zoals Kinsky (maar ook Roon!), de display iets anders maakt, PCM upsampling aan- of uitzet, het uitgangsniveau reduceert tot 50% of 25% bij inschakelen en een factory reset kan geven.

Mijn favoriete instellingen waren: geen PCM upsampling, Ethernet DNLA en 2Volt uit. Gewisseld is tussen de standaard meegeleverde wordclock generator en de Sforzato PMC-02EX. Die laatste heeft een eigen zware, interne voeding met een 100VA trafo voor de OCXO generator, 66000uF buffercapaciteit en high-speed, low noise SiC Schottky diodes. De uitgang levert een 10MHz sinusgolf van 7dBm over een BNC 50Ω connector. De afmeting van deze wordclock generator is 234x236x92mm. Hij staat op een drietal spikes. De prijs van de wordclock generator is € 3.980,-.

Opstelling

Mijn muziek is opgeslagen op een Synology NAS, die via AudioQuest Carbon kabel en Cisco SE2800 Gigabit switches (met iFi iPower voedingen) over mijn netwerk wordt gedistribueerd. Tussen de laatste switch en de Sforzato zit een AudioQuest Vodka ethernetkabel. Voor de goede orde, ik gebruik (nog?) geen Roon zodat de Sforzato nu geen toegang heeft tot muziekdiensten en/of internetradio, wat Roon normaliter regelt voor de speler. Ik speel alleen PCM van 44.1 tot 192kHz, van 16 tot 24bit, in formaten als FLAC, ALAC en WAV. De Sforzato is met VdH D-102 Mk III Hybrid XLR kabels verbonden met mijn Audia Flight Strumento No.1 voorversterker, die met Yter kabels aan een Pass Labs X250.5 hangt en op zijn beurt is verbonden met PMC fact.12 luidsprekers via Crystal Cable. De speakers staan op Townshend Audio Podiums voor ontkoppeling en ik gebruik van hetzelfde merk de Maximum Supertweeters. De stroomvoorziening werkt met een PS Audio P5 Powerplant, behalve voor de Pass Labs die rechtstreeks is aangesloten op een dedicated groep voor de audio. Netsnoeren zijn van Kemp, Supra en Crystal Cable.

Sforzat DSP-030EX: Luisteren

De aftrap voor het schrijven van deze recensie, na weken genieten van muziek over de Sforzato, gebeurt met Viktoria Tolstoy & Jacob Karlzon en hun album ‘A moment of now’. Vanaf de eerste noten gespeeld op de piano vloeit er zuiver gouden muziek door de kamer met een ongekend gemak. Haast tastbaar zo gemakkelijk staat de performance in de huiskamer. Dacht ik met een NAD M50/M52 en een Metrum Acoustics Pavane al ver te zijn, dit is een superlatief. Doet het muziekspeler deel dat of de interne DAC van de Sforzato? Of is het een samenspel tussen beiden, ik zal het nooit weten want de DSP-030EX heeft geen digitale uitgang. Een Fidata muziekserver met USB-uit zou het raadsel wel op kunnen lossen, maar die is niet voorhanden. Dus gewoon verder gaan en luisteren naar het formidabel opgenomen pianospel en de stem van Tolstoy.

Meer piano is er van Tsuyoshi Yamamoto Trio en ‘Misty’, geript van een cd. Hoewel ik de lp nog steeds niet digitaal kan evenaren als het om de dynamiek op de plaat gaat, is het samenspel tussen de bas, het zachte slagwerk op de achtergrond en de heftige piano zeer zuiver van toon, mist geen enkel detail en heeft een enorme snelheid. Daarbij is de muziek ongekend vloeiend, krachtig en tegelijk heel teder van aard. Om het woord weer eens te misbruiken, het speelt “analoog”. Daarmee bedoel ik dat er veel gevoel in de muziek zit, een ziel die naar voren komt, techniek niet langer hoorbaar is. Muziek komt prachtig los van de luidsprekers die klaarblijkelijk de kamer uit zijn gelopen, het karakter van de voorversterker past in het geheel, de Pass Labs staat alleen vermogen te leveren en cijfert zichzelf weg. De Sforzato doet een ode aan de set. Nu al, zonder kostbare interlink en met de meegeleverde wordclock.

Bladerend door de Lumi-app kan Stacey Kent met haar The summer we crossed Europe in the rain niet ontbreken. Hoe fraai is de stem die zo loskomt van de band, hoe strak is de lage tonen weergave, het pianospel en het tot in het laatste detail aanwezige slagwerk. Het wordt een ramp als de Sforzato retour Audiotweaks moet gaan. Opmerkingen tot nu toe? Diepte is uitstekend, plaatsing op de juiste hoogte van stemmen en instrumenten is prima, in de breedte verlang ik wat meer, nu hangt de muziek soms tussen de luidsprekers, dat mag er best omheen gaan.

Bevoorrecht

Avratz van Infected Mushroom bewijst dat de breedte een beetje meer mag zijn. Galm is ruim aanwezig, elektronisch slagwerk heeft alle gloed die ik verwacht, de bas is loepzuiver strak, het blijft staan in een beeld dat ongeveer zo breed is als hoog. Had ik dat niet anders ervaren met apparatuur dan zou ik met deze opstelling denken dat het nirwana is bereikt. Luister eens naar de impact, de explosies van de lage tonen energie, de ruime mate aan detaillering, de snelheid en de passie van de speler. Zo kende ik er nog geen, niet één die hier heeft staan spelen in ieder geval. 101 Eastbound wordt door Fourplay wel gespeeld met echte instrumenten en kent een perfecte drive in de bas en het slagwerk. Noot voor noot te volgen afgezet tegen de rest van de band waarin orgel en elektrische piano. Dynamiek is explosief, terwijl de muziek nooit te hard lijkt te staan.

Mijn ‘achtergrondmuziekje’ piekt met gemak naar de 100dB, dat is gemeten op de luisterplek en niet vlak voor de speakers. Ondanks/dankzij de ontkoppeling van de speakers met de vloer beweegt het hout zachtjes onder de voeten onder invloed van de bastonen. Idem zo met Nik Bärtsch en zijn Modul 29_14 dat over de vloer rolt rond de 40Hz. Strak als een huis en niet aangezet door de interne DAC van de Sforzato. Heel organisch speelt de muziek, vloeiend en met een hoog oplossend vermogen.

Tot slot Roger Waters met onder meer de track Too much rope van ‘Amused to death’. Wow! Hoe breed gaat dat. Vergeet even de eerdere opmerkingen over ruimte, want de speciale opnametechniek staat borg voor een stereobeeld dat verder loopt dan van muur tot muur. Ook dit is geript van mijn eigen cd en opgeslagen in FLAC op de NAS. Geen DSP, geen toevoegingen, native dus geen upsampling. Gewoon gespeeld met de Synology Mediaserver. The ballad of Bill Hubbard zet de verteller links in een Cinemascope-achtig stereobeeld dat de ruimte optimaal weet te benutten. In een poel van details die zelden zo duidelijk en zuiver naar voren zijn gekomen. Is dit nog steeds mijn stereosysteem? Ik ontdek keer op keer hoe bevoorrecht ik ben.

Het allegro brengt de oplossing

Er is nog een stap te zetten, de bijbehorende Wordclock generator vervangen door een Sforzato PMC-02EX, die de speler bijna € 4.000,- duurder maakt. Weer The ballad of Bill Hubbard en straks Too much rope. Hé, daar zit rechts ineens een hond die net niet opviel. Stemmen links in het begin van de track zijn duidelijker en als de verteller begint zit hij verder naar links. Meer gescheiden van de rest van de geluiden, uitermate verstaanbaar, haast los van alles wat er om hem heen plaatsvindt en weerklinkt. Dankzij, ten gevolge van, of ondanks die extra detaillering is de muziek wel iets minder vloeiend dan tot nu toe. Een gegeven dat ik in de periode voor het schrijven van de tekst al opmerkte. Iets meer techniek, iets minder organisch. Daar weet ik een oplossing voor, maar die is zo nieuw dat hij voor velen onbekend zal zijn: The Extender van Van den Hul. Dat is de overtreffende trap in deze opstelling, een stap te ver voor deze recensie.

Van een totaal andere orde is een fluitconcert uitgevoerd door Pamela Thorby en Andrew Lawrence-King. Het draagt de fraaie titel Der Flutyen Lust-hof en dat past wel bij de weergave die een lusthof veroorzaakt. Kon uw en mijn imaginaire buurmeisje maar zo blokfluit spelen, dan zouden we graag naar haar luisteren in plaats van denken dat schommelen of voetballen een betere keuze is. Speels en dynamisch zijn trefwoorden tijdens de uitvoering die geen seconde verveelt en de aandacht vast weet te houden. Van het Duisburg Philharmonic Orchestra gebruik ik een uitvoering van La Mer van Debussy als testmuziek. Genietend hoe het orkest de muziek doet aanzwellen, met subtiel tromgeroffel in de achtergrond. Het staat breed voor mijn neus, toch wat minder diep dan met de meegeleverde wordclock het geval was, wel heel transparant. Het valt mij niet mee om een keuze te maken tussen de ene en de andere wordclock. Het allegro brengt de oplossing: met de dure wordclock is het nog meer genieten. De subtiele extra’s die hoorbaar worden maken het voorgoed af. Van nauwelijks waarneembaar geluidniveau tot aan de grootste uithaal staat muziek als een huis en stroomt door mijn hart en ziel. Muziek genieten op deze manier is heel bijzonder.

Conclusie

Ik hoor het commentaar al: “Hoe zit het met Roon, waarom geen USB bron?”. Eenvoudig, mijn NAS met 1GB geheugen kan geen Roon draaien en mijn eigen streaming oplossing bevalt prima. USB is afhankelijk van zoveel factoren dat een resultaat nauwelijks te herhalen is op een ander systeem. Met een Fidata server zou ik het vertrouwen, een pc oplossing vind ik niet representatief genoeg. Primair gebruikte ik de Sforzato DSP-030EX voor het spelen van mijn dagelijkse muziek. In een hoge of lage resolutie, in FLAC, WAV of ALAC, zonder veel aandacht te geven aan het formaat of de sample rate. Ook helemaal niet nodig als de speler zoveel kwaliteit vertoont op elk aangeboden formaat. Audiotweaks heeft wederom iets speciaals in huis gehaald.

Was ik eerder al zo gecharmeerd van de SPEC versterker en de Fidata NAS, deze Sforzato staat nog veel hoger op de verlanglijst. Misschien maar gelukkig dat ik niet alles kan kopen en mag verlangen naar de volgende stap. Het gaat wel pijn doen als de stekkers uit de machine en de wordclock gaan. Ik heb zelden zoveel finesse gehoord uit een digitale bron, zo gemakkelijk vloeiend spel gehoord. Ik was daarin niet de enige, bezoekers die de Sforzato DSP-030EX konden beluisteren gingen unaniem de deur uit met een hebberige blik en hun bank App open om te controleren of er echt geen Sforzato aangeschaft kon worden. Het is en blijft heel veel geld voor een muziekspeler die Roon nodig heeft voor muziekdiensten en internetradio, helaas voor velen onbereikbaar, voor een paar uitverkorenen denk ik het ultieme medium om de muziekbibliotheek te ontsluiten. Voor mij is dit met voorsprong de beste geïntegreerde muziekspeler die ik ooit in huis haalde. Jammer dat de ingebouwde DAC alleen bruikbaar is met USB en geen andere ingangen heeft. Aan de andere kant is dat mogelijk precies datgene wat de speler zo speciaal maakt. Optimalisatie voor één toepassing, die vervolgens met hart en ziel nastreven om muziek op een briljante manier aan te bieden aan de luisteraar.

Sforzato DSP-030EX muziekspeler € 11.750,-
Sforzato PMC-02EX wordclock generator € 3.980,-

Audiotweaks
Tel. +31(0)6-50503610
E-mail: info@audiotweaks.nl
www.audiotweaks.nl