HiFi.nl is een uitgave van BVDO sinds 1 juli 2019. Dit artikel is een externe bijdrage van Home Emotion.

Door de achtertuin van de familie Zwart in Veenendaal, loopt de grens tussen de provincies Utrecht en Gelderland. De was hangt in Utrecht, achter de rietkraag ligt Gelderland. Het uitzicht op het natuurgebied De Groene Grens is niet het enige dat bijzonder is aan deze woning. Het huis met de opvallende ronde vormen en het natuurleien dak wordt duurzaam verwarmd en slim aangestuurd. Geen overdreven slimmigheden, maar een woningautomatisering die basic, functioneel en handig is. Hier kan het stel veilig en met gemak oud worden. En dat is wat ze wilden.
Fotografie: Powerlight, projectverlichter

‘Hier kunnen we veilig en comfortable oud worden’

Marianne en Simon Zwart staan, net over de zestig, nog midden in het leven. Maar ze denken wel al na over ‘later’. Dus toen ze een nieuw huis lieten bouwen, was levensloopbestendigheid een belangrijk criterium bij de overwegingen. Geen saaie, traploze ouderenwoning, vooral geen ‘seniorenlook’, maar een stijlvolle woning waarin ze comfortabel en met de nodige gemakken oud kunnen worden. Maar ook een duurzame woning. Want er zijn geen gasleidingen voorzien in deze nieuwbouwwijk. Alles wordt gevoed door stroom.

Adviseren door professionals

Over alle aspecten van de nieuwbouw liet het echtpaar zich adviseren door professionals. Over de duurzame installaties, het interieur, het lichtplan en de woningautomatisering. Ze lieten niets aan het toeval over, wilden van alles het beste van het beste. In teamverband, gecoördineerd door een bouwbegeleider, kwamen de verschillende partijen tot de meest geschikte oplossingen voor het stel.

De bewoners hebben dat als heel prettig ervaren. “We hoefden niet steeds tegenover elke partij onze wensen kenbaar te maken en onze eigen belangen te verdedigen. Alle betrokkenen werkten vanaf dag één samen om in samenhang onze wensen te verwezenlijken. Vaak wezen ze op zaken waar we nog niet aan hadden gedacht. Zo hebben we achteraf nooit hoeven verzuchten: ‘Oh, had ik dat maar eerder geweten,’” zegt Simon Zwart.

Ronde vormen in gevels en dak

Het resultaat mag er zijn. Het huis in Veenendaal valt op tussen de andere nieuwe woningen in de straat door de speelse ronde vormen van de gevels en het dak. Maar ook door het vele hout dat in de gevels is verwerkt, zoals de reusachtige blinds die het verder grotendeels ‘glazen’ huis toch erg ‘privé’ houden.

De natuurleien dakbedekking is iets wat je op een sfeervol oud kasteel zou verwachten, maar is op dit moderne woonhuis echt de kers op de taart. In de ruime entreehal staat een glimmend zwarte vleugel, waar Simon Zwart vaker op speelt sinds hij met pensioen is. Het is ook meteen één van de weinige ‘meubelstukken’ die hij zelf uitkoos bij de verhuizing naar de nieuwe woning. Verder zijn alle meubelen, kleuren en decoraties in de woning de keuze van zijn vrouw.

Een prachtig lichteffect

Binnenhuisarchitecte Marloes Faber van het bureau Tastvol uit Elst stelde samen met Powerlight het totale lichtplan op. Deze firma, Powerlight uit Nijkerk, leverde ook de verlichting. Die sluit naadloos aan bij de strakke vormgeving van het interieur, gekenmerkt door eenvoud en elegantie. De gehele woning is voorzien van basisverlichting in de vorm van dubbele inbouwspots met duurzame ledlampen.

Om bepaalde ruimtes extra te accentueren - zoals de trapopgang, de woonkamer, de badkamer en de slaapkamers - paste Powerlight inbouw wandarmaturen toe. Ze sluiten naadloos aan in de strak gestucte wanden en geven een prachtig lichteffect. In de vloeren van de hal en de gangen is daarnaast ook oriëntatieverlichting aangebracht. Het subtiele led-licht leid je van de ene naar de andere ruimte.

Het brein in de meterkast

De woning is uitgerust met een laagtemperatuur vloerverwarmingssysteem met aardwarmte als bron. De technische ruimte bevindt zich in de ruime kelder. Hier staan onder meer de warmtepompinstallatie en de grote tapwaterboiler. De verlichting en de verwarming worden slim gestuurd door de KNX-woningautomatisering, het brein dat zich in de meterkast bevindt. “In het begin leek het ons abacadabra, maar in de praktijk is het een fluitje van een cent. Ik heb niks met de techniek en de digitale wereld. Wat er in de meterkast en achter de muren zit, dat moet gewoon werken. Hoe? Dat hoef ik niet te snappen. Als het maar bijdraagt aan de uitgangspunten voor deze woning: duurzaamheid, veiligheid, comfort en gebruiksgemak. En dat doet het,” zegt Zwart. Het echtpaar schakelde technisch dienstverlener TechTron uit Veenendaal in voor de elektrotechniek en de KNX-automatisering. “Een solide bedrijf dat goede service verleent en niet teveel in techniek denkt, maar in oplossingen. Dat je niet wil meeslepen in de overtreffende trap van wat er mogelijk is, maar het zo basic en eenvoudig houdt als je wilt. Dat was belangrijk voor ons,” aldus de woningeigenaar.

Handmatig aanpassen

Het is dan ook niet het summum van domotica wat hier is toegepast. KNX schakelt de verlichting en bepaalt wanneer er verwarmd of gekoeld wordt. Voor de verlichting programmeerde TechTron een aantal scenes, voor standaard sfeerinstellingen in de woon- en de eetkamer bijvoorbeeld. Middels een koppeling met het alarmsysteem licht de basisverlichting voluit op bij ongewenst bezoek. Het echtpaar gebruikt vooral de schakeltoetsen om de lichtintensiteit handmatig aan te passen. Daarvoor is een aantal Gira E3 Plus-tasters met temperatuurvoelers aangebracht in de woning. Het display geeft aan wat de ingestelde en de gemeten temperatuur is, of het systeem in koelings- of verwarmingsstand staat en bestaat verder uit schakeltoetsen voor de verlichting en zonwering. De temperatuur staat permanent ingesteld op 21 graden. Meten de temperatuursensoren lagere waardes, dan geeft KNX de warmtepomp het signaal dat die moet gaan verwarmen. In de zomer, wanneer de woning met de grote glazen pui flink kan opwarmen, wordt er automatisch gekoeld.

Led-drivers in de meterkast

Vanwege de toepassing van inbouw-armaturen, ingestuukt in nisjes in de wand, was het niet mogelijk om drivers te plaatsen bij de led-lampen. Daar was simpelweg geen ruimte voor. Led-drivers zijn nodig om het uitvoervoltage en de frequentie van de voedingsbron om te zetten zodat het led-armatuur is aan te sluiten op de netstroom. Om dit probleem te tackelen, koos TechTron ervoor om in de meterkast centrale drivers te plaatsen. Voor de programmeur wel zo gemakkelijk. In plaats van elke driver apart te programmeren, kon hij dit nu centraal doen. Ook bij een storing kan hij er gemakkelijker bij, gewoon in de meterkast. Over die meterkast verbazen de bewoners zich nog steeds. “Het lijkt wel een verdeelkast van een bedrijf, zo groot, complex en strak ziet ie eruit. Als je een simpele, zwarte stoppenkast gewend bent, is dit toch wel heel bijzonder.”

Systemen mee laten groeien

De duurzame installaties en de led-verlichting leveren al een enorme energiebesparing. Door de slimme regelingen van die installaties, doet KNX er nog een schepje bovenop. Vooral door de centrale aan/uit knop, de automatische temperatuurregeling en de afwezigheidsimulatie. Veel meer wilden de bewoners niet. Ze zijn wars van gadgets en overbodige luxe. “We hebben niet gekozen voor een visualisatiescherm of een app op de telefoon. Met de slimme knoppen kunnen we voorlopig goed uit de voeten. Ook andere leuke hebbedingetjes hebben we laten liggen. Je kan heel ver gaan in het automatiseren, maar het moet wel iets wezenlijks toevoegen aan het wooncomfort. Als je het hebt, ga je het vast gebruiken, maar hebben we het ook echt nodig? Dat was bij elke optie de vraag die we onszelf stelden. Daarom hebben we uiteindelijk vaak ‘nee’ gezegd. Maar als we later meer willen, kan dat wel. Dat is nou juist ook het mooie van dit KNX-systeem. Je kan het met je mee laten groeien. Zo vinden we het achteraf toch wel handig om ook in de slaapkamer een centrale aan/uit knop te hebben. Dat gaan we dus nog even regelen.”