Je mag Peter Lyngdorf rustig een audiolegende noemen, maar dat wil niet zeggen dat je hem niet regelmatig in het wild kunt treffen. En dat onze ontmoeting deze keer weer eens bij HiFi Klubben is, zal ook niet verbazen. Lyngdorf is immers oprichter van de Scandinavische speciaalzaak, dus ook in de Nederlandse flagshipstore van de keten is hij vaker te vinden. Onder de noemer ‘Lyngdorf Audio Event’ vertelt hij deze keer uitgebreid over de geavanceerde technieken van het merk dat zijn naam draagt, en dan vooral over de manier waarop je er thuis het maximale uithaalt. Specifiek staat RoomPerfect daarom centraal, de technologie die je in versterkers van Lyngdorf Audio geïntegreerd vindt om de akoestiek van je kamer te meten en waar nodig te corrigeren op resonantie en reflecties.
Peter Lyngdorf
Voor wie de naam Peter Lyngdorf tóch geen belletje doet rinkelen, vatten we even kort samen waarom we hem in de eerste zin al een audiolegende noemen. In de hifiwereld is hij namelijk een van de meest succesvolle ondernemers in Europa. Al meer dan vier decennia staat hij aan de wieg van een aantal belangrijke ontdekkingen en doorbraken in onze industrie, waaronder de ontwikkeling van de eerste digitale versterker in 1998, de legendarische Millennium. Het was Lyngdorf daarmee gelukt wat de grootste hifi-producenten ter wereld voor onmogelijk hielden. De unieke digitale oplossingen van Millennium zijn later aangevuld met de RoomPerfect-technologie, die een driedimensionaal geluidsbeeld in een luisterruimte creëert.
Peter Lyngdorf is daarnaast oprichter en grootaandeelhouder van Audio Nord international, waartoe de HiFi Klubben winkels en luidsprekermerk DALI behoren. Vanavond is hij echter vooral in Amsterdam als afgevaardigde van het Deense merk Lyngdorf Audio, en dat is ook precies waar zijn eigen samenvattende introductie mee begint. Door gebruik te maken van de allerbeste componenten en door samen te werken met grote namen op het gebied van digitale geluidsweergave heeft Lyngdorf Audio een uniek assortiment high-end producten ontwikkeld, zo vertelt hij enthousiast.
Het Lyngdorf Geluid
Lyngdorf Audio breekt met traditionele ideeën over hoe state-of-the-art elektronica en luidsprekers moeten werken, zowel qua techniek als wat de weergave. Het Lyngdorf-geluid maakt optimaal gebruik van de mogelijkheden van de nieuwe digitale versterkertechnologie. ‘De afwezigheid van ruis en kleuring, en een vrijwel eindeloze dynamiek en detailweergave, zijn kenmerkend voor alle Lyngdorf-producten.’
Digitale technologie elimineert veel van de beperkingen van analoge systemen, wat moet resulteren in een en open muziekweergave. Een belangrijk deel van die prestaties dankt het merk aan het akoestisch correctiesysteem RoomPerfect, dat ontwikkeld is door research engineer Jan Abildgaard Pedersen.
RoomPerfect
Abildgaard Pedersen heeft zijn sporen in de ontwikkeling van hightech geluidsreproductie ruimschoots verdiend. Voor B&O ontwikkelde hij onder meer de BeoLab 5 luidsprekers, die met de gestapelde, akoestische lenzen, waar eveneens veel unieke technologie in zit. ‘We hebben destijds veel onderzoek gedaan om te bereiken wat we bereikt hebben’, vertelt Lyngdorf, ‘waarbij we tientallen patenten aangevraagd hebben op de vele vindingen die we deden.’ Een dure aangelegenheid, grapt hij, want hij heeft ze stuk voor stuk zelf betaald.
Of er in de jaren – of zeg maar decennia – sindsdien veel veranderd is aan de techniek? Nee, niet bepaald. ‘It isn’t called RoomAlmostPerfect’, zegt hij lachend – hij lacht deze avond veel. Met andere woorden, het doet wat de naam zegt dat het doet, en dat al sinds het begin. Het algoritme is nog ‘virtually the same’ als in die begintijd, niet voor niets zaten daar zoveel patenten in. Als we later vragen naar zijn mening over Dirac Live, stelt hij overigens dat ook die software in principe hetzelfde is als zijn engineers en hij al in de jaren 90 voor NAD deden. Het verschil, los van een compleet andere aanpak en techniek, is dat je allerlei extra stappen moet zetten, zoals de software installeren, zelf inmeten, files aanmaken voor iedere luisterpositie en ga zo maar door. Bij RoomPerfect hoeft dat niet, dat gaat allemaal automatisch binnen de complexe DSP van de Lyngdorf-apparatuur.
Een ander verschil, dat juist in het voordeel van Dirac spreekt – niet voor niets zet een merk als NAD er anno nu stevig op in met onder meer de M10 en de C 658 –, is het feit dat je de software veel breder kunt gebruiken. RoomPerfect is min of meer gebonden aan Lyngdorf, terwijl je een Dirac licentie voor heel wat verschillende merken in kunt zetten. Wie meer wil weten over Dirac Live en de nieuwste versie, leest het beste het recente achtergrondstuk op Homecinemamagazine.nl.
Demonstratie: Lyngdorf TDAI-3400
Enfin, terug naar RoomPerfect. In de demonstratie van deze avond mag een TDAI-3400 dienstdoen als versterker om dat te laten horen. Of ja, versterker; ‘It's not an amplifier, it's a D to A converter directly driving the speakers.’ Hoewel het apparaat gemarket wordt als een ‘integrated amplifier’, verbetert Lyngdorf zichzelf en zijn publiek consequent als er over versterker gesproken wordt. Hoe dan ook hoef je in principe slechts twee luidsprekers aan de 3400 te hangen, te verbinden met internet of een USB-opslagapparaat met muziekbestanden aansluiten en je kan muziek spelen. Je kunt er alle soorten bronnen mee aansluiten (digitaal en analoog) en tegelijk muziek afspelen via je lokaal netwerk, aangesloten USB-bronnen (stick, disk), van je Apple-apparaten (via AirPlay), van je andere apparaten (via Bluetooth), van Spotify (via internet) en van een Roon-server.
Met RoomPerfect kun je je luidsprekers bovendien probleemloos helemaal tegen de muur zetten – ‘je bent geen slaaf van de akoestiek meer als je het geluid in je kamer afstelt’. Om dat te demonstreren worden het paar Bowers & Wilkins 702’s (S2) dat wel in het midden van de ruimte staat vergezeld door twee B&W subwoofers die inderdaad achterin tegen de muur gezet zijn, met een paar millimeter speling.
Een geïntegreerde versterker bouwen zonder RoomPerfect ‘makes no sense’, stelt Lyngdorf. ‘Ik ken geen klanten van ons merk die een Lyngdorf gebruiken zonder RoomPerfect.’ De weergave, ook in de ‘luisterruimte’ bij HiFi Klubben (we zitten in principe in een atrium dat niet specifiek bedoeld is voor dergelijke demonstraties, getuige ook de dwarsbalk midden boven het publiek, maar de opkomst is dan ook stevig), wordt overduidelijk evenwichtiger, terwijl je met name vanuit het laag een veel rijkere sound krijgt. Daarnaast knapt inderdaad het gehele frequentiespectrum ervan op, zoals Werner Ero in zijn review van de TDAI-3400 met en zonder RoomPerfect al passend aanstipte.
De TDAI3400 heb je in de standaarduitvoering voor zo’n vijfduizend euro, RoomPerfect incluis. Voor vierhonderd euro extra zijn de aanvullende opties modules met 4K HDMI-ingangen en –uitgangen, en gebalanceerde analoge ingangen respectievelijk.
Lyngdorf TDAI-3400
Inclusief standaard RoomPerfect € 4.999,-
Inclusief high end audio analoge module € 5.399,-
Inclusief 4K HDMI-module € 5.399,-
Inclusief high end audio- en 4K-modules € 5.799,-
Meer informatie over RoomPerfect vind je op de website, Lyngdorf.com/roomperfect.