HiFi.nl is een uitgave van BVDO sinds 1 juli 2019. Dit artikel is een externe bijdrage van Music Emotion.

Voor de naam van haar nieuwste luidsprekerlijn, de Sonetto Collection, heeft het Italiaanse Sonus faber zich laten inspireren door het sonnet; een rijmend gedicht, ontstaan tijdens de Italiaanse Renaissance. De lijn positioneert zich in het productenpakket van Sonus faber onder de Olympica Collection en boven de Venere lijn die het vervangt. Het is de nieuwe instaplijn in de wereld van Sonus faber, met elektroakoestische toepassingen die oorspronkelijk ontwikkeld zijn voor de Reference, Homage Tradition en Olympica Collections.

Sonus faber Sonetto Collection

De Sonetto Collection omvat acht modellen. Drie daarvan zijn vloerstaanders; de Sonetto VIII, de Sonetto V en de kleinste, de door mij beluisterde Sonetto III. Daarnaast zijn er nog twee monitoren, twee centerspeakers en een wandluidspreker.

De gehele lijn is ontworpen en gebouwd in Italië, zoals ook te lezen is op de achterzijde van de luidspreker. En zonder nu een open deur in te willen trappen; dat is te zien ook. Allereerst door de vorm, die niet alleen herinneringen oproept aan ontwerpen uit het rijke verleden van deze luidsprekerfabrikant maar ook beïnvloed is door de vorm van traditionele akoestische snaarinstrumenten. Naast de vormgeving is ook de styling, het materiaalgebruik en het hoge niveau van afwerking in mijn beleving typerend voor deze Italiaanse luidsprekers. De recensie-exemplaren zijn uitgevoerd in glanzend zwarte pianolak maar in de fraaie folder staan de speakers ook afgebeeld in hoogglans wit en in diverse houtfineer uitvoeringen.

Smaakvol

Ontdaan van het beschermende verpakkingsmateriaal staat er een prachtige zwarte luidspreker voor me die schoon aan de haak 16 kilo weegt. Zoals gezegd; uitgevoerd in zorgvuldig gespoten glanzend zwarte lak. Met zijn hoogte van 1018 mm, zijn breedte van 219 mm en diepte van 305 mm is hij een elegante verschijning. Die indruk wordt nog versterkt op het moment dat hij staat op de buiten de hoeken gespreid uitstekende aluminium poten. Deze rusten aan de uiteinden op spikes met bijbehorende onderlegschijven. Ze vormen niet alleen een mooie, maar ook stevige brede basis voor de luidspreker. Ze zorgen er tevens voor dat de aan de onderkant van de luidspreker gesitueerde baspoort zich altijd op de ideale afstand van de onderliggende vloer bevindt. De laag aan de achterzijde aangebrachte, kwalitatief mooie, luidsprekerkabel aansluitingen maken bi-wire aansturing mogelijk. Tijdens het luisteren heb ik er echter voor gekozen om de Sonetto III single wired aan te sturen omdat ik er van uit ga dat het merendeel van de potentiele kopers hier, in ieder geval in eerste instantie, voor zal kiezen. De topplaat van de behuizing is ingelegd met zwart leer waarop het trotse Sonus faber logo prijkt. Smaakvol, en zonder meer het toch al aanwezige gevoel van ‘pride of ownership’ nog verder verhogend. De hoge-, midden- en lage tonen weergevers zitten verborgen achter een met magneten bevestigde, en daardoor eenvoudig zonder schade aan te richten te verwijderen, zwarte grill.

Techniek

We praten hier over een driewegsysteem met baspoort. Alle weergevers zijn ontworpen door Sonus faber en worden op specificatie voor hen in Scandinavië vervaardigd. Bijzonder is dat voor het eerst op dit prijsniveau voor het weergeven van de hoge tonen hetzelfde tweeter systeem gebruikt wordt dat zich ook in de Aida, de 105.000 euro kostende topluidspreker van de Reference Line bevindt. Deze 29 mm high definition DAD™ (Damped Apex Dome) is een synthese van een traditionele dome en een ring radiator, met neodymium in het magneetsysteem. Direct onder de tweeter zit de midrange weergever; een 150 mm conus die samengesteld is uit een mengsel van traditionele cellulose pulp en andere natuurlijke vezels. Daaronder bevinden zich de twee 150 mm woofers met aluminium conussen die verantwoordelijk zijn voor de laagweergave. De crossover frequenties liggen op 220 en 3250 Hz. Het frequentiebereik van de speakers ligt volgens opgave tussen 42 Hz en 25000 Hz. De gevoeligheid ligt op 89 dB en de nominale impedantie op 4 Ohm, waarbij Sonus faber adviseert om gebruik te maken van een versterker met een vermogen dat ligt tussen de 50 en de 250 Watt. De prijs van de Sonetto III bedraagt 3500 euro per paar.

‘Voicing’

In dezelfde week dat importeur Savor Audio bij mij de set Sonetto III luidsprekers af komt leveren voor de recensie, word ik gevraagd om in Hilversum voor Music Emotion de Aida show bij Rhapsody bij te wonen en daar hoofdontwerper Paolo Tezzon te interviewen. De man die in de eerste twee jaar bij Sonus faber nog samen heeft gewerkt met Sonus faber oprichter en ontwerper Franco Serblin. Tijdens ons gesprek vertelt hij onder andere dat hij er naar streeft om in al zijn ontwerpen dezelfde Sonus faber ‘voicing’ door te laten klinken. En, met in mijn achterhoofd nog steeds de klank van de Aida, is het die opmerking die zich opnieuw aan mij opdringt wanneer ik voor het eerst ga zitten om naar muziek te gaan luisteren via deze luidsprekers. Het moet toeval zijn dat ik als eerste te beluisteren track gedachteloos kies voor een album van het Tord Gustavsen trio. Datzelfde Scandinavische jazz trio dat me tijdens de demo in Hilversum zo geraakt heeft.

Mijn luisterruimte bevindt zich in een vergelijkbaar pand maar daarmee houdt de overeenkomst dan ook op. Ook mijn set bestaande uit een NAD M50/M52 digitale bron, een passieve Music First Audio voorversterker en een set Pass Labs mono eindversterkers wijkt af van de set tijdens de Aida show. Maar het is wel degelijk de overeenkomst in ‘voicing’ van beide luidsprekersets die bij me binnenkomt. Ook nu ervaar ik een nabijheid die niet vanzelfsprekend is bij het afspelen van deze muziek en al helemaal niet op dit prijsniveau. Uiteraard minder sterk, minder groots, minder diepgravend etc. dan op die prachtige Aida’s, maar nergens verwordt het tot het kabbelende achtergrondmuziekje waar minder muzikale systemen de kracht en pracht van deze compositie in kunnen verstikken. Daarvoor is deze weergave te boeiend, de klank te rijk, te organisch en te dichtbij.

Het doet me grijpen naar een lp van Illinois Jacquet die eveneens tijdens de Aida show werd gedraaid. En na het kiezen van een andere ingang op mijn voorversterker staat niets de muziek in de weg om vanaf het Lyra Delos MC element in de SME 309 arm op de TW Acustic Raven Two draaitafel via de ASR Basis Exclusive phono voorversterker uiteindelijk eveneens de Sonetto III luidsprekers te bereiken. En opnieuw word ik geraakt door de Sonus faber sound. Op dit punt aangeland haast ik me om aan te geven dat ik het dus niet heb over een klank die afwijkt van een neutrale, lineaire lijn. Alle kenmerken waar de klank aan moet voldoen zijn aanwezig, het is eerder de afwezigheid van artefacten die opvalt. Nergens een onnatuurlijke scherpte, nergens een benadrukking van technisch vernuft etc. Alles staat volledig in dienst van de muzikale boodschap. In die zin doet de natuurgetrouwe klank me denken aan die van een muziekinstrument. Misschien dat ik daarom in het begin van de recensieperiode bij het luisteren steeds opnieuw teruggrijp naar stemmen en akoestische instrumenten in alle mogelijke combinaties; van solo tot groot orkest en koor. Zoals bijvoorbeeld de kleine bezetting op het nieuwe album op cd/sacd van Paul Stephenson getiteld ‘Mother Nature’s Rules’ waarop niet alleen het verfijnde en delicate gitaarspel van deze singer songwriter te horen is.

Voor echte muziekliefhebbers

Ook een bonte schakering van mooi opgenomen instrumenten komt voorbij in de Stockfisch studio van Günter Pauler. Bekende klanken zoals die van de gitaar, fluit, bas en accordeon, maar ook minder vaak gehoorde zoals die van de hang, hulusi of udu. Composities van onder andere Mahler, Schubert en Schumann, albums van Ana Moura, Loreena McKennit en Agnes Gosling, iedere track bewijst keer op keer dat de Sonetto III gemaakt is voor echte muziekliefhebbers. Ik hoor veel terug van wat ik in mijn eigen meestal werkeloos aan de zijlijn staande Sonus faber Concerto’s hoor maar ervaar ook dat de huidige Sonus faber modellen onder meer moderner en helderder klinken terwijl ze verder doorlopen in het laag en een onthullender hoog hebben. Pas aan het eind van de rit reserveer ik tijd voor andere muzieksoorten zoals uiteenlopende richtingen binnen rock en pop. Om tot de ontdekking te komen dat ook die muziek goed klinkt op de Sonetto III. Met dien verstande dat ik aanneem dat de Duitse heavy metal band Rammstein wel zal profiteren van het verder doorlopende laag van een Sonetto VIII en dat de echte diehard fan in zijn beleving toch beter bediend zal kunnen worden door een speaker van een ander merk.

Conclusie

Toen de Venere lijn aan de onderzijde van het Sonus faber pakket opgenomen werd, vond ik het jammer dat deze voor een groot deel in China gebouwde lijn zo duidelijk de Italiaanse verfijning, klasse en stijl miste die de Reference, Homage Tradition en Olympica Collections kenmerken. Met de vervanging van de Venere Collection door de Sonetto Collection beschikt Sonus faber nu over een instaplijn die qua klank en uiterlijk niet alleen dichter tegen de Olympica Collection aan ligt maar die daarnaast ook overduidelijk over hetzelfde DNA beschikt als die drie prestigieuze lijnen. Het is niet zonder meer vanzelfsprekend dat mijn ogen, oren, hart en verstand altijd dezelfde, in dit geval hoge, score geven aan een te recenseren luidspreker. In dit geval is dat echter wel het geval. Op dit prijspunt ken ik momenteel op de markt geen andere luidspreker die zich wat dat betreft kan meten aan deze Sonetto III van Sonus faber.

Sonus faber Sonetto III
€ 3.500,- per paar

Savor Audio, www.savoraudio.nl