In een wereld waar speciaal ontwikkelde hifi-streamers en op Linux gebaseerde systemen de hoofdrol hebben is een mediaserver met een Windows besturingssysteem een uitzonderlijke vertoning. Zeker wanneer de fabrikant ook nog een claimt dat deze een high-end geluidskwaliteit levert. We ontvingen de Rowlo High-end Gold Line mediaserver en maakten ons op voor een doldwaas luisteravontuur.
Bij HiFi.nl besteden we veel aandacht aan alle vormen van muziekbeleving, dus uiteraard ook aan streaming audio. Van draadloze multiroom luidsprekers tot premium streaming combinaties voor de muziekliefhebbers die uitsluitend genoegen nemen met het beste dat er te koop is. In dat kader werden we benaderd door Milo Koning, oprichter van Rowlo. Hij wilde ons graag eens laten luisteren naar een audiostreamer die hij zelf heeft ontwikkeld. Milo is groot muziekliefhebber en hecht grote waarde aan een zo hoog mogelijke belevingsfactor. Bij de bouw van deze mediaserver heeft hij gebruik gemaakt van kwalitatief goede componenten en heeft hij op belangrijke punten modificaties aangebracht.
Behalve dat we het een goede zaak vinden dat steeds meer Nederlanders hun latente ondernemers-gen activeren, vinden we het ook prettig dat er producten op de Nederlandse markt worden gebracht die initieel zijn ontwikkeld vanuit een ideologie. Dat er onder de streep geld over moet blijven lijkt ons evident. We besluiten hem uit te nodigen om de Rowlo Gold Line streamer als mede muziekliefhebbers door ons te laten reviewen.
Rowlo startup
Wanneer we de streamer in ontvangst nemen, krijgen we eerst een korte introductie. Milo blijkt een fervent muziekliefhebber met een achtergrond in de IT-wereld. Vanuit deze disciplines heeft hij een mediaserver gebouwd waarbij hij gebruik maakt van componenten van fabrikanten waarmee hij in de loop der jaren een goede ervaring heeft opgedaan. Het systeem draait naar eigen zeggen met een getweakte Windows 10-installatie en ook in de BIOS zijn enkele aanpassingen gedaan in het kader van geluidskwaliteit. We zijn zeer benieuwd naar de resultaten.
Rowlo Gold Line
Het preproductiemodel dat we van de Rowlo Gold Line ontvangen maakt optisch een prima indruk. De FC10 Alpha Fanless ATX behuizing van de Rowlo mediaserver komen we vaker tegen en is afkomstig van Streacom. Volgens ons is dit een van de mooiste en meest robuust gebouwde behuizingen die er op dit moment voorhanden is. Het apparaat heeft een breedte van 44 centimeter en is gemaakt uit relatief dikke aluminium kastdelen. De behuizing biedt hiermee voldoende bescherming tegen externe invloeden zoals instraling van RFI. De flanken zijn voorzien van koelribben voor, in dit geval, processor en voeding.
Het front is minimalistisch vormgegeven en is slechts voorzien van een sleuf voor cd/dvd/br-disks, een eject button, een powerswitch en een subtiel indicatielampje. Aan de linkerzijde heeft de speler twee tussen koelribben verborgen USB-poorten voor, bijvoorbeeld, een keyboard en muis. Het is immers een Windows systeem en hiermee is de machine optimaal te bedienen indien dit gewenst is. De achterzijde heeft een ruime uitsparing voor de aansluitingen van een ATX mainboard, twee slots voor een PCI-kaart waarbij de bovenste in beslag wordt genomen door de geluidskaart en een netspanningsaansluiting.
Intern vinden we het GA-B150M-D3H mainboard van Gigabyte die is voorzien van een Intel Core i3-6100 processor met een klokfrequentie van 3,7GHz. Deze wordt gekoeld door middel van heatpipes en voeren de processorwarmte keurig af via het rechter koellichaam. Ook maakt Rowlo gebruik van een krachtige 240W Fanless Zeroflex powersupply van Streacom. Deze wordt gekoeld door het linker koellichaam.
De Rowlo heeft een sublieme ASUS Sonar Essense STXII geluidskaart voorzien van een PCM1792A DAC van Burr-Brown met een resolutie van 24 bits en 192kHz. Deze soundcard heeft een signaal-ruisniveau van 124dB en is op verschillende plekken gemodificeerd en voorzien van hoogwaardigere componenten. De voedingsspanning wordt gefilterd met Elfidelity AXF-104 PCI Power Filter, alle interne bekabeling is netjes gebundeld en de behuizing is op verschillende plekken voorzien van resonantiedempend materiaal. Keurig.
Het besturingssysteem en de applicaties zijn geïnstalleerd op een 256GB M.2 SSD van Toshiba terwijl alle mediacontent gescheiden wordt opgeslagen op een 1TB S-ATA SSD van Samsung. Om media af te spelen heeft Rowlo een combodrive van Streacom geïmplementeerd. Hiermee kunt u niet alleen al uw optische media afspelen, hiermee kunt u tevens uw eigen mediacollectie rippen en op de interne SSD opslaan. Wilt u geen combodrive, dan biedt Rowlo ook de mogelijkheid om een muziekserver zonder optische drive te bestellen. Tot zover hebben we nog niet veel op- of aanmerkingen over deze Gold Line mediaserver.
Intel en Windows
Waar veel HTPC’s draaien op een Linux distributie met Music Player Deamon, XBMC of Kodi, draait deze HTPC gewoon met Microsoft Windows 10. Omdat Linux voor veel gebruikers nog steeds een ingewikkeld platform is, zal dit voor veel gebruikers als muziek in de oren klinken. Bijkomend voordeel is dat elk audio- of videoprogramma kan worden geïnstalleerd door de gebruiker zelf zodat deze HTPC alle digitale a/v-bronnen kan vervangen.
Rowlo heeft een aantal programma’s voorgeïnstalleerd waarmee de gebruiker beeld en geluid in hoge kwaliteit kan afspelen. Rowlo maakt gebruik van onder andere Fidelizer Pro software om alle processen af te stemmen op de hoogst mogelijke geluidskwaliteit. Ook worden alle processen uitgeschakeld die niet nodig zijn, zodat alle processorkracht optimaal wordt ingezet. Voor de muziekweergave heeft Rowlo gekozen voor Foobar 2000 met een MonkeyMote plugin, maar hier kunt u natuurlijk elke muziekapplicatie installeren waarmee u zelf het meest vertrouwd bent. Wilt u uitsluitend muziek beluisteren via Tidal? Geen probleem. Roon installeren? Het kan allemaal.
Bediening
Ondanks dat het systeem draait op Windows 10 Home Edition, is de bediening ook voor digibeten kinderspel. We starten de Rowlo op met een simpele druk op de standby-knop en hierbij worden alle programma’s, services en instellingen automatisch gedaan. Met de gratis MonkeyMote Lite app voor Android of iOS bedient u de Rowlo vervolgens snel en eenvoudig. Hiervoor is het niet noodzakelijk de Rowlo op de televisie aan te sluiten. Wilt u de Rowlo gebruiken voor het afspelen van beeldmateriaal, dan sluit u de Rowlo eenvoudig met een HDMI-kabel aan op uw televisie. Met een USB-muis en toetsenbord gemakkelijk uw weg banen door de menustructuren in de Windows omgeving. Ook handig wanneer u instellingen wilt aanpassen, extra programma’s wilt installeren of wanneer er updates dienen te worden uitgevoerd.
Geluidskwaliteit
We hebben de geluidskwaliteit van de Rowlo Gold Line vergeleken met onze Bryston BDP3 streaming bridge in combinatie met de matchende Bryston BDA 3 DAC uit onze referentieset. Als bekabeling gebruiken we zowel bij de Rowlo en de Bryston-combinatie de TPR interlinks van Grimm. Zodoende kan de bekabeling geen invloed uitoefenen op de klank en het geluidsbeeld. Uiteraard gebruiken we telkens dezelfde tracks, die we lokaal op zowel de BDP3 en de Rowlo hebben opgeslagen. We richten ons daarbij expliciet op pure muziekstukken in high-res geluidskwaliteit, niet op audio-dvd’s of speelfilms.
Wanneer we de eerste tracks beluisteren op zowel de Rowlo en de Bryston ervaren we bij de Rowlo een licht warmere en meer dynamische klank dan bij onze referentiecombinatie. Hiermee heeft deze mediaserver een laagdrempelig karakter en zal het overgrote deel van de muziekliefhebbers aanspreken. Het hoog ervaren we als snel en gedetailleerd met een lichte roll-off. De midrange heeft een prima definitie en stemmen zijn goed verstaanbaar. De weergave is nooit fel of scherp. Dit in tegenstelling tot onze ervaringen met sommige eerder beluisterde HTPC’s. Het laag is krachtig, heeft een prima punch en loopt ver door in het sublaag. Deze laatste heeft een flinke boost zo rond de 38Hz.
Het geluidsbeeld van deze Rowlo Highend Gold Line is misschien nog wel de grootste verrassing van deze HTPC. De weergave is ruimtelijk waarbij instrumenten en zang mooi loskomen van de luidsprekers. Het geluidsbeeld is vrij breed en heeft een zekere dieptewerking. De focus is scherp en het geluidsbeeld is bovendien stabiel. Misschien bouwt deze Rowlo niet het levensgrote podium op dat de Bryston referentiecombi neerzet, maar met de helft van de investering komt deze Rowlo toch een heel eind. Dit zijn niet zomaar goede eigenschappen, hiermee tikt de Rowlo op bepaalde vlakken zelfs het high-end niveau aan.
Op het gebied van microdynamiek, nuance en raffinement moet de Rowlo de Brystons toch echt voor laten gaan en ook op het gebied van klankbalans heeft de Bryston een hogere lineariteit. Ondanks dit worden stemmen via de Rowlo mooi neutraal weergegeven, hebben voldoende gewicht en is de timbre van houtklanken realistisch. Het verschil zit vooral in het laag. Deze is naar onze bescheiden mening een streepje te krachtig bij de Rowlo. In onze set ervaren we dat hiermee de gelaagdheid, de laagcontrole en de rust enigszins nadelig wordt beïnvloed. Is dit erg? Nee. Voor veel muziekliefhebbers zal de signatuur van de Rowlo misschien wel meer aanspreken dan de ‘voorbeeldige’ signatuur van onze eigen referentie. De gelaagdheid en controle is voor velen niet zo heel erg interessant. Het is vooral een kwestie van smaak.
Oordeel
Nu hebben we in de afgelopen jaren diverse HTPC’s beluisterd en hebben we ook meermaals onze Windows laptop gebruikt voor het streamen van high-res muziek. Tot op heden waren we hier, mede door het platte en vooral instabiele geluidsbeeld, niet bijzonder van onder de indruk. Zodoende waren we aanvankelijk zeer terughoudend ten opzichte van deze op Windows gebaseerde mediaserver. We moeten echter bekennen dat deze Rowlo Gold Line ons heeft verrast. Rowlo laat zien dat ze met de juiste componentenkeuze en softwarematige aanpassingen een dijk van een mediaserver kunnen neerzetten die menig netwerkspeler het vuur aan de schenen legt. We ervaren de Rowlo Gold Line vooral als een zeer muzikale speler waarbij we onszelf er regelmatig op betrappen geheel automatisch met de rechtervoet op de maat van de muziek mee te tappen.
De Rowlo is een netwerkspeler die compatibel is met alle huidige en toekomstige audiovisuele standaarden, zolang de gebruikte player maar met dit formaat overweg kan. De maximale resolutie bedraagt 24 bits bij 192 kHz. DSD? Tja, wij hebben persoonlijk nog niet vaak DSD bestanden beluisterd die werkelijk beter klinken dan 24/192 bestanden. De keuze voor Foobar2000 vinden we slim. Dit programma werkt voor de meeste Windows gebruikers intuitief en de geluidskwaliteit is gewoon heel goed in orde. Is deze Rowlo mediaserver dan de ultieme HTPC die iedereen in huis moet hebben? Dat is aan uzelf om te bepalen.
Werkt u zelf het liefst met Microsoft en wilt u de HTPC bovendien breder inzetten in uw audiovisuele keten, dan is deze Rowlo Gold Line in onze beleving een uitstekende kandidaat. Heeft u echter geen technische knobbel maar wel hele goede oren, dan is het goed te melden dat Rowlo binnen Nederland altijd de mogelijkheid biedt om deze machine bij u thuis te komen installeren en deze zodanig voor u configureert dat u hier direct mee aan de slag kunt. Juist dit kleine stukje ‘koninklijke’ nazorg is, zeker in deze branche, heel bijzonder.
Concurrentie
Wanneer we deze Rowlo HTPC zouden moeten vergelijken met andere fabrikanten dan wordt dit een lastige exercitie. Dit is immers een van weinige Windows gebaseerde media servers waarbij de geluidskwaliteit het high-end niveau aantikt. Bij gebruik als pure audio streamer kunnen we de Rowlo wellicht het best vergelijken met de EVO 432 uit België, of met de Cocktail Audio X45.
Elk van deze oplossingen heeft echter een geheel eigen doelgroep, en we kunnen dan wel stellen dat deze Rowlo een unieke plek in de huidige markt inneemt. Bent u van mening dat u deze mediaserver ook zelf zou kunnen bouwen, dan is dat natuurlijk ook een optie. Alle componenten zijn immers gewoon in de retail verkrijgbaar. De tweaks en aanpassingen die bij deze Rowlo zijn gedaan, zult u zelf moeten uitknobbelen en hoe zeer we alle ins en outs met u zouden willen delen, deze unieke features willen ze graag onder de pet houden.
Conclusie
Rowlo laat met de Gold Line HTPC zien dat er vanuit een liefhebberij hele mooie dingen kunnen ontstaan. De drive en het enthousiasme van deze Nederlandse startup is bovendien erg aanstekelijk, en we kunnen niet anders zeggen dan dat de inspanningen die Rowlo heeft geleverd om deze prima presterende audiostreamer te ontwikkelen ons op vele vlakken gelukkig maken.
Bent u op zoek naar een goed klinkende streaming oplossing die u bovendien voor vele audiovisuele doelen kunt inzetten, dan kunnen we u adviseren om zeker eens een luisterafspraak te maken.
Rowlo High-end Gold Line
€ 3.999 | www.rowlo.nl
Beoordeling: 4 / 5
Opbouw
Bouw: 4 uit 5
Klankbalans: 4 uit 5
Geluidsbeeld: 4 uit 5
Functionaliteit: 5 uit 5
Prijs prestatie: 4 uit 5
