In 2016 introduceerde het Deens merk Dynaudio met trots de vernieuwde Contour serie. Zoals gewoonlijk bij het Deense merk was dat geen eendagsvlieg maar bleef de luidspreker gedurende vier jaar ongewijzigd in productie. Maar zelfs de Denen vinden vernieuwing soms op hun plaats en introduceren in 2020 de Contour in de i-versies, waarvan de kleinste in de reeks trots voor mij staat te spelen.
De Contour 20i heeft mogen profiteren van het unieke meetsysteem waar Dynaudio over beschikt en dat geeft ontwerpers de kans om niet alleen heel snel het luidsprekergedrag te analyseren, maar tevens experimenteel veranderingen aan te brengen en bijna direct daarvan de resultaten terug te zien.
Meten en computers kunnen één ding niet, en dat is luisteren als een mens. Dus na optimalisatie wordt er uiteraard door een team geluisterd en geoordeeld. Pas daarna is een Dynaudio klaar voor de markt. Maak kennis met de Contour 20i, de “improved” versie van een ware klassieker.
Even voorstellen: Dynaudio Contour 20i
Voor wie de Dynaudio Contour nog een onbekende is gaan we wat dieper in op de luidsprekers. De nieuwe Contour-reeks bestaat uit vier modellen: de Contour 20i als kleinste monitor, de 25i is de center luidspreker, de 30i de kleinste vloerstaander en ten slotte is er de Contour 60i, een fors uitgevallen luidspreker die een grote luisterruimte vereist. De Contour 20i is met een maat van 210 x 440 x 360mm (BxHxD) al geen kleine jongen, en op zijn bijbehorende stand steekt hij boven de schoenendoosjes uit.
Het is een tweewegsysteem met units uit de eigen fabriek. De woofer is een 18cm model met een MSP conus, het door Dynaudio ontwikkelde materiaal dat een hoge stijfheid koppelt aan een licht gewicht. Ten opzichte van de originele Contour is met name de keuze van de spider achter de conus nieuw (foto onder, red.). De spider is een ophanging om de conus te centreren en werkt als een rem op de dynamische eigenschappen van een woofer. Daarom heeft Dynaudio een spider gekozen gemaakt uit Nomex, een materiaal dat sterk en vormvast is, tegelijk lucht doorlaat zodat achter de wooferconus veel minder druk wordt opgebouwd en de remmende werking is geminimaliseerd.
De tweeter heeft ten opzichte van de in de vroegere Contour toegepaste Esotar 2 ook veranderingen ondergaan. Zo zijn de hoeken van de magneten in de 2i-uitvoering afgerond voor een betere luchtstroming en is achter de dome een Hexis geplaatst. De Hexis is een soort van paddenstoeltje achter de zichtbare dome ter verbetering van luchtwervelingen. Samen met een klein stukje dempingsmateriaal draagt de Hexis bij aan het verlagen van vervorming. Deze tweeter is een hybride tussen de tweeters uit de Evoke en de duurdere Confidence.
De Dynaudio Esotar 2i tweeter is met zijn zachte dome in deze vorm bijna gelijkwaardig aan de Esotar 3. Verander de eigenschappen van een woofer en een tweeter en je moet het cross-over eveneens aanpakken. Ook daar helpt de Jupiter meetopstelling de technicus, net als bij het op een andere manier verstijven van de behuizing. De i-versies profiteren intern van een andere opbouw, vernieuwde demping en nieuw ontwikkelde verstevigingen.
De reflexpoort aan de achterzijde heeft een lengte van 18cm en een doorsnede van 5cm en is dus heel laag afgestemd. Enkel uitgevoerde WBT klemmen aan de achterzijde maken de Contour 20i af. Toch blijft het daar niet bij, want de Contour 20i heeft een fraaiere afwerking dan het 2016 model. Wie de Contour 20i uit de doos haalt zal net zo gegrepen worden door de perfecte afwerking als schrijver dezes. De hoogglans grijs eiken afwerking bestaat uit fineer dat in vele laagjes op elkaar is geplakt en daarna afgeschaafd. Zoals met een spekkoek uit de toko wordt gedaan. Opbouwen in lagen en dan dwars op de lagen afsnijden. Over het fineer zijn transparante lagen lak aangebracht met een bijna onaardse perfectie. Onbekend is hoe de hoogglans zwarte uitvoering en de walnootfineer er uit zien, maar veel zullen ze niet onder doen voor het grijze eiken.
De voorzijde van de aan alle kanten afgeronde behuizing wordt gedomineerd door een aluminium baffle waarin de units zijn bevestigd. Dat is geen dun plaatje ter versiering, de baffle steekt een eind de kast van de Contour 20i in. Tussen het aluminium en het gefineerde hout is een polymeer gezet om de units te ontkoppelen van de kast zelf. Ook daar is zo perfect gewerkt dat het zwarte polymeer alleen zichtbaar is als je met de neus boven de kast hangt. Op zich had de Contour 20 ook al deze constructie, maar ik kan mij niet herinneren dat de visuele uitvoering zo perfect was. Voor de liefhebber kan op verzoek vanaf de fabriek de zwarte baffle worden veranderd in een natuurlijke aluminium kleur. De prijs voor de Contour 20i is € 4.500,- per paar, exclusief de bijbehorende stands. Frontdoekjes zitten wel in de doos van de Contour 20i, beter voor als er kinderen in huis zijn, wel minder stoer dan het aankijken van naakte units en het genieten van de werkelijk geweldige afwerking.
Van hot naar her
Een mooi luidsprekersysteem verdient qua plaatsing alle aandacht en een goede aansturing. Op twee plaatsen is de Contour 20i gebruikt. In een kleinere ruimte met een Bonn N8 ethernetswitch aan een Metrum Acoustics Ambre endpoint voor Roon. Gekoppeld aan een Forte eindversterker en een Adagio DAC van hetzelfde merk. Ethernet bekabeling is net als de netsnoeren van AudioQuest. Interlink en luidsprekerkabel is Inakustik Reference 2404 Air Helix. Stands zijn Custom Design SQ402 met filler, gezet op IsoAcoustics Gaia III voeten ter ontkoppeling van de luidspreker van de ondergrond.
Later verhuisde de Contour 20i met stand en al naar een grotere ruimte waar een Auralic Aries G1 als Roon endpoint staat. Pal boven een Melco N10 Music Library en een Melco S100-B ethernet switch. De DAC is een Metrum Acoustics Pavane, versterking met Audia Flight Strumento No.1 voor- en Pass Labs X250.5 eindversterker. Stroom komt uit een AudioQuest Niagara 5000 via Crystal Cable netsnoeren aan bij de apparaten. Ethernet en digitale interlinks van zijn AudioQuest, analoog van Yter en voor de luidsprekerkabels tekent Crystal Cable weer. Muziek varieerde de afgelopen weken van klassiek werk, via jazz en singer/songwriter tot aan een rustig popgenre. Een zo breed mogelijke keuze waarbij bronnen varieerden van de zeer matige kwaliteit streams van Classic FM Radio tot aan 192kHz/24-bit niet gecomprimeerde files opgeslagen op de Melco.
Aan de Forte
Hadden de oudere Dynaudio modellen in mijn oren vaak de neiging de bassen flink aan te zetten waarvoor ik de poorten noodgedwongen afsloot met meegeleverde schuifstof pluggen, de frisse wind van de afgelopen jaren binnen Dynaudio maakt die pluggen overbodig. Zelfs in een kleinere ruimte zijn de lage tonen strak, beheerst en in de juiste proportie. Mits u de luidsprekers de tijd geeft om in te spelen, want ze zijn stroef als ze net uit de doos komen. Twee weken 8 uur per dag kan echt geen kwaad. Gekoppeld aan dat beheerste gedrag in het laag is de rust over de rest van het frequentiebereik, waarbij rust niet moet worden verward met saai. Zes uur per dag doorbrengen in dezelfde ruimte als een paar spelende Contour 20i modellen is bepaald geen straf vanwege de klankbalans en het evenwichtige karakter.
Vers binnen om mee te starten is de cd “Stations” van Viktoria Tolstoy, gevuld met composities van anderen, daarom niet minder lekker om aan te horen. Nu eens niet samen met haar man opgenomen maar met een aantal jazz muzikanten op bas, slagwerk, piano enzovoort. Eerst de algemene zaken benoemen, zoals het loskomen van de weergevers van de muziek dat de Contour 20i prima doet. Vier jaar teruggaan naar de herinnering aan de gewone Contour 20 kan ik niet, dus ik weet niet of het loskomen beter is geworden. Met de ogen gesloten is het positioneren van de weergevers niet mogelijk, er is muziek dat hangt in de ruimte. Op afstand gehouden zodat de muziek niet in het gelaat blaast. In een stereobeeld dat gerust iets breder zou mogen zijn, daarentegen is er veel hoogte en diepte aanwezig. Instrumenten staan strak op hun plaats, zonder een afgebakende rand zodat ze een natuurlijke vrijheid verkrijgen en samen vloeien in een homogeen beeld met de andere muzikanten. Wat ik al eerder aanhaalde, de Contour 20i is heel uitgewogen over de gehele frequentieband, noch de hoge tonen, noch de lage of het middengebied krijgen extra aandacht. Dat zorgt ervoor dat op de cd “Ce soir on sort” van Patrick Bruel de man heel verstaanbaar blijft terwijl de instrumenten behoorlijk te keer kunnen gaan. Een stevige drum in het eerste nummer is kort en strak, heeft impact en dynamiek. Gitaar is helder en duidelijk akoestisch, bas bescheiden op de achtergrond naast het slagwerk. De muziek maakt vrolijk en blij. Overigens als ik van cd spreek, dan zijn dat bestanden op een Melco, geript van de door mij gekochte disc. Ik rip alles gelijk zodat ik in alle ruimtes alle muziek ter beschikking heb. Een echte cd-speler is lang geleden vertrokken uit dit huis. Bruel zingt ondertussen lekker verder en doet verlangen naar Frankrijk.
Losjes in het gehoor is “At the end of the day” van Till Brönner dat vervolgens speelt. Opnieuw dat harmonieuze van instrumenten die individueel te volgen zijn en tegelijk weten samen te werken. Als Brönner gaat blazen hangt het spuug in het mondstuk. Nuances komen heerlijk en vooral eerlijk naar voren. Geen rare uitschieters, geen dreunen, muziek vloeit de ruimte in en vult op aangename wijze. Intens genoeg om de aandacht vast te houden, geen moment irriterend of te veeleisend. Het is er gewoon, vrij, los, ongedwongen en zonder stress te veroorzaken. Het hoeft ook niet hard te staan om de aandacht vast te houden. De Contour 20i voelt zich prima op zijn gemak met een luisterniveau waar huisgenoten of de buren zich niet aan zullen storen.
Van een heel ander genre maar wel waanzinnig mooi is “Samsâra” van Seven Reizh. Muziek die vraagt om een grote stage, imposant kan zijn, dynamisch is en waarin akoestische instrumenten zich vermengen met elektronische geluiden. De Contour 20i is niet zo ongenadig dat hij elk detail blootlegt, hij is wel indrukwekkend en geeft dynamiek alle ruimte. Diep graven in de lage tonen is geen probleem, al rolt het laag niet in een aardbeving over de vloer, daar is de 30i of de 60i voor nodig. Of zou het in een grote ruimte wel lukken? De enige manier is de speakers met stands en al verhuizen. Tot straks, beste lezers – ik ga de andere set opbouwen met Dynaudio.
Pass op de plaats
Onbekend maakt onbemind en dat is helaas nog steeds het geval voor Lori Liebermann, een Amerikaanse zangeres die haar eigen teksten schrijft, piano en gitaar speelt. Tot zover niets bijzonders, maar als je bedenkt dat haar man sinds jaar en dag in de high end-audio werkt (denk Cello, ML, The Gryphon), dan weet je zeker dat de opnames vrijwel perfect zijn en dat hoor je terug op de Contour 20i. “The girl and the cat” heeft ze volgespeeld met het Matangi Kwartet, een klassiek kwartet dat nu eens niet een zoete, romantische saus over de muziek gooit, maar daadwerkelijk iets toevoegt.
Genoeg over Lori, de Contour slikt het allemaal als zoete koek. Zet een bijzonder goed getroffen stem neer, voor de band geplaatst zonder het contact met de achterban te verliezen. Pianonoten vullen op natuurlijke wijze aan, sterven soms heel langzaam uit, de strijkers hebben een eigen ruimte die overloopt naar de collega’s. Het stereobeeld is niet alleen los, het is organisch in de ruimte gezet met diepte en breedte. De pianoklank is echt prachtig op een track als “Hallie”. Lage tonen vullen de basis zonder te overdrijven, wat mooi is opgenomen wordt absoluut mooi weergegeven. Is er in de studio een puinhoop gemaakt, dan zal de Contour 20i dat niet bedekken met de mantel der liefde. 'De Denen zijn eerlijk' riepen ze jaren geleden bij Dynaudio in reclame-uitingen. Welnu, ze zijn het nog steeds.
Omdat piano zo mooi speelt zoek ik naar een oude opname van Murray Perahia met het English Chamber Orchestra waarop pianoconcerten van Mozart worden gespeeld. Opgenomen in de Abbey Road Studios in 1977. Toen nog analoog vastgelegd op tape, later bewerkt en omgezet naar ALAC 24/96 leveren de tracks volgens Roon een dynamiek van 16 op. Daar kan hedendaagse pop een puntje aan zuigen. Weer beluister ik een heerlijk pianospel, ditmaal in combinatie met een flink orkest. Muziek blijft vloeien, kent geen rare of nare verschijnselen als scherpte, dreunend en storend laag, geen overdreven middengebied, de klank is in balans. Valt het orkest in dan staat dat achter Murray gepositioneerd. Ik stel mij de halve cirkel eenvoudig voor, al is dat lastig omdat mijn hersenen constant naar het fabuleuze pianospel trekken. De Contour 20i geeft met klassieke muziek echt alle ruimte om volop te genieten. De opstelling in de huiskamer werkt daar ook aan mee en is wellicht overdreven in relatie tot de prijs van de luidsprekers, het resultaat is er wel naar. En als u geen groot systeem kunt of mag plaatsen, dan is de Contour 20i een heel geschikte kandidaat om de muzikale lusten te bevredigen.
Channel Classics
Nog zo iets moois? Wat te denken van Rachel Podger op “Guardian angel”. Werk gecomponeerd door Giusepe Tartini brengt samen met de Dynaudio opstelling haar viool tot leven. Waarin de akoestiek van de opnameruimte een belangrijke rol blijkt te spelen zo laat de Contour 20i merken. Er is lucht en ruimte om het instrument, tegelijk is afhankelijk van het spel duidelijk hoorbaar wanneer Podger de microfoon nadert en wanneer zij het instrument laat versmelten met de ruimte. Heerlijk hoe helder de viool blijft zonder een randje te maken waarmee de opname zou gaan kunnen irriteren. Hulde aan Channel Classics die tekent voor het uitgeven van de cd. Kopen, rippen, genieten is mijn motto. Of gewoon afspelen als u nog een loopwerk hebt staan.
Van een heel ander kaliber maar minstens zo mooi als klassiek werk is de cd “Lost souls” van Loreena McKennitt. De openingstrack zet een grommend laag in de huiskamer, gelardeerd met Spaanse gitaar en de ongelofelijk fraaie stem van Loreena zelf. Wat een zuiverheid heeft dat mens in haar keel. Absoluut genieten van hoe diep de Contour 20i kan gaan zonder te vervallen in teveel laag waar jaren en jaren geleden veel Dynaudio’s last van hadden in mijn ruimte. Het deed mij zoals eerder opgemerkt altijd grijpen naar dotten dempend materiaal om de poorten dicht te stoppen, met alle nare gevolgen van dien. Het hoeft niet meer, het laag gaat alleen maar diep, niet dreunend tenzij de opname van dien aard is. Grote trom, bas, het onderscheid is duidelijk. Daarboven de gitaar, castagnetten, een sfeertje weet ze wel te bouwen. Heel zuiver en haast omgeven door de instrumenten schalt de stem van Loreena boven de instrumenten uit in een steeds verder opjagend tempo waarmee het Spaanse temperament door de instrumenten wordt gepresenteerd. Inmiddels aangeland op een stevig volumeniveau toont de Contour 20i dat een ruimte van ruim 30m2 geen enkel probleem oplevert. De Pass Labs biasmeter weigert te bewegen dus we zouden nog veel verder kunnen gaan. Ook op een hoog volume is de Contour 20i aangenaam, terwijl hij zacht spelend nog steeds een compleet beeld blijft bieden.
Voor elk wat wils, voor elke muziekbron en soort geschikt. Zachtjes Classic FM Radio op de achtergrond is ook gewoon fijn met deze luidspreker. Daarmee scoort de Contour 20i als het gaat om dynamiek. Een gegeven dat vooral bij klassiek van belang is. We willen immers de zachtste noten kunnen horen en het totale orkest beleven.
Kære højttalervenner
Aan alles komt een eind, en al laat ik mij graag dagenlang meevoeren op muziek, er is een moment dat een luidspreker weer in de doos retour afzender gaat. Soms is dat een moment van vreugde omdat het eigen systeem weer op zijn plaats komt, vaak het realiseren dat er veel moois wordt gemaakt door serieuze fabrikanten, af en toe is het een afscheid van een paar vrienden die best langer hadden mogen blijven. Dat laatste is het gevoel dat een Contour 20i opwekt, net zo als zijn voorganger al eens deed.
De Dynaudio Contour 20i is de verfijnde Contour 20 van een aantal jaren terug, nog altijd met het hart op de juiste plaats. De weergave is strakker dan ik mij herinner, lijkt in de lage tonen dieper te reiken, heeft geen enkel moment van scherpte terwijl het hoog puntig, snel en gedefinieerd is. Stemmen en solo instrumenten zijn een lust op deze luidsprekers. Binnen het ontwerpteam is werk gemaakt van het verbeteren van het systeem, al is het uiterlijk vrijwel gelijk gebleven. Soms is een “i”-model gewoon een verkooptrucje, maar Dynaudio maakt de luidspreker serieus “Improved”. Dat het uiterlijk in grijs eiken fineer met een zwarte baffle in mijn ogen spectaculair aanspreekt is mooi meegenomen, maar van minder belang en natuurlijk een kwestie van smaak. De baffle doet me zelfs terugdenken aan een stoere, matzwart gespoten Lancia die ik ooit bij een dealer zag staan, mijn soort droom van een gedistingeerde Batmobiel. Dat de afwerking zelf perfect is heeft dan weer niets met smaak te maken, wel met vakmanschap.
De Dynaudio Contour 20i gooit mijns inziens hoge ogen in de strijd om beste systeem van 2020, zelfs al is nog niet bekend wat andere merken gaan doen. Dag luidsprekervrienden, het ga jullie goed bij je toekomstige eigenaar, het was fijn met jullie kennis te maken en samen een voor mij onvergetelijke herinnering te creëren.
Dynaudio Contour 20i
€ 4.500,00 per paar | dynaudio.nl
Beoordeling: 5 uit 5
Technische gegevens
Rendement: 86dB (2.83V/1m)
Impedantie: 4 Ohms
Frequentie bereik (± 3 dB): 39Hz – 23kHz
Systeem: basreflex
Cross-over frequentie: 2200Hz, 2e orde
Woofer: 18cm MSP conus
Tweeter: 28mm Esotar 2 Hexis softdome
Afmetingen: 210 x 440 x 360mm (BxHxD)
