Het Nederlandse luidsprekermerk Veddan nodigde ons in het najaar van 2019 voor een productpresentatie op een bijzondere locatie, en sinds het begin van deze zomer zijn de diverse modellen van het nieuwe merk inmiddels volop verkrijgbaar. We lieten bij laatstgenoemde ontwikkeling al weten een HiVisit in de agenda te hebben, dus hoog tijd voor een bezoek aan Veddan in Doetinchem waar we alles te weten komen over de Veddan Origin. | This article in English? Click here.
Onbekend met wat er mij te wachten staat bij de Achterhoekse ontwerpers en bouwers van de Veddan luidsprekers ben ik op pad voor HIFI.NL. Straks ga ik een actief luidspreker systeem ontdekken waar niet alleen jaren aan is ontwikkeld door Veddan, maar dat tevens zo innovatief is dat er geen vergelijkbaar systeem in de wereld bestaat. Stap af van het principe van een woofer met een dome tweeter, desnoods nog met een middentoonweergever, zoek eerder naar overeenkomsten met magnetostaten. Heeft de wereld kennis kunnen maken met Air Motion Transformers van Oscar Heil, de rondstralers van MBL, de Walsh drivers van Ohm Speakers, elektrostaten, hoorns en meer, Veddan slaat een unieke weg met een verbluffend resultaat. “Veddan” betekent in het Achterhoeks “Doorpakken”, een meer passende naam kan nauwelijks worden gevonden.
Veddan Origin
De Veddan Origin is ontsproten aan het brein van André Kamperman, van jongs af aan liefhebber van muziek, bewonderaar van de betere audioproducten, zelfbouwer van luidsprekers en voormalig gebruiker van Magnepan magnetostaten. Het bedenken van een uniek product is één ding, het op de markt brengen is een totaal andere discipline. Gevonden werd een samenwerking met de Achterhoekse onderneming IF-Adamas BV waar innovatie wordt omarmd en doorontwikkeld, adviserend voor bedrijven over Computer Aided Manufacturing, waar marketing en webdesign is geïntegreerd en waar productie plaats kan vinden. Een bedrijf dat bovendien leidend is op de markt van 3D printers, welke uitermate geschikt zijn om delen van de Veddan Origin luidsprekers te vervaardigen. Een onderneming met vaste grond onder de voeten, Achterhoekse nuchterheid naast de durf om jarenlang te investeren in een luidspreker met unieke potentie.
De Veddan Origin maakt voor de midden en hoge tonen gebruik van Veddan Sound Module. In een metalen, driehoekig frame met de vorm van een hoge taartpunt wordt een magneetstrip star bevestigd om links en rechts daarvan gespannen membranen met de dikte van een halve mensenhaar naar binnen en buiten te laten bewegen. De beweging zet elektrische energie om in geluid zonder dat er een fase verschuiving zal optreden over de frequentieband. De combinatie van zeer krachtige magneten en het ultra lichte membraan zorgt voor snelheid en minimale vervorming.
In de Origin zijn twee maal vijf van deze elementen geplaatst, vijf stuks in een boog van 270 graden en daaronder opnieuw vijf stuks. De Veddan Origin is daarmee een omni-directionele weergever waarvan het grootste deel van de energie naar voren, naar links en rechts gaat en slechts een klein deel naar de achterzijde wordt afgestraald. De module is vervaardigd uit metaal en 3D geprint kunststof voor de stijfheid en de ophanging van de membranen. De in totaal 10 modules worden aan de bovenzijde afgesloten met massieve, centimeters dikke “deksel” uit gefreesd aluminium. Het geheel is omgeven door een geperforeerde rond gebogen plaat zodat het geluid naar alle kanten weg kan en een esthetisch verantwoord uiterlijk ontstaat. De cilinder wordt vervolgens op een tweede cilinder geplaatst die zowel voet als (sub)woofer is. De overgangsfrequentie tussen woofer en sound modules ligt op 150Hz.
Bas en elektronica
In de onderste cilinder is horizontaal aan de bovenzijde een 10 inch SEAS woofer gemonteerd uit de topserie van deze fabrikant. De gesloten cilinder vormt de kast van de woofer. Binnen de metalen wand zijn 3D geprinte kunststof bussen gebruikt, dubbelwandig en gevuld met dempend massa om resonanties onmogelijk te maken. Dempend materiaal dat proefondervindelijk is gekozen in urenlange luistersessies en in metingen. Hoewel lage tonen altijd omni-directioneel zijn werkt de liggende opstelling van de woofer positief mee aan het rondstralende gedrag van de Veddan Sound Modules. De twee cilinders op elkaar, met voet en ruimte tussen woofer en sound modules maken de Veddan Origin 130cm hoog en geven een diameter van 30cm. In de onderste cilinder van het 40 kilo zware systeem zijn klasse-D versterkers actief met een totaal vermogen van 3000 Watt.
Veddan claimt onder normale omstandigheden te kunnen volstaan met slechts 10 procent van dat totale vermogen zodat de versterkers altijd volkomen lineair gedrag vertonen en niet de typische kenmerken van een doorsnede klasse-D versterker. Deze versterkers worden voor Veddan vervaardigd in Europa, waar precies houdt men geheim.
Meer elektronica zit in de voet verwerkt. Zo kan de Veddan Origin analoog gekoppeld worden aan een conventionele voorversterker of DAC met volumeregeling door middel van XLR verbindingen. In de Veddan Origin vindt dan een omzetting plaats naar digitaal, zodat het scheidingsfilter en de DSP in het digitale domein kan plaatsvinden voordat het analoge vermogen uit de versterkers de luidspreker units aanstuurt. Een verloop van RCA naar XLR maakt het gebruik van ongebalanceerde apparatuur mogelijk. De tweede optie om de Veddan Origin aan te sturen is via WiSA, een draadloos systeem met een resolutie van 24 bit over 96 kHz. Veddan heeft gekozen voor de Axiim Q UHD box met HDMI ingangen. De Axiim Q UHD is naast stereo geschikt voor 7.1 niet gecomprimeerde surround weergave. De elektronica in de Veddan Origin maakt het mogelijk de luidsprekers aan te passen aan de akoestiek van de luisterruimte. Voor een vaste meerprijs wordt de ruimte bij de klant gemeten, worden de aanpassingen in de weergevers gedaan en wordt het eindresultaat samen met de klant geëvalueerd.
Kernpunten benoemen
Samengevat heeft Veddan de massa van de membranen weten te reduceren voor snelheid en lage vervorming. Door het toepassen van 10 sound modules is het totale membraam oppervlak groot. Door geen gebruik te maken van passieve filters is het fasegedrag optimaal. Sterke magneten vormen de motor van elke sound module, waardoor een efficiënte luidspreker ontstaat met een lage vervorming en absolute symmetrie. De enige conventionele factor in de Veddan Origin is de woofer. Elk ander onderdeel is bedacht, ontwikkeld en vervaardigd voor de Veddan Origin. Het resultaat: ongekleurde weergave, detaillering, omni-directioneel en faserein.
Na een rondleiding door het bedrijf en na uitvoerig te hebben gesproken over de Veddan Origin weergevers verplaatsen we ons naar een locatie dichtbij om daar in alle rust te gaan genieten van de weergevers. Een bezoek als dit maakt slechts een luisterimpressie mogelijk en is geen recensie waarvoor in de eigen omgeving minimaal twee weken is geluisterd. Haast vergelijkbaar met een winkelbezoek.
De luisterruimte heeft een vreemde vorm. De luidsprekers staan opgesteld op een zwevende vloer boven een kantoorruimte. Een soort van balkon met een harde vloer. Dat houdt in dat de weergevers ver van de glazen wanden staan, vrij opgesteld voor stereoweergave. Voor het glas hangen gesloten gordijnen. De door de Origin naar achter afgestraalde energie zal op deze manier van weinig invloed zijn in de ruimte. Het dak loopt in een schuine punt naar boven, ideaal om staande golven te vermijden. Tijdens de eerste sessie worden de Veddan Origin’s aangestuurd met een RME DAC van Duitse (professionele) origine waarbij de muziek opgeslagen is op een notebook. Lange XLR kabels lopen van de DAC naar de weergevers. In de tweede sessie is de WISA box gebruikt en een mobiel om de muziek te selecteren. Naast de opgeslagen muziek vormde TIDAL een onuitputtelijke bron voor mijn eigen testtracks.
Solo en instrumentaal
Visueel valt op dat de opening tussen woofer en sound modules licht uitstraalt, instelbaar in de gewenste kleur of intensiteit en volledig te dimmen. Hoewel het effect leuk is en zeker een deel van het potentiële koperspubliek zal aanspreken verwacht je dat niet bij een weergever in deze prijsklasse. Dan speelt de Veddan Origin de eerste klanken, sluit ik de ogen en concentreer mij volledig op de weergave van de gitaar van Jan Akkerman live opgenomen in een schouwburg. Zaken als de beloofde snelheid in de weergave en onbegrensde dynamiek vallen als eerste op. Daarnaast de realistisch klinkende body van de gitaar, één geheel vormend met de snaren.
Nu is een solo instrument niet het lastigste om af te spelen, met uitzondering van een piano, en vragen wij Leonard Cohen om wat voor ons te zingen. Wie denkt dat met een Veddan Origin een subwoofer nog nodig is moet ik teleurstellen. Wat gaat dit actieve systeem diep in het laag. Diep en strak, soms met zoveel energie in de opname zelf dat het laag overweldigend kan worden. De oorzaak ligt in de studio en de mastering van de opname, zoek dat niet in de Veddan. Het afstraalgedrag van de weergevers maakt dat ze per direct uit beeld verdwijnen, zoals het een goede weergever betaamt ontstaat in de ruimte muziek die niet te herleiden is naar de bronnen. Compliment voor hoe de Veddan dat realiseert.
Een tweede foutje in de track van Cohen is dat zijn stem veel te groot is opgenomen, te groot om van hem een echt mens te maken. De Origin legt dat soort fouten genadeloos bloot. Het Amerikaanse zangeresje Haily Reinhart toont aan dat een stem op maat kan zijn in een natuurlijke en gemakkelijke weergave. De Veddan Origin zou het om die redenen in een studio ook goed kunnen doen. Je hoort hoe dicht Haily op de microfoon zit en dat op haar stem een echo is gezet die ontbreekt op de piano welke haar begeleid. De mix is hard en ruig, ook dat wordt niet verbloemd. Johnny Cash is rauw en onbewerkt in een opname gemaakt in een berghut. Wederom ontstaat een gevoel te maken te hebben met de realiteit in deze ongekleurde weergave. Mondgeluiden zijn zo natuurlijk dat ze de stem van Johnny “echtheid” mee weten te geven. Een nette hoogte afbeelding is ontstaan, zoals al eerder geconstateerd kon worden. Het terugschroeven van het volumeniveau maakt de stem van Cash wat kleiner zonder dat de klank anders wordt. Zacht spelen of juist hard verandert niets in de klank van de Veddan, wat weer een compliment en een bonuspunt oplevert in mijn notitieboek.
Van vibrafoon tot vette sax
De voor mij onbekende Koji Tamaki probeert een droom waar te maken op vibrafoon met zijn jazz composities. Het laag gaat heel diep, is tegelijk erg overweldigend en mogelijk in veel huiskamers te ver aangezet. Zeker als de opname erg donker is. Maar zoals aangegeven kan de Veddan Origin getuned worden op de luisterruimte. Slagwerk en vibrafoon zijn levensecht, aan dynamiek is er totaal geen gebrek. Moeiteloos hard kan een mep op de trom weerklinken als het moet. Metaalklanken komen als hamers binnen. In drukke passages loopt de weergave niet dicht, elk instrument is en blijft individueel te volgen en heeft een rotsvaste plaats.
Uitermate bekend is “Liberty” uitgevoerd door Anette Askvik. Lage tonen in het begin van de track rommelen en grommen echt. Kleine geluidjes komen direct naar voren. Haar stem blijft fraai op het juiste formaat zelfs op precies de juiste hoogte. Haar stem is gevuld met gevoel en emotie, iets dat op slechts weinig systemen helemaal uit de verf komt. Een cello zet lekker vet aan, misschien toch extra aangezet door de mij verder onbekende luisterruimte. Piano is soms heel teder en ijl, dat past perfect in de sfeer van de track. Keer op keer komt de tweede stem echt los van de eerste, ze worden probleemloos gescheiden en uit elkaar gezet. Dat het laag kracht heeft maakt ook de sax lekker vet en het is alsof er onweer rommelt op de achtergrond. Het geheel is detailrijk en nergens scherp. Door de vrije opstelling merk ik weinig van de invloed van de ruimte op nagalm, de weergave is droog zoals het oorspronkelijk zal zijn geweest.
Integratie
U wilt het laag beoordelen? Dan geef ik u Alicia Olatuja. Een mindere speaker is er mee over de kling te jagen, de Veddan Origin levert kwaliteit in de juiste verhouding hetgeen de speaker een hoge ranking geeft. De basdrum heb zelden zo duidelijk gehoord achter de bas. Heel puntig slagwerk op trommels en bekkens. Olatuja’s geschoolde stem zuiver en realistisch. De Veddan Origin houdt het ritme goed vast, klinkt lazy en toch pakkend. Diana Krall zet hoge pianonoten strak op hun plek, lage tonen zweven losjes door de ruimte. Krall zelf is strak gepositioneerd. Als het laag klopt in de opname gaat het op de Veddan Origin gegarandeerd goed. Dynamiek nog altijd moeiteloos zonder dat de klank anders wordt, alleen het volume gaat daalt en stijgt. Soepel en met gemak spelend, met veel rust en stilte zonder versluiering door een slechte voeding of digitale ruis.
Muziek staat volkomen los van de weergevers. De integratie tussen de weergevers is nog niet benoemd. De overgang tussen de snelle mid/hoog modules en de woofer is naadloos. Geen woofer die achter de optocht aanloopt. Aan het eind van de track sterft een pianonoot heel, heel langzaam uit. Tot slot begint Jacques Brell met een zingende zaag op “Ne me quite pas”. Brel heel fraai met 100% sfeer, veel Franser kan het niet. Heel klein gebracht oplopend tot volle kracht.
Draadloos spelen
Afsluitend spelen een aantal van de genoemde tracks nogmaals maar dan via WiSA over de Axiim box. Muziek bereikt de Axiim draadloos met Chromecast op 24/96. Leuk is de aangesloten TV die de hoesjes toont op het scherm. Opvallend is het grotere stereobeeld dat nu ontstaat, zat de muziek vaak tussen de weergevers, nu gaat het tot buiten de fysieke opstelling. In mijn oren is de weergave als geheel korreliger van aard dan via analoge XLR verbinding, neemt de definitie af, tegelijk toont muziek sneller de neiging tot dichtlopen. Op een track van ERA is dat overduidelijk. De Veddan Origin klinkt naar mijn mening langs de WiSA-weg meer digitaal waardoor de charme van de luidspreker afneemt. Er ontstaat minder sfeer met minder gevoel.
In technische zin is er niets op aan te merken, de weergave blijft op een zeer hoog kwaliteitsniveau staan. Het speelt gewoon technischer. Ik stel mij een situatie voor waarbij de audiofiel in huis zijn muziek speelt via de analoge verbinding, terwijl de minder met de kwaliteit van de weergave behepte huisgenoten streven naar het gemak van muziekdiensten en het bedienen van de Axiim box met hun telefoon. Best of two worlds in één enkel systeem te realiseren met de Veddan Origin.
Na een dag
Het moge duidelijk zijn, de Veddan Origin is geen goedkoop systeem. De kwaliteit van de componenten zoals getoond in de fabriek maakt een lage prijs onmogelijk. De Sound Modules en de toegepaste woofer zijn kostbaar, op de versterkers, DSP en filters is evenmin bezuinigd. Afwerking en materiaalkeuze zijn eersteklas, de montage is naadloos, net als de hoogwaardige afwerking in wit of zwart. Zoals met elke weergever gaat het om het resultaat dat wij horen, iets waar de Veddan Origin hoge ogen mee scoorde in de twee luistersessies. Probeert u in gedachten te halen een weergevers die een ongebreidelde dynamiek kent, zonder de geringste sporen van vervorming. Een weergever die op een hoog volumeniveau presteert, evengoed zachtjes indruk blijft maken op de luisteraar. Gemak, rust, detail, een stille achtergrond, de Veddan Origin maakt het mogelijk. De Sound Modules leveren een weergave zonder kleuring en wie het hoofd tijdens het luisteren beweegt zal merken dat het fase gedrag en de afstraling voorbeelden voor anderen mogen zijn.
De techniek in de weergever is over de afgelopen jaren verfijnd en geoptimaliseerd, met dank aan het vertrouwen en geduld van het moederbedrijf. Het siert de makers pas op de markt te komen als iets echt klaar is, op dit prijsniveau mag je dat verwachten, helaas is het lang niet altijd het geval. De Veddan Origin behoort tot het topsegment van weergevers, dat is althans de indruk achtergebleven van de luistersessies in De Achterhoek. De unieke eigen ontwikkeling van de Sound Modules, voor alle zekerheid zwaar gepatenteerd door de makers, gaat heel wat veddan (verder) dan het uit de schappen halen van een paar tweeters en een filter knutselen. Het gebruik ervan in een weergever leidt tot een brok techniek gemaakt voor het hoogwaardig genieten van muziek. De Veddan Origin is mede gezien de eigen afmetingen bruikbaar en bedoeld voor de wat ruimere woonkamers, tot aan plaatsing in grote ruimtes of zelfs professioneel gebruik.
Kijk voor meer informatie op veddan.com.
