De English Electric 8Switch die in deze recensie aan de tand wordt gevoeld behoort tot de categorie Audiofiele Switches. Dat is een relatief jonge productgroep die zich in toenemende belangstelling mag verheugen, maar waar óók heftig over wordt gedebatteerd. Veel mensen – vooral op forums en in social media groepen – vinden er wat van. Maar aanzienlijk minder mensen hebben er daadwerkelijk (goed) naar geluisterd. En dat laatste mag toch wel als belangrijkste eis gelden als men er inhoudelijk iets over wil zeggen. Of dat nu positief is of negatief. Meestal positief overigens, want bits – zo weten we inmiddels – zijn weliswaar bits, maar bij digitale audio blijkt het in toenemende mate om veel méér dan alleen maar bits te draaien.
Audiofiele Switches, hebben we ze nodig?
Dat het wel degelijk zinvol kan zijn om zelfs in een goed uitgevoerd bekabeld netwerk-audio systeem met een audiofiele switch te werken heb ik jaren geleden al voorspeld. Computers mixen – door de grote hoeveelheid noise die ze opwekken – nu eenmaal niet geweldig met hifi, en datanetwerken blijken via instraling van RFI ook een dubieuze duit in dat zakje te doen. Dat verzin ik niet zelf, dat is inmiddels zeer uitvoerig gedocumenteerd in vele internationale artikelen. Maar de mores is ondertussen wél dat ‘serieuze’ streaming via een (liefst audiofiele) ethernetkabel moet, gezien de lagere stabiliteit van het vaak met huisgenoten gedeelde WiFi-signaal. En om bekabeld te kunnen streamen hebben we in principe altijd wel ergens iets computer- of netwerk-achtigs nodig. Dus krijgen we via de kabel onvermijdelijk óók met bedreigde signaal-integriteit te maken.
Waarom ik nu al een paar keer het woord ‘kabel’ heb laten vallen? Omdat je natuurlijk óók draadloos kunt streamen. Via Bluetooth of AirPlay, vanaf een smartphone of tablet naar je streamer, of rechtsreeks vanaf de draadloze router via WiFi. Als je op die manier naar muziek luistert heb je vooralsnog geen audiofiele switch nodig, die hoort namelijk tussen de router en je streamer te worden ingezet. Maar voor wie wél bekabeld streamt kan het gebruik van een audiofiele switch wellicht een waardevolle en relatief betaalbare upgrade bieden.
English Electric 8SwitchÂ
English Electric is een nieuw bedrijf dat speciaal voor de verkoop van deze switch is opgericht door The Chord Company, de uit Amesbury afkomstige Engelse kabelfabrikant. Het was marketingtechnisch misschien verstandiger geweest om de goede naam die ze met hun kabels hebben opgebouwd óók voor deze switch te gebruiken, maar we hebben hier te maken met een typisch staaltje Britse hoffelijkheid. Om naamsverwarring met het eveneens Engelse audiobedrijf Chord Electronics te voorkomen werd besloten om dit product onder een andere merknaam te gaan aanbieden. En dan vind ik English Electric niet eens zo gek gekozen, omdat het onwillekeurig associaties oproept met traditionele merken uit de gouden jaren van de hifi.
De 8Switch is niet de eerste audiofiele switch op de markt. Je zou zelfs kunnen zeggen dat The Chord Company ruimschoots haar tijd heeft genomen. Het succes van de Silent Angel Bonn N8 switch van het Chinese bedrijf Thunder Data uit Zhuhai inspireerde een aantal fabrikanten om óók een switch in de wat populairdere prijsklasse op de markt te brengen. Naast de Bonn N8 heb je de keuze uit de NuPrime Omnia SW-8, die ik niet heb beluisterd, en deze English Electric 8Switch. De toegevoegde waarde van de English Electric 8Switch zit hem niet alleen in de betere behuizing en voeding, maar óók in de meegeleverde Chord Company C-Stream ethernetkabel van 75 centimeter. Chord Company zegt zelf trouwens ‘Streaming Cable’ omdat hun ethernetkabels net iets anders zijn opgebouwd dan bidirectionele ethernetkabels en daarom beter zijn toegerust voor audiogebruik. Omdat ik zelf over een nóg betere ethernetkabel beschik laat ik de C-Stream in de doos, maar ik weet uit ervaring dat hij OEM ethernetkabels snot voor ogen speelt. Een prettige bonus dus.
Techniek
De English Electric 8Switch (waarbij de 8 staat voor het aantal beschikbare poorten) is in licentie doorontwikkeld op een (al zeer hoogwaardige) platform van Zyxel dat door Thunder Data, de makers van de Silent Angel Bonn N8, werd verbeterd. De opbouw is dus praktisch hetzelfde, met op strategische plaatsen aangebracht RFI absorberend materiaal en de toevoeging van een extreem nauwkeurige (0.1ppm) temperatuur-geregelde TCXO clock-oscillator. Maar de English Electric heeft een betere aluminium behuizing die voor extra afscherming en mechanische stabiliteit en demping zorgt, en méér afscherming tegen RFI biedt.
Ook de ‘medical grade’ SMPS (Switch Mode Power Supply) die bij de English Electric wordt geleverd is ‘stiller’, en zorgt zo voor minder hoogfrequente vervuiling van de voeding. De 8 RJ45 inputs zitten, naast de intern gereguleerde 5 Volt DC ingang, in een eigen metalen blokbehuizing. Uit het oogpunt van afscherming juich ik dat toe, maar onderlinge galvanische scheiding is er dus niet. De inputs zélf zijn intern middels vier SMD spoeltjes gefilterd voor hoogfrequente stoorsignalen en met SMD trafootjes (1 per getwist aderpaar) dus wél galvanisch gescheiden van de interne schakeling. De behuizing van de 8Switch is uit één blok aluminium gefreesd en de eveneens van dik aluminium gemaakte bodemplaat is kierloos bevestigd, dus hij is beter afgeschermd tegen RFI dan de Bonn N8 die gaten in de zijkant van zijn (overigens wel metalen) behuizing heeft. Bij de English Electric doet de behuizing dienst als koellichaam en hij wordt niet meer dan handwarm.
Over de meegeleverde ‘medical grade’ SMPS schrijft English Electric in de begeleidende documentatie trouwens dat het niet nodig is om een (kostbare) lineaire voeding voor deze switch te kopen. Sterker nog, de meeste lineaire voedingen zijn volgens de gebruiksaanwijzing van de 8Switch niet snel genoeg om op gigabit niveau te kunnen werken. Het is inderdaad waar dat een goed ontworpen SMPS in sommige schakelingen beter presteert dan een lineaire voeding. Ik heb zéér goed doordachte apparaten in huis gehad die beide soorten voedingen aan boord hadden, SMPS voor het digitale deel en Lineair voor analoog.
Enfin, de meegeleverde muurwrat voelt degelijk aan, maar is voorzien van een behoorlijk felle groene LED die nogal luidkeels brandt. Als deze voeding in het zicht zit ga je je eraan storen, ik althans wel. Maar daar zijn zwarte Edding stiften volgens mij voor uitgevonden. Ik heb geen lineaire voeding gebruikt om e.e.a. in de praktijk te toetsen, maar ik heb de meegeleverde voeding wél vergeleken met de 5 Volt iFi iPower die normaalgesproken mijn D-Link switch van batterijschone stroom voorziet. Verderop méér daarover.
Het uiterlijk van de 8Switch verdient een aparte, eervolle vermelding. Het in ‘soft touch’ zwart gelakte kastje staat op speciale dempende voetjes en ziet er fraai uit. De zeer kleine gaatjes op het front, waar de 10 LED’s achter schuilgaan die respectievelijk aangeven of hij aan staat, of er iets mis is en welke poorten in gebruik zijn voor welke datasnelheid (amber voor 100 Mb/s en groen voor 1000 Mb/s) laten nét genoeg licht door om te zien of de LED brandt, en dan moet je er óók nog precies recht vóór zitten. Deze switch kun je dus gewoon in je hifi-meubel neerzetten zonder het risico dat de knipperde LED’s je op je zenuwen gaan werken. Bravo!
Luisteren met de English Electric 8SwitchÂ
Omdat ik eerder dit jaar voor een ander artikel als één van de eersten kon beschikken over een vroeg productie-exemplaar van de 8Switch dacht ik al een beetje te weten wat me te wachten stond, maar omdat ik vlak na die logeerpartij een nieuwe streamer kocht leek een hernieuwde kennismaking me wel gewenst voor deze recensie. De op forums en in social-mediagroepen heersende ‘wijsheid’ zegt immers dat streamers die hun galvanische afscherming en hun data-integriteit beter op orde hebben minder zullen profiteren van een audiofiele switch. Dat wilde ik dus wel eens met eigen oren horen.
De English Electric nam de plaats in van mijn D-Link switch met iFi iPower voeding. Mijn hele netwerk is bekabeld met AudioQuest Forest CAT700 bekabeling met Telegärtner connectoren en van de switch naar de streamer gebruik ik een AudioQuest Vodka CAT7 ethernetkabel. De streamer van dienst was dus mijn nieuwe Auralic Altair G1, afwisselend bediend via de uitstekende eigen Lightning DS app en Roon. De interconnects (Water), luidsprekerkabels (William Tell Zero) en powercords (Monsoon en Blizzard) waren ook van AudioQuest en de met KT88 eindbuizen uitgeruste PrimaLuna EVO 400 Integrated (met een paartje zeer bijzondere Hongaarse ECC82’s in de voortrap) stuurde mijn Kharma Ceramic prototypes aan die het Creaktiv audiomeubel flankeren.
Ik had van importeur Latham Audio een ingespeeld exemplaar van de 8Switch meegekregen. Ik weet dat er óók heel veel meningen over inspelen bestaan, maar ik móét er wel in geloven want ik hóór het verschil. Alleen zijn de zeer lange inspeeltijden die high-end merken graag bij hun elektronische producten vermelden vaak schromelijk overdreven. Een ochtend en middag internetradio moest voor de juiste warming-up zorgen en des avonds ging ik er eens goed voor zitten. Zoals ik al eerder zei had ik op basis van forumfolklore verwacht dat de verbetering in combinatie met mijn Auralic Altair G1 kleiner zou zijn dan eerder dit jaar met de Bluesound Node2 en de NAD M51 da-converter, maar gossiemijne, wat was de stap voorwaarts NIET subtiel zeg! De hierna beschreven luisterervaringen zijn opgedaan over een periode van ruim twee weken, waarbij regelmatig werd geswitcht (ghehe…) tussen de English Electric en mijn eigen D-Link.
Het eerste album dat dat zich uitstekend leent om de verschillen aan te geven is het prachtige Monovision, van de goudgekeelde baardige bard Ray LaMontagne. Deze opname, vol akoestische instrumenten en met een fraai vastgelegde natuurlijke galm, liet niet alleen meer klankkleur en textuur horen maar de ruimtelijke afbeelding werd ook groter. De attack van de getokkelde gitaarsnaren was met de 8Switch puntiger en sneller en de shaker die met de D-Link switch echt vrij diep in het linkerkanaal zat begraven stond ineens een meter vóór de luidspreker. Ken je die momenten dat je de afstandsbediening weglegt omdat je ongestoord en ongehaast de rest van het album wil beluisteren? Dat was zo’n moment. Een ander album dat een extra dimensie kreeg was het werkelijk fantastisch geregistreerde en door niemand minder dan Bob Ludwig gemasterde tweede album van Unifony, een project van de Nederlandse drummer/percussionist Minco Eggersman en producer Theodoor Borger. Bij dit album draait het niet zozeer om songs maar om met pasteltinten ingekleurde sfeerschetsen.
De vér doorgevoerde subtiliteit waarmee Eggersman en Borger en hun droomgenoten (de Amerikaanse pianist Aaron Parks en de IJslandse saxofonist Óskar Guðjónsson dat aanpakken kan bij een minder goede weergave al gauw wat spanning verliezen (fotocredit rechts: McKlin). Met de D-Link switch was deze opname al een genot, maar de English Electric onthulde zonder pardon de diepere lagen in Unifony’s sublieme klankminiaturen, waarbij vooral de toename in de ‘zichtbare’ textuur van het geluid en de instrumenten opmerkelijk was. Een goede metafoor is wat je ervaart nadat een onverwachte zomerse hoosbui het stof van twee weken droogte uit de lucht heeft gespoeld. Als het je nooit is opgevallen hoeveel schoner je waarneming daarna is, hoeveel meer detail je dan in de verte kunt zien en hoeveel intenser de kleuren van de wereld om je heen zijn, dan ben je echt aan een (nieuwe) kijkprothese toe. Datzelfde effect geeft de 8Switch. Het is subtiel maar evident, en ik zou het na deze nadere kennismaking zelfs willen omschrijven als méér dan de puntjes op de i.
Met de iFi iPower
De in de gebruiksaanwijzing opgenomen waarschuwing over het gebruik van een lineaire voeding is bij één van de concurrerende merken – die dezelfde financiële geruststelling in de manual had staan – inmiddels achterhaald door de komst van een met snelle bipolaire FETs uitgeruste lineaire voeding, maar omdat deze recensie over English Electric gaat heb ik het vurige verlangen om zo’n voeding van dat andere merk te lenen op werkelijk epische wijze onderdrukt. Die iFi iPower echter… Tsja, die ‘stiller dan een batterij’ SMPS had ik nu eenmaal al in huis voor de D-Link switch. Bij mijn eerste kennismaking met de 8Switch had ik nog wat moeite om het verschil tussen de ‘medical grade’ en de ‘iFi’ te horen en te duiden, bij deze tweede kennismaking was er geen twijfel meer mogelijk. De iFi tekende nog nét wat preciezere lijntjes en liet het licht tot verder in de hoeken van de opnameruimte schijnen, gaf vooral akoestische instrumenten nog nét een vleugje meer kleur en textuur en liet de muziek nog nét wat lekkerder vloeien. Het verschil was kleiner dan tussen de D-Link en de 8Switch, maar voor de meerprijs van de iPower vind ik het een absolute no-brainer.
Internetradio
Een laatste misvatting die ik graag wil opruimen is dat ‘hoe beter het signaal is, hoe groter de hoorbare verschillen zijn’. Dat lijkt op zich heel logisch; als je meer resolutie wil horen moet die wél in de beluisterde bestanden aanwezig zijn. Maar dat blijkt dus niet waar te zijn. Natuurlijk was het genieten geblazen met de hi-res files van Ray LaMontagne en Unifony II, maar de fors gecomprimeerde internetradio bandbreedte van gemiddeld slechts 128kbps bleek juist extreem gevoelig te zijn voor de verbeteringen die de 8Switch brengt. Van de maniakale kakofonie van Shirley & Spinoza Radio, mijn favorietste internetradiostation aller tijden, tot de middle of the road kwaliteitspop van Radio Paradise, en van de zeer fijn gecureerde selectie van het Poolse radiostation Audiophile Baroque tot het freaky getweak van Fusion101, de muziek klonk levendiger, vloeiender en kleurrijker dan met de D-Link switch.
Tot slot…
De conclusie dient zich eigenlijk al meerdere alinea’s aan, de English Electric 8Switch werkt, en werkt goed. Zó goed zelfs dat ik hem – mede vanwege de fraaie maar ook uiterst functionele behuizing en de meegeleverde C-Stream ethernetkabel – de maximale sterrenscore toeken. Ik zie voor mezelf bovendien geen andere mogelijkheid dan te ‘switchen’ (sorry, ik kon het niet laten…), terug naar de D-Link was té teleurstellend. Ik heb hem niet direct met andere audiofiele switches vergeleken, enerzijds omdat het dan nóg moeilijker is om mijn eigen smaak buiten het vergelijk te houden, maar anderzijds omdat ik de intrinsieke kwaliteiten van déze switch graag wilde belichten ten opzichte van een standaard-switch die je voor een paar tientjes bij iedere online computergrootgrutter kunt kopen.
De hamvraag is derhalve of ik de English Electric 8Switch zijn prijs waard vind, en het antwoord daarop is volmondig ja. Met als minimale kanttekening dat ik nu - ten opzichte van mijn eerste kennismaking via een andere streamer - een grotere verbetering waarnam, maar dat het daarom logisch is dat de impact van een audiofiele switch in een andere setup ook wat kleiner kan zijn. Als je twijfelt, probeer dan een dealer te vinden die bereid is om je zo’n ding een paar dagen mee naar huis te geven om het zelf te proberen. Tel echter vóóraf je centen, want de kans is groot dat hij niet meer teruggaat.
English Electric 8Switch
€ 499 | www.lathamaudio.nl/chord
Beoordeling: 5/5
