Het is niet meer weg te denken, streamen van muziek in elke vorm. Vanaf de eigen collectie, vanaf streaming diensten of gewoon internetradio. Als iets een vlucht heeft genomen en de cd-productie heeft doen slinken dan is het streamen. Hardware fabrikanten spinnen er garen bij. De altijd storingsgevoelige loopwerken zijn weg, er moet iets nieuws in huis komen en als je niet streamt dan kijken kinderen je meewarig aan.
Nu is de hardware nog wel te overzien, het schrijven van software voor een prettige bediening is een heel andere tak van sport. Het is lang niet iedereen gegeven een user interface te schrijven waarvan de gebruiker intuïtief snapt hoe zaken in elkaar passen. Vaak is ook de besturing van de hardware niet altijd even goed gelukt hetgeen tot vastlopers kan leiden. Eén van de positieve uitzonderingen daarop is Auralic met zijn Lightning DS platform voor software en Tesla G2 platform voor hardware. Resulterend in een scala van digital transporten en streaming server/DAC’s. Binnen het pakket is een key component het Aries G2.1 streaming transport, upgrade van de gewaardeerde Aries G2. HIFI.NL had de eer de Aries G2.1 tot in de finesses te kunnen gebruiken en beluisteren. Gelouterd met de kennis van eerder gerecenseerde Auralic producten was de installatie kinderspel.
Auralic Aries G2.1: Beschrijving
De Auralic Aries G2.1 streaming transporter verbindt naar keuze via een Tri-band wireless verbinding of via vast Ethernet met Tidal (MQA) en Qobuz, met internetradio, met USB drives, NAS systemen en optionele interne opslag. De Aries G2.1 kan gebruikt worden voor Spotify Connect, Bluetooth en AirPlay, is volledig Roon ready. Alles met gebruikmaking van playlists, memory caching, gapless afspelen en bit-perfect multiroom ondersteuning. De Aries G2.1 kan met zijn hoge rekenkracht bestanden in DSD resolutie aan tot DSD512 en PCM tot 32bit/384kHz (hoogste resoluties alleen over USB).
Vernieuwd in de Aries versie G2.1 ten opzichte van de G2 is het chassis, gemaakt uit aluminium en met een extra verstevigde onderplaat. Daarna is de binnenzijde van de behuizing is bekleed met koper om RFI effectief tegen te gaan. De Aries G2.1 staat op verende voeten om mechanische invloeden te vermijden. Elk voetje is met zes veertjes afgestemd op het gewicht en de gewichtsverdeling van het apparaat. Een 4 inch 300 ppi kleuren display toont u de belangrijkste functies zoals afspeel status, configuratie en artwork. Naast de mechanische aanpassing levert de Aries G2.1 t.o.v. de G2 meer stroom op de USB uitgang voor een betere aanpassing aan diverse merken DAC’s. De software is inmiddels naar versie 7.2.2 gebracht.
De Auralic Aries G2.1 streaming transporter biedt intern plaats aan een SSD of HDD van 2,5 inch in elke verkrijgbare capaciteit. Auralic heeft recent een belangrijke firmware update uitgebracht, brengt daarmee de mogelijkheid om met een gekoppelde optische drive CD’s af te spelen via de Lightning DS software of de inhoud van de CD (tegelijk) te rippen en op te slaan op een USB drive. Desnoods zelfs op uw NAS. Tijdens het afspelen worden alle mogelijkheden benut van de Auralic modellen zoals een jitterreductie en upsampling.
Tijdens het rip-proces wordt elke sector tweemaal gelezen. Is er een verschil tussen de eerste en de tweede keer lezen dan zal dezelfde sector nog achtmaal worden gelezen op een lagere snelheid om zo tot een 100 procent accuratesse te komen. Het Tesla G2 platform waarop de Aries G2.1 draait is ontworpen met als enig doel een hoge kwaliteit weergave, upgradable te zijn en is puur gericht op audio. Tesla G2 werkt naadloos samen met de eigen Auralic App en is volgens Auralic het meest krachtige platform beschikbaar voor het digitaal afspelen van muziek en voor streaming. Tesla G2 draait op een 1.2GHz quad-core processor. Met 1GB aan geheugen cache en 8GB aan data opslag kunnen meerdere applicaties tegelijk worden geladen en neemt netwerkruis af omdat circuits minder lang open staan.
Om de Aries G2.1 naar een zo hoog niveau te tillen maakt hij intern gebruik van twee Femto klokken, digitale klokken met een extreme nauwkeurigheid waarvan één altijd werkt voor de digitale techniek en de andere klok is toegewezen aan de USB poorten. Twee lineaire voedingen werken samen, de eerste voor het voeden van de processorcircuits, de LCD display en via USB aangesloten bronnen. De tweede voeding is bestemd voor alle gevoelige audio onderdelen zoals de Femto klokken en de USB uitgang. De ActiveUSB is daarom meer dan alleen een asynchrone controller vanwege zijn lage jitter, precisie klok en gescheiden voeding voor USB.
EMI vanuit USB bronnen krijgt geen kans in de Aries G2.1. De voedingen zijn galvanisch van elkaar gescheiden om EMI interferentie te voorkomen. Ook zijn intern de diverse elektrische circuits van elkaar galvanisch gescheiden, zoals klok, processor en datatransmissie. Zijn er wensen en opmerkingen te koppelen aan de prijs voor de Auralic Aries G2.1 streaming transporter van € 4.699,-? Misschien wel, de Aries G2.1 is alleen leverbaar in zwart, is uitsluitend te bedienen met Apple iOS en niet met Android en …. ik zou het op prijs stellen dat als er muziek speelt de display aanblijft en als er niets speelt de display dimt. Nu is het zo dat de display tijdens het spelen en in rust of altijd aan is of altijd uitgaat na een paar seconden. Lastig voor de purist die zijn streamer nooit uitschakelt en in rust de display wil sparen, maar wel wil zien wat hij of zij speelt.
Technische details
Lossless file formaat: AIFF, ALAC, APE, DFF, DSF, FLAC, OGG, WAV en WV
Lossy file formaat: AAC, MP3, MQA en WMA
Sampling: PCM 44.1KHz tot 384KHz tot 32Bit, DSD64 tot DSD512 DoP en native
Bediening: Lightning DS App for iOS, BubbleUPnP, Kazoo, Roon
Ingangen: USB Drive, LAN, WiFi antenne
Digitale uitgangen: L-Link, Toslink, S/PDIF, AES/EBU, USB
Streaming: UPnP/DLNA Media Server, TIDAL en Qobuz, Sublime+ streaming, Internet Radio, AirPlay, Bluetooth, Songcast, RoonReady,...
Opties: SSD of 2,5 HDD, afstandsbediening
Netwerk: Gigabit Ethernet, Wireless: 802.11b/g/n/ac Tri-Band
Behuizing: zwart geanodiseerd, chassis massief aluminium uit één stuk
Afmetingen: 34cm x 32cm x 9,6cm
Gewicht: 9,3kg
Omgeving
Het luisteren vindt plaats in de vertrouwde thuisomgeving waar de stroomvoorziening is opgebouwd met een AudioQuest Niagara 5000 netfilter en CrystalConnect netsnoeren. Muziekopslag en ethernetswitch zijn Melco N10 en S100, voor het gros van het afspelen maak ik gebruik van Roon Rock op een NUC elders in huis. De DAC is een Metrum Acoustics Pavane, analoog gekoppeld met een Yter XLR interconnect naar een Audia Flight Strumento No.1 voorversterker en wederom met Yter XLR naar een FLS4 eindversterker. Crystal Cable Speak Reference verbindt mijn Spendor Classic 2/3 monitoren met de versterker, op de luidsprekers staan Townshend Maximum Supertweeters, eronder Townshend Podiums en Custom Design Fish Tank stands.
Hoofdpersoon in deze review is een Auralic Aries G2.1 Streaming Transporter zoals het ding voluit heet. Zeg maar een streamer, aangesloten met AudioQuest Vodka op de switch en met AudioQuest Diamond AES/EBU op de DAC. De keuze voor deze kabels en manier van aansluiten komt voort uit werken met en Aries G1, waarbij mij is gebleken dat de Metrum DAC optimaal presteert met een AES/EBU kabel en een streepje minder met USB, Coax of Toslink. De Auralic Aries G1 is mijn referentie in deze en dagelijks in gebruik. Dat mijn systeem zo is opgebouwd zegt niets over de prestatie van andere netsnoeren, ethernet verbindingen en verschillende digitale kabels aan de Aries G2.1. Daarin heeft iedereen zo zijn voorkeur, budget en misschien nog zaken op de plank liggen. Ter illustratie, in mijn tweede systeem heeft de Aries G2.1 eveneens een tijd staan spelen en deed dat op indrukwekkende wijze via een Grimm TPR AES/EBU kabel.
Auralic schaart zich in de reeks mij bekende streamers als Lumin, Cambridge Audio, Naim, Bryston, Metrum, Bluesound, dCS en meer, merken die allemaal hun voor en tegen hebben. Soms heel eigenzinnig zijn, met een uitgebreide eigen App werken of liever leunen op UPnP en Roon. Als vervend aanhanger van het gemak van Roon en de uitgebreide extra informatie die Roon geeft zijn de meeste genoemde spelers als Roon Endpoint ingezet. Net als ik doe met de Auralic Aries G1 en G2.1. Dat Auralic een uitgebreide eigen App heeft geeft mij de mogelijkheid mijn eigen, over de jaren opgebouwde muziekcollectie gescheiden te houden van muziekdiensten als Tidal en Qobuz. Roon gebruik ik voor mijn muziek, de Auralic Lightning App voor Tidal.
Zou ik niet over Roon beschikken, dan voldoet de Lightning software volledig aan alle eisen die men aan een moderne streamer mag stellen. Vandaar dat ik speelde met de Aries G2.1 als Roon Endpoint en voor het ontdekken van nieuwe muziek Lightning inzette. Een eigen opslag was niet ingebouwd in de Aries G2.1, ook helemaal niet nodig als er een Melco N10 muziekserver aanwezig is. Daarmee verspil ik één pluspunt van de Aries G2.1 ten opzichte van de Aries G1 waarin geen interne opslag past, er blijven nog genoeg plussen over heb ik gemerkt in de afgelopen periode.
Van G1 naar G2.1
Met zowel mijn eigen Aries G1 in huis als de ter beschikking gestelde Aries G2.1 kan een vergelijk niet uitblijven. Want waarom zou je veel meer geld uitgeven voor een gelijk gebleven functionaliteit als je toch geen gebruik gaat maken van interne opslagmogelijkheden. De bediening is gelijk, de software is gelijk, het aantal aansluitingen is gelijk met maar één uitzondering, zelfs het uiterlijk is niet wezenlijk anders. De enige zichtbare uitzondering is de Lightning Link aan de achterzijde waarmee een Master Clock, Upsampler en/of een DAC van Auralic jittervrij te koppelen zijn. Wie het genoegen heeft gehad die stack te beluisteren (ondergetekende) weet welk een geweldig resultaat haalbaar is. Terug naar het onderling vergelijk. Het meest wezenlijke, opvallend hoorbare verschil tussen de G1 en de G2.1 is het toevoegen van fundament aan de muziek door de G2.1. Heeft de G1 de reputatie licht van klank te zijn en te puristisch voor sommige toch al heldere systemen, de G2.1 brengt niet zozeer een zwaardere basweergave mee, het is eerder dieper, meer aanwezig, neutraler en correct.
Een laagweergave die verder spreidt door de luisterruimte, zorgt dat een orkest voluit kan spelen, dat een mens een borstkas met lucht heeft en een piano in de donkere noten langer uitklinkt. Bijna het verschil tussen een luidspreker en dezelfde luidspreker met een mee zuchtende subwoofer van hoge kwaliteit. Daarnaast is in de G2.1 subtieler aanwezig de mate van detaillering, de extra rust in de weergave, het meer holografische stereobeeld en het gemak waarmee mens en instrument worden afgezet tegen de achtergrond. Zelfs uitsluitend ingezet als Roon Endpoint bewijst de G2.1 zijn meerwaarde in een fraai systeem dat de verschillen bloot weet te leggen. De herinnering aan de waarnemingen betreft echter niet zozeer de genoemde punten, eerder het gevoel, de beleving, het imagineren van de artiesten, de bevrediging van het luisteren naar muziek. Zouden we het hebben over wijn, dan heeft de G2.1 een betere afdronk terwijl beiden uitstekend van smaak zijn.
Zuchten en knallen
Na het directe vergelijk is er veel, heel veel geluisterd naar muziek, variërend van Franse zuchtmeisjes tot opera zangeressen, van ruige mannen tot watjes, van solo instrument tot orkest of band. Verdeelt over pop, jazz en klassiek. Zo beleefde ik veel plezier aan een live opname van Carla Bruni in het Olympia in Parijs. Met slechts een kleine bezetting en haar eigen gitaar staat haar stem centraal, compleet met opname fouten waardoor de cd authentiek is gebleven. Bruni voor te stellen op een groot podium is eenvoudig, zittend op een kruk, plezier uitstralend hetgeen wordt beloond door applaus van een publiek waarin individuele handen te onderscheiden zijn.
De live ervaring wordt nog groter als piano en bas mee gaan doen. Het grappige “La dernière minute” sluit het concert af, het lijkt zo eenvoudig maar ergens duiken zware tonen op, zijn kleine subtiele geluidjes waar te nemen achter haar stem, gaat het publiek los aan het einde en stoot tenslotte nog iemand tegen een microfoon. De Aries G2.1 lijkt er plezier in te hebben alles bloot te leggen.
Eveneens live is “Stairway to heaven”, uitgevoerd uitsluitend op gitaar door Rodrigo y Gabriela van de CD “Live in Japan”. Een hele CD met alleen twee gitaren is mij wat teveel van het goede, dit nummer van Led Zeppelin heeft zoveel zeggingskracht, power, zachtheid tot aan opzwepend dat het een klassieker is. Juist hier is dat extra fundament van de G2.1 zeer welkom. Een slag op de kast van een gitaar hoort na te dreunen, snaren behoren te weerklinken in de romp van het instrument en de Aries is daar meester in. Het kan nog wilder in “Diablo Rojo” waarmee het concert sluit. Probeer als muziekketen maar eens de twee gitaren echt van elkaar te blijven scheiden en toch samen te laten vloeien. Snelheid te combineren met lang uitsterven, ritme vast te houden en zowel publiek als solisten op te zwepen in de huiskamer.
Het is “Time” zegt Pink Floyd in een kakofonie van klokken, een constante hartslag, golvend laag dat breed neergezet door de kamer rolt, echo op slagwerk en zang. Verslaafd als ik was aan de lp is streamen van ver gekomen in mijn woning en de lp-kwaliteit inmiddels overstegen. Dat heeft moeite en veel geld gekost, het resultaat is er naar en de Aries G2.1 draagt daar nog eens extra aan bij. Ik bezit het album als cd 44.1/16 en als DSD64, waarbij Roon met de Auralic Aries G2.1 samenwerkt om van DSD64 te gaan naar PCM 176.4/24 hetgeen mijn DAC kan locken. De Aries laat de verschillen duidelijk beluisteren, de resolutie, het fundament van de hartslag, de DSD file maakt er meer van.
De Aries is sowieso dienend als het gaat om filteren en omzetten. Al spelend kun je de filterring aanpassen van precies naar dynamisch, naar gebalanceerd en zacht. Van zeer gedetailleerd tot aan aangenaam voor het oor. Het heeft wat hoofdbrekens en uren luisteren gekost voor ik er uit was dat “Smooth” mij toch het meeste aanstaat. Lekker ruimtelijk en een mooie balans vormend tussen de drie andere standen. Nog wat uren waren nodig om uit te dokteren of upsampling wat brengt of juist wegneemt. Mijn DAC is er nauwelijks gevoelig voor en doet zelf niets aan up- of downsampling. De Aries G2.1 (en ook de Aries G1) doen het resamplen dermate correct en zonder fratsen dat ik het permanent aan heb staan naar 176.4 of 192, afhankelijk van de bron resolutie. Het is niet uniek voor een streamer om dat te kunnen, in de loop der jaren heb ik wel ontdekt dat je het beter in de Auralic kunt doen dan overlaten aan een DAC met upsampling. Bijna elke DAC (R2R meestal uitgezonderd) heeft een sample rate waarop hij het minst met rekenen wordt belast en het beste presteert. Helaas ontbreekt het over het algemeen aan pure rekenkracht in de DAC en die brengt een Auralic wel mee.
Naar het Noorden
Bijna klassieke muziek is “Myopia” van Agnes Obel. Haar laatste album dat een bel van geluid kan projecteren in de luisterruimte. Een bel waarin klanken opklinken van akoestische instrumenten en de meest vreemde elektronische geluiden. Belangrijk in dit geval is dat de keten, en daarin als onderdeel de streamer, alle geluiden los weten te maken van de weergevers. Niets is zo storend als het beluisteren van luidsprekers die dat niet kunnen. Waarbij je zelfs met de ogen dicht exact de plaats kunt aanwijzen.
De Aries G2.1 helpt in ruime mate mee die ergernis te voorkomen. Dat geeft de meerstemmige zang van Obel een meerwaarde, her en der duikt een stem op, verschillend in plaatsing van hoogte, diepte en in de breedte. Het maakt “Broken sleep” tot een beleving waar de neiging ontstaat het hoofd in de richting van de stemmen te draaien. Het veelvuldig gebruik van cello houdt het ritme vast, terwijl lange tonen de kans krijgen langzaam te verdwijnen in het niets. Wat ontstaat is een schilderij van klanken en klankkleuren, in een hoge mate van elkaar te onderscheiden, waarbij de samenhang niet verloren gaat.
Waar ik de laatste tijd geen genoeg van kan krijgen is “Quiet winter night: An acoustic jazz project” van het Hoff Ensemble. Jazz, zang, schitterend opgenomen en vol met zowel minuscule details als een krachtige bas en volle piano. Dat ik geen woord versta van hetgeen wordt gezongen doet niet terzake. Wel de mate waarin de Aries G2.1 de stream weet aan te leveren aan de DAC en de rest van het systeem. Misschien is dit wel bij uitzondering een opname waarmee bloot te leggen is dat het streamer deel wel degelijk een eigen klank heeft en zeker geen doorgeefluik is van enen en nullen zoals sommigen denken. Dat vooroordeel zou ik zo graag de wereld uithelpen, helaas lukt dat nog steeds niet. Het gaat te ver weer uitputtend uit te leggen dat enen en nullen niet bestaan, dat het aanduidingen zijn voor een spanningsverschil dat helaas op allerlei manieren aangetast wordt voor het onze oren als hoorbaar geluid bereikt. Luister maar eens naar een Auralic Aries G2.1 in vergelijk met andere merken of types streamers en ontdek zelf de resultaten. Zelfs onderlinge resultaten, want niet voor niets is de aandrang ontstaan om mijn tweede systeem op te waarderen met mijn Aries G1 en het hoofdsysteem voorgoed te blijven voeden vanuit de Aries G2.1. Voor iedereen een win-win situatie, behalve voor mijn bankrekening. Geld op de bank maakt niet gelukkig, een goede muziekweergave des te meer vertel ik als excuus aan mijn omgeving.
Shine on Lightning DS
Auralic is te prijzen voor de uitstekende software onder de naam Lightning DS, de constante kwaliteit van de producten en de doordachte apparatuur. Hoe hoger in het segment, des te meer ziet Auralic de basis principes getrouw kans apparatuur te verfijnen, om te komen tot een steeds betere weergave. Niet omdat het moet, niet omdat er dan meer geld in de kassa vloeit, maar om meer plezier te bieden aan het beleven van muziek. Het is al lang bekend in de serieuze audio dat een behuizing van invloed is op de weergave, dat het ontkoppelen van apparatuur van de ondergrond kan helpen en dat apparatuur elkaar elektrisch moet kunnen “zien” maar niet mag beïnvloeden. Het bestrijden van RFI/EMI en het galvanisch scheiden van alle in- en uitgangen is als je dat goed wilt doen kostbaar, de winst op het gehoor groter dan vaak wordt gedacht. Precies de zaken waar Auralic met de upgrade van de Aries G2 naar de G2.1 aandacht aan heeft gegeven. Het extra budget beschikbaar ten opzichte van de Aries G1 is eveneens goed terecht gekomen. Dat alles maakt de Auralic Aries G2.1 een aantrekkelijk bezit voor wie zijn muziek eerder streamt dan speelt via cd of lp.
De bediening is helder en recht-toe-recht-aan. De opties ruim instelbaar in de software en inbouwen van een interne opslag ligt voor de hand. Uitbreidingen in de vorm van een master clock, upsampler of DAC kunnen van hetzelfde merk betrokken worden. De concurrentie is hevig in streamerland en elk merk probeert zich te onderscheiden. Omdat het een zo drukke markt is heb ik om die reden enige schroom om het apparaat te belonen met 5 sterren en geef ik hem in volle overtuiging liever het predicaat “Aanrader!” mee. Want Auralic is er in geslaagd veel consumenten wensen, moderne eisen, flexibiliteit, design en naadloos functioneren te koppelen aan geluidskwaliteit om daarmee de potentiële klant over de streep te trekken. Hetgeen ‘zeker en vast’ gaat lukken met de Aries G2.1.
Auralic Aries G2.1
€ 4.699,- | Dynaudio Benelux
