THX is heer en meester in grote cinemazalen, maar wil nu ook voor beter geluid onderweg zorgen. Hun nieuwe Onyx DAC is een piepklein ding dat je rechtstreeks op je smartphone insteekt om meteen in hogere kwaliteit te luisteren. Zo zijn er uiteraard nog meer te vinden, THX laat zich daar echter niet door afschrikken.
THX Onyx
Wil je onderweg naar in een hogere kwaliteit luisteren via je smartphone? Dan moet je sowieso een manier vinden om een bekabelde hoofdtelefoon op je toestel aan te sluiten. Misschien de karige USB-C naar vrouwelijke jack-adapter die mee in de doos zat die je gisteren met het oud papier op straat zette? Of heeft de fabrikant van je smartphone zelfs geen moeite gedaan om er één mee te leveren? De Onyx geeft je een manier om toch via je koptelefoon of in-ears te luisteren. Deze slanke DAC op USB-stickformaat steek je in op de USB-poort van je mobiel toestel. Wellicht is dat een smartphone, maar dit apparaat laat zich ook probleemloos koppelen met een tablet of zelfs een laptop. Zoals wel vaker bij deze soort compacte USB-DAC’s is de complexiteitsgraad bewust laag gehouden. Insteken en luisteren maar.
THX is uiteraard niet de enige die dacht: “Hey, laten we eens een DAC in het formaat van een USB-stick proppen”. Bekend zijn natuurlijk de DragonFly-DAC’s van AudioQuest, maar er zeker nog andere. We bekeken eerder bijvoorbeeld de EarMen Sparrow en Lotoo PAW-S1. De invulling die THX aan de Onyx gaf is wel weer net iets anders. Een sleutelelement in het Onyx-verhaal is de combinatie van een ESS ES9281PRO-DAC-chip met THX’s eigen AAA-versterkermodules.
Deze is niet van die Ewok-kerel
De THX-naam? Filmkenners zullen het meteen herkennen als een spin-off van Lucasfilm, de studio’s van George ‘Schiet maar op de Ewoks’ Lucas. THX richtte aanvankelijk zijn pijlen op bioscoopzalen, en ontwikkelde normen om de audio-ervaring in elke zaal naar een bepaald niveau te tillen. Later werd dat verruimd naar producten voor thuis, met name fabrikanten van AV-receivers die op zoek waren naar een extra sticker voor op de doos sprongen op THX-certificering. Eigenlijk ging het toen nooit over technologie; THX was geen tegenhanger van Dolby of DTS, maar stond voor een vorm van kwaliteitscontrole en -garantie.
Het meest bekende van THX is natuurlijk de Deep Note-trailer, voor het eerst gebruikt bij de première van ‘Return of the Jedi’ – je weet wel, toen de Ewoks die scherpschutters van Stormtroopers in de pan wisten te hakken. Fijn allemaal, maar iets minder bekend is dat THX een tijdje terug verkocht werd aan Razer, een succesvol Chinees merk van gaming laptops en game-accessoires zoals keyboards en headsets. Als je dat weet, is het ook weer niet zo merkwaardig dat we hier een THX-DAC zitten te reviewen. En het is dan al helemaal niet zo vreemd dat de Onyx een van de weinig DAC’s is waarop je een headset met microfoon kunt aansluiten en toch nog blijven chatten. Meestal zijn het enkel uitvoerapparaten die geluid kunnen afspelen.
Meteen muziek luisteren
Al positief: de Onyx haal je gebruiksklaar uit de doos. No assembly required, want het staafje met THX-logo en 3,5-mm hoofdtelefoonpoort heeft een vaste kabel van circa 15 cm die eindigt in een USB-C-stekker. Daarmee kiest THX voor een blik vooruit. Met een USB-C-stekker kun je de DAC verbinden met nieuwe smartphones (vanaf circa 2019) en tablets. Ook bij recente laptops (zoals MacBooks) en pc’s kun je hem gewoon insteken.
Heb je een ouder mobiel toestel met een micro-USB-poort? Dan ga je een zelf een extra adapter aanschaffen. Met USB-C kun je ook verbinden met een nieuwere iPad, maar voor iPhones en de meeste Apple-tablets ga je nog een Camera Connection Kit op de kop moeten tikken om die USB-C-stekker om te zetten naar Lightning. Mobiele toestellen en kabels, het blijft toch complexer dan zou moeten, denken we dan. THX heeft wel een adapter meegeleverd zodat je de Onyx kunt aansluiten op een gewone USB-poort van een computer.
THX Onyx: duurzaam en mooi
Het snoer dat uit de Onyx komt is omhuld met een siliconen kabelhoes, met zowel aan de kant van de DAC als de stekker extra versteviging. Dat is wel positief, want als je de Onyx ook echt onderweg gebruikt zullen deze punten extra stress van torsiekrachten ondervinden. Het lijkt ons een stevige, duurzame constructie.
De Onyx-staaf zelf is uit metaal. De behuizing lijkt bijzonder stevig en krassen gaat het ook niet gauw tonen. Een blinkende afgeschuinde rand aan het uiteinde zorgt voor een streepje klasse, drie kleine ledjes vertellen je iets over de kwaliteit van de audiostream.
Een leuk detail: de USB-stekker is licht magnetisch. Als je de Onyx gaat opbergen, klik je de stekker vast aan de DAC. De lus die dan ontstaat is nog wel handig om het snoer van je oortjes op te rollen.
Triple A
De ESS-chipsets kom je in wel meer DAC’s tegen. Al gaat het hier wel om een nieuwere chip, de ES9281PRO. Die komt met ingebakken MQA-ondersteuning zodat je Master-bestanden vanaf Tidal kunt spelen. Of dat een goede zaak is, laten we even in het midden, maar je kunt sowieso ook echte hi-resaudio afspelen. De limieten liggen bij 384 kHz / 32-bit voor PCM en DSD128 voor DSD-stromen. In de praktijk kun je dus nagenoeg alles afspelen op dit miniding.
Maar het is dus eigenlijk de THX AAA-versterkertechnologie die de Onyx onderscheidt van zijn concurrenten. De AAA staat voor Achromatic Audio Amplifier, een technologie die claimt zeer lineair te zijn en heel weinig last te hebben van vervorming. Daar moet onder meer een feed-forward foutcorrectie voor zorgen, door vervorming die ontstaat tijdens het versterkingsproces proactief te elimineren. In dit model is de AAA-78-chip toegepast.
Het is positief dat de uitgangsimpedantie van de Onyx heel laag is: 0,25 Ohm. Hierdoor heeft de uitgang zelf weinig invloed op de weergave en valt het makkelijk te matchen met veel soorten hoofdtelefoons. THX zelf zegt dat je hoofdtelefoons van 22 tot 1.000 Ohm kunt aansluiten, wat in principe zou willen zeggen dat sommige in-ears uit de boot vallen. Oortjes aansluiten kan natuurlijk wel.
Even het volume checken, aub
Insteken en luisteren? Ja, maar wacht even vooraleer je de hoofdtelefoon op je hoofd parkeert. Zoals een kaartje in de doos terecht waarschuwt gebeurt het wel eens dat een DAC zoals die eerste keer begint te spelen op 100 procent volumeniveau. Dat is niet een fenomeen eigen aan de Onyx, we hebben het ook al meegemaakt bij een DragonFly Cobalt die we aan een smartphone hingen. Even opletten dus.
Voor een THX-apparaat kunnen we niet anders dan meteen grijpen naar de Ultimate Digital Edition van alle Star Wars-films (ALAC 96/24), met de DAC aangesloten op onze MacBook Pro en via Roon met de highend AKG N5005 die getuned zijn naar de Harman-curve in de oortjes. Een track die we zeker niet zullen aantikken is ‘Ewok Celebration and Finale’, dan toch maar liever de klassiekers zoals ‘The Throne Room’ en ‘The Emperial March’. Niet slecht wat we horen: de vele trompetten en strijkers klinken vloeiend en niet te scherp, en het volledige orkest is goed aanwezig. We missen wel een beetje de volle bombast en dynamiek die we verwachten bij deze pareltjes van John Williams. Om het af te leren, tikken we op ‘Rey’s Theme’ van ‘The Force Awakens’ (ALAC 96/24), een romantisch aanvoelend stuk waarin hoorns in de achtergrond voor een epische noot zorgen – dat komt goed over – en fluit- en klokkenspel het speelser maken.
Dat fijne aspect van dit nummer wordt fraaier en verfijnder neergezet dan via de ingebouwde hoofdtelefoonuitgang van de Mac, al missen we wel weer een stuk impact. Ligt het aan de AKG's? De impedantie van 18 Ohm is nochtans relatief hoog voor oortjes, toch blijft nog onder de Onyx-ondergrens. Ligt het daaraan? We schakelen over de Philips Fidelio X3, een betaalbare open hoofdtelefoon die zeer oorvriendelijk klinkt en een impedantie van 32 Ohm bezit. Het gevoel blijft wel wat: klinkt zeer goed, mocht wat dynamischer zijn.
Een ding dat opvalt, onder meer in macOS en in Roon: de Onyx verschijnt enkel als audio-apparaat als er een hoofdtelefoon insteekt. Trek de koptelefoon uit en de DAC schakelt over naar een powersave-modus. Dat spaart de accu van je mobiel toestel; de Onyx haalt immers zijn stroom bij je smartphone of laptop.
Goed met Android
We hangen de Onyx en de X3 dan op een Samsung Galaxy Z Fold2, en openen de USB Audio Pro-app. Dat is wellicht de beste app om externe DAC’s mee aan te sturen, met veel opties en de mogelijkheid om bitperfect hi-resaudio naar buiten te sturen. Je kunt er eigen muziekbestanden mee afspelen en streams van Qobuz of Tidal. We blijven nog even bij John Williams en George Lucas hangen en kiezen voor het knap opgenomen ‘John Williams in Vienna’-album. Onder meer violiste Anne-Sophie Mutter speelt er op mee, en de akoestiek van de legendarische Soldener Saal van het Musikverein. Een mooie opname dus, en een die via een smartphone zeker een DAC/versterker zoals de Onyx verdient. Hier zitten we wél mee te knikken met ‘Raider’s March’, een van de beste themaliedjes ooit, als je het ons vraagt, met een lekker explosief einde die de THX goed neerzet. Ook de scherpe, snelbewegende viool van Mutter klinkt geweldig bij ‘Devil’s Dance’, zeker voor een DAC van deze prijsklasse. Het vliegt echt rond in de Soldener Saal.
De Onyx is zeker kundig genoeg om ook een duurdere hoofdtelefoon tot zijn recht te laten komen. De laidback (maar makkelijk aan te sturen) AH-D7200 van Denon bijvoorbeeld, het hoofdtelefoonequivalent van in je makkelijke broek in een designstoel wegzakken met een glas rode wijn in de hand. Het ‘Blue Note Re:imagined’-album dat recent verscheen met alweer nieuwe hippe interpretaties van de BN-backcatalogus past perfect bij die vibe. Een mooie combinatie: de Onyx zorgt voor strakke beats en een goede separatie van instrumenten, de Denon levert de weelderige toets. Prima resultaat, dit.
Conclusie
De THX Onyx betreedt een drukke arena gevuld met compacte DAC/versterkers die het muziek luisteren via je mobiel toestel verbeteren. Er loopt al een aantal sterke kandidaten rond in die arena, maar de Onyx hoort daar zeker bij – zonder meteen spectaculair beter te zijn dan de concurrentie. Het gaat wel beter om met veeleisendere hoofdtelefoons en biedt een uitstekende ondersteuning voor hi-resaudio. De vorm en het design zijn ook ergonomisch en hoogwaardig. Kortom, voor die 199 euro is het een prima keuze.
Voor gamers is het wel een grote troef dat je de Onyx kunt gebruiken in combinatie met een headset met microfoon. Zo moet je niet kiezen tussen Discord en een goede geluidskwaliteit.
THX Onyx
199 euro | www.thx.com
Beoordeling 4,5 op 5
Aansluitingen: USB-C, 3,5mm hoofdtelefoonpoort
DAC en versterker: ESS ES9281PRO en THX AAA-78
Eigen impedantie: 0,25 Ohm
Hi-res: PCM tot 384 kHz / 32-bit, DSD128, MQA
Afmetingen: 0,72 x 1,4 x 21 cm
