Verstopt in het Noord-Hollandse Heerhugowaard bevindt zich het audiodomein van Etienne Heemskerk. Onder de naam SoundPrism worden daar volledig actieve luidsprekers ontworpen en vervaardigd, waarbij de klant een belangrijke inbreng heeft in het uiterlijk en zelfs in de toegepaste elektronica en de behuizing van de woofer. Tijd voor een kennismaking!
THIS ARTICLE IN ENGLISH? CLICK HERE
SoundPrism
SoundPrism is er niet op uit om in serie grote hoeveelheden luidsprekers weg te zetten, de klanttevredenheid en de nazorg die SoundPrism biedt staat dat in de weg. Kleinschalig werken, samen met de klant de beste oplossing zoeken en vervolgens op maat tunen van een systeem is wat Etienne veel meer aanspreekt. Waarbij een zodanige basis is gelegd dat een representatief systeem kan worden beluisterd bij SoundPrism thuis of bij een dealer.
Wellicht het meest opvallende onderdeel van de SoundPrism Excellent modellen is een AirBlade tweeter, een ontwerp van Arya Audio, handgemaakt bij Arya in de UK. Slechts leverbaar in kleine aantallen vanwege de complexiteit.
SoundPrism AirBlade tweeters
De tweeter doet mij denken aan sciene fiction taferelen waar robots of aliens de wereld willen beheersen. Al is die gedachte zeer oneerbiedig gezien de kwaliteit van deze AirBlade weergever.
In feite is het een doorontwikkeling van de Oskar Heil Air Motion Transformer, waarbij voor de AirBlade geen bundeling van de hoge tonen plaatsvindt, maar deze over een horizontaal vlak van 180 graden worden afgestraald. Zowel aan de voor- als aan de achterzijde van de in harmonica gevormde membranen. Dat maakt een reactiesnelheid van de tweeter mogelijk die conventionele domes met een factor vier voorbij gaat. Minstens zo transparant als een pure elektrostaat, maar zonder de nadelige bundeling die elke elektrostaat kenmerkt.
Alleen al de beschikbaarheid van de AirBlade zou serieproductie van de Excellent weergevers in de weg staan, immers elke AirBlade wordt voor SoundPrism op bestelling vervaardigd. Daarna aangepast door Etienne zodat de AirBlade energie aan de achterzijde niet wordt gedempt, maar juist wordt benut in het open baffle principe.
SoundPrism Excellent
De Excellent luidspreker is dus een open baffle ontwerp. De naar voren afgegeven energie is gelijk aan de naar achter gerichte energie, omdat geen behuizing wordt gebruikt maar slechts een frontplaat, ondersteund door een deugdelijk frame dat zichtbaar mag zijn, of volledig uit zicht wordt gehouden door het frontpaneel wat te verlengen.
Op maat maken betekent daadwerkelijk: “Naar wens en voorkeur van de klant”. In de baffle zit naast de AirBlade tweeter een Purifi Pure Sound middentoon/woofer gemonteerd. Ziet de AirBlade er bijzonder uit, de Purifi woofer heeft een surround rond de conus die eveneens afwijkt van wat wij gewoon zijn. De woofer is een ontwerp van de mensen achter Purifi, wellicht meer bekend vanwege het ontwerpen van de Purifi Eigentakt klasse D versterkers waar ik straks op terug zal komen. Het frequentiebereik van de PTT6.5W04-01A woofer, zoals hij officieel heet, is vrijwel vlak van 100Hz tot 3.000Hz en dat maakt hem tot een ideale middentoon weergever in een open baffle. Dat de woofer elektronisch wordt gefilterd zorgt dat fase en looptijdproblemen van passieve filters vermeden worden. De lange slag van de woofer maakt een hoge geluiddruk mogelijk, zonder vervorming vanwege de speciale surround.
Door de scheidingfrequentie tussen woofer en tweeter elektronisch te regelen kan het afstraalgedrag van de Excellent worden getuned op een specifieke ruimte en naar voorkeur van de klant. Standaard staan de filters ingesteld op 120Hz en 2800Hz. De baffle kan worden gemaakt uit hout, kunststof of steen, afgewerkt naar wens.
Subwoofers naar keuze
Voor de woofer maakt SoundPrism in de opstelling voor mij gebruik van 15 inch Klipsch subwoofers. Deze Klipschen ondergaan een modificatie. Ten eerste wordt de elektronica omzeild zodat het een passieve woofer wordt. Daarnaast wordt de interne demping door SoundPrism onder handen genomen. De keuze voor een kant en klaar ingekochte subwoofer maakt het op maat maken van een luidsprekersysteem eenvoudiger en beperkt de kosten. De klant is daarmee vrij elke passende subwoofer te kiezen, een 15 inch voor grotere ruimtes, 12 of 10 inch in beperktere omgevingen. De woofer wordt net als de Purifi unit en de AirBlade actief aangestuurd door een SoundPrism versterker achter een elektronisch scheidingsfilter. Zowel de open panelen als de subs staan op magnetische dempers. Deze brengen een grote verbetering teweeg in het geluidsveld door de ontkoppeling. De dempers zijn Neolevs van TritonAudio, een bedrijf uit Alkmaar waar Etienne vaak mee samenwerkt.
Daarmee komen we op de toegepaste elektronica. Etienne Heemskerk gebruikt een 3-kanaals elektronisch scheidingsfilter van Hypex om de drie units elk het gewenste frequentiegebied te laten weergeven. Dat filter is op alle manieren instelbaar via een PC, waarna de files met een USB verbinding in het filter worden geladen. SoundPrism kent drie vaste instellingen, beschikbaar via een afstandsbediening, waarbij de klant kan kiezen welke instelling het meeste aanspreekt. Daarna wordt met een meting bij de klant thuis het filter geoptimaliseerd voor de gekozen instelling, zodat middels DSP een aantal akoestische problemen van de luisterruimte worden verholpen. Achter het filter zijn Purifi Eigentakt klasse D versterkers direct gekoppeld met de units.
Elke Eigentakt wordt gevoed met een Hypex voeding en als tweekanaal versterker in een behuizing gemonteerd. Wat voor de klant resteert is het aansluiten van een analoge bron met volumeregeling op het elektronisch filter. Dat kan dus een streamer/DAC zijn met volumeregeling, een analoge voorversterker, een all-in-one met pre-out, of desnoods een setup met alleen een platenspeler en in volume regelbare phono versterker.
SoundPrism schotelt vandaag een streamer voor met een losse DAC waarop het volume ingesteld kan worden. Wellicht de moeite waard om te vermelden is dat te kiezen valt voor elk soort en merk eindversterker achter het filter. Van een zeskanaal NAD AV versterker tot aan zes Accuphase monoblokken. Mits het voor elk kanaal dezelfde versterker is. In eigen beheer wordt samen met TritonAudio gewerkt aan een buizenvoorversterker van SoundPrism. Dat is echter nog toekomstmuziek.
Het SoundPrism Excellent luidsprekersysteem wordt op basis van een offerte aangeboden, waarin de wensen van de klant zijn meegenomen voor de uitvoering en de subs. Het complete systeem omvat de open baffles met Purifi en AirBlade units, twee gemodificeerde Klipsch 15 inch subs, het Hypex filter, drie complete Purifi Eigentakt stereo eindversterkers, de bekabeling, plaatsen, afregelen en na twee weken tunen van het geheel. De prijs begint bij 18.000 euro en loopt alleen op als de klant speciale wensen heeft die een meerprijs rechtvaardigen.
SoundPrism: Etienne Heemskerk
SoundPrism is niet zomaar ontstaan uit een gedachtenkronkel van Etienne Heemskerk. Zijn basis ligt in de klassieke muziek waar hij mee opgroeide en wat hij zelf speelde op fluit. Hij maakt al lange tijd opnames van solisten, orkesten, koren en jazz musici, waarbij hij een door hem zelf ontworpen en vervaardigd ribbon microfoon systeem gebruikt, met gebruikmaking van TritonAudio actieve voorversterkers, dat afwijkt in opstelling van de gebruikelijke keuzes. Slechts twee microfoons, recht vooruit naast elkaar opgesteld, precies zoals onze oren staan. De opnames worden opgeslagen als digitale files en niet, of zo min mogelijk bewerkt. Naar de mening van Etienne wordt met commerciële opnames achteraf veel te veel gerommeld, dat maakt de opname onrealistisch. Ook worden vaak teveel microfoons gebruikt. Dat is voor popmuziek niet zo erg, maar voor klassiek wel omdat looptijdverschillen voor de hand liggen. Zo is met toepassing van meerdere microfoons een natuurlijke galm niet te pakken, vaak staat ook een microfoon te dichtbij een instrument waarmee de solist onrealistisch los raakt van een orkest. Een commercieel sausje er overheen en klaar. Dat is niet de werkwijze van Etienne, hij gebruikt altijd zijn twee microfoons, meer niet, als er dan een onbalans is, dan is de dirigent de schuldige en niet de opname.
Vanuit de muziek is Etienne altijd geïnteresseerd geweest in luidsprekers en elektronica, waarbij de keuze al snel ging vallen op actief gefilterde speakers voor een perfect looptijdgedrag en minimale fase fouten. Behringer en uit de Elektuur nagebouwde elektronische scheidingsfilters, klasse AB versterkers, Hypex klasse D versterkers, Hypex DSP, het is allemaal langsgekomen op weg naar de Excellent weergevers die nu voor mij staan. Was vroeger de techniek de insteek, tegenwoordig wordt er bij SoundPrism steeds meer de nadruk gelegd op genieten van muziek in plaats van werken met techniek.
Etienne ziet zichzelf als luidsprekerbouwer met maatwerk, niet als fabrikant met seriematige producten. Zijn systemen evolueren, zodanig dat een klant kan meegroeiden met de gedane aanpassingen. Denk daarbij vooral aan software voor de filters en niet in het upgraden van de units op de baffle.
Niet onvermeld mag blijven dat SoundPrism ingeschakeld kan worden voor het tunen van audio en AV systemen, het ombouwen van passieve luidsprekers naar actief, of voor het modificeren van luidsprekers.
Oren wijd open
Wat maakt het SoundPrism Excellent model anders dan anderen? Dat is niet alleen de tweeter en de midrange, het is het concept van actieve aansturing per unit, achter een elektronisch scheidingsfilter. De directe koppeling van versterker met unit, alleen voor het deel van het frequentiebereik waar de unit voor is geoptimaliseerd zorgt voor een schone, directe, snelle en onvervormde weergave zonder fase fouten. Dat moet duidelijk terug te horen zijn. De eerste kennismaking met muziek anders dan op de achtergrond komt via Dominic Miller. Zijn kabbelende muziek, die op de lange duur saai en slaapverwekkend is maar wel mooi opgenomen, toont gelijk een aantal van de positieve punten van dit systeem als dynamiek, transparantie, fundament en openheid.
Het fundament is uitermate beheerst gehouden blijkt met “Modul 29-14” van Nik Bärtsch, de zware slagen op een trom en de snaren van de bas zijn duidelijk, klankrijk, maar zonder overdrijving. De in afmetingen forse luisterruimte wordt goed benut, het stereobeeld staat tot ver buiten de weergevers, heeft hoogte en diepte meegekregen. De transparantie maakt het systeem helder van toon, zonder enige scherpte, het systeem is inderdaad direct, snel en dynamisch van aard.
Het derde stuk dat ik goed ken en als referentie gebruik, omdat zowel het systeem als de ruimte mij onbekend is, is “The summer we crossed Europe in de rain” van Stacey Kent. Hier beluister ik veel rust in, met een nadruk gelegd op een solo instrument als dat passend in de muziek is. Haar stem komt natuurlijk over, met een duidelijke slis waar die hoort. Het Excellent systeem verbergt niets, maakt de muziek of de zang ook niet mooier dan het behoort te zijn. Het is zeker geen opgepoetste ‘plastic fantastic’ weergave. Het tekent een fraai stereobeeld waarbij stemmen op de juiste hoogte staan, niet groter worden dan gewenst of menselijk is.
Stacey vormt de overgang naar muziek gekozen door Etienne, te beginnen met Father John Misty en zijn diepe, realistische mannenstem. Met een druk spelende band achter hem , waarin opeens een tamboerijn klinkt die echt uit de muziek springt. Overtuigend in echtheid staat er een stabiel beeld dat niet teveel gaat bundelen. Een bundeling welke instelbaar is door de kantelfrequentie tussen midrange en tweeter te verschuiven. De verstaanbaarheid van hetgeen Father John zingt is optimaal.
Nicki Minaj zingt “Get on your knees”; waarschijnlijk bedoelt zij niet het tot in de grond doorlopende laag dat de twee Klipsch woofers weten te produceren, gecombineerd met een in de diepte weglopende echo in de virtueel gecreëerde ruimte. Voor Nicki draait het systeem de hand niet om. Infected Mushroom met “Avratz” levert veel melodie op in de lage tonen, meer dan veelal hoorbaar met andere, vooral kleinere luidsprekers. Opnieuw breed neergezet, helemaal losgekomen van de weergevers. De kracht van de versterkers uit zich in forse klappen, zonder die klappen te verheerlijken of te overdrijven. Alle elektronisch opgewekte geluiden staan los van elkaar, lopen nergens teveel in elkaar over.
Bij “My favorite thing” van Youn Sun Nah zou de stem wat hoger mogen, op de Excellent staat haar stem ter hoogte van het instrumentje dat ze voor haar buik houdt. Wel brengt zij een mooie intonatie in de stem mee, het klinkt als een top elektrostatische weergever, zo transparant is het zeker door de AirBlade tweeter en de Purifi midrange. Het is heel bewonderenswaardig hoe de stem zich vormt in de ruimte. Aan dit systeem moet heel lang gewerkt zijn om tot dit resultaat te kunnen komen. Er heerst een totale stilte achter Youn, dat maakt dat ze zo los komt van de set, de achtergrond en natuurlijk klinkende de weergevers.
Het Winton Marsalis Septet maakte de opname “United we swing” tijdens de Lincoln Center Galas. Daarop is meerstemmige zang stem voor stem van elkaar te onderscheiden, waarbij subtiele toonverschillen een rol spelen. De band staat heel breed uitgespreid achter de zangers. Een trompet verscheurt de ruimte, slagwerk is snel, basdrum en bas exact onderling van elkaar te onderscheiden. Het publiek laat met applaus horen hoe groot de zaal eigenlijk is. Ook live is Sting met “Why should I cry for you” van de cd “The Soul cages”. Weer heel erg veel ruimte, een duidelijke echo op alle noten, roffelende drums, muziek komt heel losjes en natuurlijk voorbij. Opvallend is dat het volume nauwelijks aanpassing behoeft, speel je harder of zachter, eigenlijk is elk volume is goed. Dat is vaker niet dan wel het geval, meestal heeft elke Ccd zijn eigen voorkeur volume, ik denk dat het komt omdat er zoveel gemak in de set zit.
Men At Work toont met “Aquadub” van “Gianmaria Testa” aan dat het systeem veel beheerster is dan de grote subs doen vermoeden, de subs dragen de muziek zonder te overheersen. Met het elektronische filter zijn ze eenvoudig veel harder te zetten voor de liefhebber, maar dan wordt het mooie uitgebalanceerde frequentiebereik behoorlijk aangetast. De maker heeft een neutraal en uitgewogen systeem weten te creëren waarin gemak een grote rol speelt. Bijna is het de weergave van een hoorn, dat soepele karakter met een oneindige dynamiek zonder compressie. Maar dan wel zonder de nadelen van een hoorn zoals soms hoorbare overgangen tussen de units en zonder het in diepte beperkte laag. Subtiele geluidjes komen helder door, daarmee weet de bijzondere tweeter zich te bewijzen. Vele malen transparanter dan zelfs een topklasse dome tweeter, zonder het soms sissende karakter van een AMT mee te brengen. Het geheel gecombineerd met een brede spreiding en eveneens zonder rem op de dynamiek.
Eigen opnames van SoundPrism
Tot zover de commercieel aangeboden muziek, tijd om te gaan luisteren naar de door Etienne Heemskerk zelf gemaakte opnames van akoestische instrumenten als saxofoons, bespeeld door het Artvark kwartet tijdens een jazz festival in Amersfoort. Dan wordt pas echt duidelijk hoe ruimtelijk het systeem speelt en hoe bijzonder de plaatsing is van de instrumenten. Je kunt er bijna heen lopen om op de plek te gaan staan waar de man/vrouw tijdens de opname gestaan moet hebben. Waar heel dicht op de microfoon is opgenomen, zuigen de tonen zich in de weergevers, waar ruimte tussen instrument en microfoon zit komt een natuurlijke ambiance vrij. Sluit de ogen en de weergevers verdwijnen om slechts muziek achter te laten.
Jazzpianist Peter Beets speelt zijn werk in een huiskamerconcert. Ik realiseer mij dat de streamer bestaat uit een Raspberry Pi, speciale voeding en een relatief simpele DAC, hoeveel verder kan dit nog gaan met Lumin, Naim of Auralic streamer en DAC? De muziek is realistisch, het is een ruwe bolster zonder extra te zijn gepolijst in de mix. Heel direct, uitstekende microfoonplaatsing, slagwerk dat echt kracht heeft. Weer moet ik even aan een hoornluidspreker denken.
De klassieke piano is opgenomen in Ruïnekerk in Bergen. Het blijft een lastig instrument om weer te geven en wederom valt het systeem niet door de mand. De vleugel is in niets te groot afgebeeld, zeker niet te klein, heeft echte kracht in zich en laat alles horen: snaar, hamer, romp. Etienne heeft ooit een orgel opgenomen om zijn microfoons van eigen hand te testen. Door de organist worden alle registers op enig moment aangesproken. Al is het soms wat lastig om de kerk voor te stellen waarin het orgel staat, als lang aangehouden noten langzaam in de akoestiek uitsterven merk je in wat voor ruimte de opname plaatsvond.
Het zijn stuk voor stuk prachtige opnames, heel puur, heel zuiver, met gebruikmaking van natuurlijke galm, opgenomen met twee microfoons en dat bewijst denk ik de vaardigheid van Etienne in dit proces. Voor de oplettende lezer, de weergevers staan circa één meter van de achtermuur, zijn niet ingedraaid, staan 2,5 meter uit elkaar. In de grote woonkamer, in de breedte opgesteld in het middendeel. Ik heb geen hoorbare last van een lichtkoepel in de vorm van een punt boven de speakers.
Ambacht en nazorg
Een lastig punt is het omschrijven van het SoundPrism Excellent systeem als vast gegeven. De ruimte is mij onbekend, het is een eerste kennismaking en het systeem is op wens van de klant aan te passen aan zijn akoestiek, met de gewenste hoeveelheid lage tonen, de bundeling van tonen, de afmetingen van de subwoofers, de versterkers enzovoort. Vast gegeven is de AirBlade tweeter en de Purifi woofer, gemonteerd op een open baffle voor een ruimtelijke afstraling die dankzij de AirBlade tweeter bijna 360 graden zal zijn. Een vast gegeven is ook de zuivere en hoogwaardige weergave van het systeem voor mij. Directheid, dynamiek, transparantie, het zijn kernwoorden waar SoundPrism uitstekend mee geslaagd is om een visitekaartje mee af te geven.
Commerciële opnames zijn heerlijk om van te genieten, de puurheid van de eigen opnames van Etienne Heemskerk bewijzen eens te meer hoe realistisch het door hem samengestelde systeem weet weer te geven. Het is voor een toekomstige client misschien lastig om van een foto te beoordelen hoe het Excellent systeem er uit gaat zien tot de klant zijn wensen heeft kenbaar gemaakt. Maar laat u daardoor niet afschrikken; eerst luisteren, dan overleggen en pas daarna een mening vormen is altijd essentieel voor een audiosysteem, en voor SoundPrism zeker. Etienne levert vakwerk en maatwerk voor de ware muziekliefhebber, in een kleine toegespitste markt. SoundPrism blijft trouw aan zijn credo dat een koop niet eindigt bij de voordeur maar bij de klant thuis. Tevreden klanten en het leveren van nazorg en/of upgrades horen bij dit ambachtelijke bedrijf.
SoundPrism | www.soundprism.nl | This article in English? Click here
