Er zijn van die dagen in je leven die je zelfs jaren later kan herinneren als de dag van gisteren. Ik heb het niet eens over een specifieke dag, zoals een trouwdag of de geboorte van een kind, maar een moment dat je iets intens hebt beleefd, waardoor je alles nog goed kan herinneren. Misschien was het je eerste kus, of een wereldschokkende gebeurtenis op het nieuws, waardoor je zelfs tot aan de geur, geluiden, je emoties weer alles voor de geest kan halen. Nou was mijn bezoekje in juli 2021, aan één van de luisterdagen bij super high performance hifi-specialist Rhapsody, niet eens zo aangrijpend, dat ik precies weet wie er aanwezig waren, hoe warm het was en hoe het daar rook. Één ding weet ik echter nog heel goed: hoe het heeft geklonken...
Rhapsody in Hilversum
Ik ga weleens vaker bij de luisterdagen van Rhapsody langs en het is een hele ervaring op zich. Als ze er entreegeld voor zouden vragen, zou ik het niet eens vreemd vinden. Michael en Harry heten je allereerst welkom alsof je langverwachte oude vriend bent die op visite komt, maken dan een koffie die zonder overdrijven de beste koffie van Midden-Nederland genoemd mag worden, gevolgd door een luistersessie die Harry met zoveel verve brengt dat je niet anders kan dan onder indruk te zijn. Niet zozeer van de apparatuur die je hebt gehoord, maar dat je weer hebt geleerd hoe je moet luisteren naar muziek (want dat is inderdaad iets wat je kan leren) en hoe je daar door geraakt kan worden. Zelfs als het muziek is die je soms niet eens snapt of je normaal zelf zou draaien.
En dat is nog maar bij één luistersessie, moet je nagaan als je daar een hele dag bij aanwezig mag zijn. Wat in mijn geval zo was. Waarbij ik in de veronderstelling was dat ik ter plekke zou zien hoe men alle apparatuur zou plaatsen, aansluiten en zou tunen. Een klusje wat in twee uur toch wel gepiept zou moeten zijn? Nou, mooi niet. Zeg maar gerust twee weken. “Dat is inderdaad iets waar veel mensen zich op verkijken”, vertelt Harry.
“Zodra deze dag voorbij is, breken we alles af en beginnen we alweer aan de opbouw van een luisterdag over twee weken. Het tunen van een set vergt heel veel tijd. We proberen verschillende kabels, verschillende voedingen, verschillende plaatsen en verschillende volgordes. Telkens als we iets veranderen ga ik weer luisteren, gaat Michael weer luisteren en niet even snel, maar daar nemen we echt de tijd voor. Het gaat soms zover dat ik in mijn bed lig en dan over iets nadenk en dat ook meteen wil uitproberen. Die set blijft me twee weken lang, dag en nacht bezig houden. Pas op de dag voor de show klinkt'ie zoals hij hoort te klinken.”
Voor mij was dit een eye-opener. Niet zozeer dat ik had onderschat hoeveel passie, liefde, aandacht en tijd Michael en Harry steken in het tunen van een systeem, maar meer door mijn eigen ervaringen met de getoonde componenten, en dan met name die van Thrax.
Ik ben zelf een tijdje in de masteringruimte van Wisseloord aan de slag gegaan met de Thrax Ares (een geïntegreerde versterker/streamer) en de Thrax Teres (een hybride eindversterker met buizen ingangs versterker en JFET/MOSFET uitgang). De eerste kreeg ik verassend mooi aan de praat met de moeilijk aan te sturen Savoys van Eggleston Works. De tweede werkte gewoon niet in mijn masteringsetup. Althans, dat dacht ik. “Ik had het je van te voren al kunnen vertellen. Die Ares is al intern helemaal voor je getuned; de DA-converter, de uitgangsspanning, de bekabeling, alle interne componenten werken met elkaar. Even los de Teres in je setup plaatsen werkt vaak niet. Je moet dan ook niet weten welke kabel je naar de luidspreker moet gebruiken, welke voorversterker goed werkt, daar zijn wij nou steeds mee bezig”.
En zelfs ter plekke die dag kon ik dat aan den lijve ondervinden. Technisch ontwerper, en tevens eigenaar van Thrax, Rumen Artarski was namelijk ook aanwezig die dag. Hij had een paar nieuwe luidsprekers bij zich, een monitormodel genaamd Sirens. Alleen voor het prachtige design zou je ze al thuis willen hebben staan, maar klinken ook niet verkeerd. Opgesteld in de tweede demoruimte beneden, kon hij rustig de tijd nemen om te luisteren, voordat hij deze voor het eerst aan Harry en Michael zou laten horen.
Rumen draaide allerlei referentiemuziek die hij goed kende, maar mij totaal vreemd was. Prachtige muziek van Bijan Chemirani, Ken Zuckerman en Ayo (met dank aan Shazam. Zo hoef ik niet steeds te vragen “wie is dit?”, ontdek ik weer mooie nieuwe muziek, maar kan ik gelijk later de muziek weer terugvinden en op mijn eigen set naluisteren en vergelijken). Rumen was echter niet tevreden, of liever gezegd, kreeg de set niet klinkend zoals hij wilde dat hij zou klinken en verweet de kamer en de 20 paar luidsprekers in de ruimte. Hij gaf het terloops door aan de aanwezige Belgische importeur Frank Vermeylen die op zijn beurt Michael even benaderde. Deze kwam even luisteren en vroeg of hij de luidsprekers op de ‘Rhapsody’-manier mocht neerzetten.
Hij draaide ze een stuk verder naar buiten toe, hoogstens 10 procent naar binnen gedraaid, zette ze een beetje naar achteren, iets wijder uit elkaar en vroeg Rumen nog eens te luisteren. Mijn mond viel echt open. Alsof ik een totaal ander systeem hoorde. En Rumen zag ik glimlachen, die herkende zijn luidsprekers weer. Een monitorluidspreker die je overigens in de gaten moet houden.
Ook in de grote luisterkamer had ik een zelfde ervaring. Hier trof ik een haast volledige Thrax combi aan. De luidspreker in kwestie was de indrukwekkende Zellaton Plural Evo. Een vloerstander van ongeveer 1meter20 hoog. Gevoed door twee Teres monoblokken van Thrax, de buizenvoorversterker Thrax Libra, phonovoorversterker Thrax Orpheus, Grimm MU1 streamer, een Döhmann Helix One platenspeler, een Nagra tube DAC en alles aan elkaar gekoppeld met Schnerzinger-bekabeling. Op papier al veelbelovend, maar in het echt en set waarvan ik me nu dus nog precies kan herinneren hoe het heeft geklonken. Heel vreemd, maar ik kan me weer naar dat moment verplaatsen en letterlijk in mijn hoofd weer terughoren hoe de set heeft geklonken. Waarschijnlijk heeft het dus zoveel indruk op mij gemaakt.
Maar nu het cruciale moment. Op een set die je hoort en denkt “niets kan nog beter en mooier klinken dan dit”, wordt ter plekke besloten de Nagra DAC te vervangen door de Thrax Maximinus DAC, waar Rumen ter plekke nog een nieuw upgrade board in heeft geplaatst (goed teken, want toekomstige aanpassingen zijn dus nog te vervangen in oudere modellen blijkt). Riskant om dat zo midden tussen twee ‘voorstellingen’ te doen. Maar het blijkt toch ook weer dat Harry en Michael blijven tunen voor perfectie. Nou, die kregen ze, het kon dus inderdaad nog mooier. Qua timing was dit een enorme stap opwaarts. Voor mij een mooi momentje om in een totaal vreemde set een verandering te mogen horen en aan de hand daarvan ook gelijk een referentie van de kwaliteit van Thrax te mogen ervaren. Want als je zo’n kwaliteits DAC eruitspeelt, speel je mee in de eredivisie van hifi-componenten, tegen een eerste-divisie tarief. Want Thrax is geen goedkoop merk, maar in vergelijk met een concurrenten als MSB en dCS valt het eigenlijk allemaal best mee. Wordt snel vervolgd!
