JBL vierde in het voorbije jaar de 75ste verjaardag. Het zal je niet verbazen dat die mijlpijl niet helemaal op de gewenste manier opgeluisterd kon worden. Moederbedrijf Harman stond er uiteraard wel degelijk bij stil, maar vanuit HIFI.NL doen we het merk van James Bullogh Lansing graag nog wat meer eer aan.

We blikken daarom kort terug op de geschiedenis, lopen met Michael Huigen van Reference Sounds langs het huidige aanbod –letterlijk, want we trappen deze reeks af in het Experience Center van de importeur in Almere –, waarin we ook diverse jubileummodellen aantreffen, én gaan in het komende jaar bij dedicated dealers op bezoek om ook daar de schijnwerpers op het merk te plaatsen.

J.B.L. from the U.S.A.

Is JBL niet te Amerikaans voor ons? Of klopt het clichébeeld dat we over het merk hebben niet? “Ben je gek”, zegt Michael Huigen – “Tuurlijk heeft JBL met 75 jaar historie ook echt wel een aantal modellen uitgebracht die misschien iets te veel ‘Bigger is Better’ door de spreekspoel ademen, maar eigenlijk staat JBL voor mij vooral voor LIVE. Geen opgepoetste schoonheid, maar Dynamiek met hoofdletters. Eerlijk en soms met een vleugje pit. Wat dat betreft zou je haar misschien eerder met een Zuid-Amerikaanse vergelijken… “

“Maar nee, zeker met het huidige, brede assortiment is het moeilijk om niet verliefd te worden op de energieke sound waar het plezier vanaf spat. Daar komt bij dat JBL meerdere lijnen heeft die zich visueel sterk van elkaar onderscheiden maar altijd ontwikkeld zijn op basis van een gemeenschappelijke technische filosofie.” 

"Met 75 jaar rijk muzikaal erfgoed op zijn naam biedt JBL luisteraars van alle leeftijden en muzieksmaken een breed scala aan hoogwaardige audioapparatuur, die is ontworpen om te helpen het meeste te halen uit elke minuut die ze aan het luisteren zijn", aldus Dave Rogers (Lifestyle Division) bij de échte verjaardag vorig jaar. 

JBL: high-end oplossingen

"Of het nu gaat om draadloze hoofdtelefoons om te kunnen luisteren en gehoord te worden tijdens conference calls, draagbare Bluetooth-luidsprekers om muziek te delen met vrienden, gaming-headsets die een geheel nieuw niveau van meeslepende actie creëren, audiosystemen voor in de auto of soundbars die de woonkamer omtoveren tot een concertzaal, JBL is er en begeleidt luisteraars waar ze ook zijn en waar ze ook naartoe gaan."

We onderschrijven de leidende rol die JBL heeft in die wereld van bluetoothspeakers en andere ‘portable audio’, maar in deze serie kijken we vooral naar het high-end aanbod: van de klassieke studiomonitoren en de prachtige L-serie speakers tot de krachtige versterkers, de absolute topklasse home cinema-opstellingen van JBL Synthesis én de vele oplossingen voor inbouw en custom install zoals hierboven.

The Voice of the Theater

Voordat we dat doen, moeten we eerst een stukje historisch besef aanboren. JBL is namelijk overal, en die aanwezigheid is bepaald niet uit de lucht komen vallen. Als pionier op gebied van geluidstechnologie in bioscopen begon James Bullogh Lansing zijn missie al in de vorige jaren 20 – een kleine 100 jaar geleden. Zijn bijdrage in die wereld was zo bepalend, dat ‘JBL’ zelfs omgedoopt werd tot ‘the Voice of the Theater’.

Dat legde op zijn de basis voor wat uiteindelijk het merk JBL zou worden. De expertise aan de audiokant van bioscopen – in Amerika zo evident dat ook de Academy of Motion Picture Arts and Sciences, welbekend van de Oscars, met Lansing werkte – vertaalde zich ook naar professionele monitoren in geluidsstudio’s en toonaangevende hifi-luidsprekers voor thuis.

Klassieke monitoren: het merk to beat

In de jaren 70 was een professionele studio zonder JBL-luidsprekers haast ondenkbaar geworden. Met andere woorden, het werd het monitormerk ‘to beat’. Menig album werd geproduceerd via de dynamische klanken van een JBL Studiomonitor. Op een bepaald moment stonden er alleen al in studio’s in de Verenigde Staten meer JBL Monitoren dan alle andere merken bij elkaar. En het waren die studiomodellen met hun droge, dynamische en crispy ‘West Coast Sound’ die, met hier en daar een aanpassing, hun weg vonden naar de huiskamer. Denk maar aan de iconische JBL L100 uit 1970, een van de meest populaire luidsprekers aller tijden. Niet voor niets kwam de fabrikant een paar jaar geleden met een volledig nieuwe uitvoering: de JBL L100 Classic, modern en retro in één,

De L100 bracht de referentie voor de studiodesk naar de sofa voor thuis en werd razend populair. Het was dé speaker van die tijd en cassettefabrikant Maxell maakte er met hun ‘blown away guy’ zelfs een geniale advertentie mee. Inderdaad, dezelfde ‘blown away guy’ die de cover van het Hifidelity Jaarboek 2022 siert! 

De originele L100 was een luidspreker bedoeld voor thuis, afgeleid van de professionele studiomonitors waarvoor JBL indertijd heel bekend was. Die directe link met de studio-omgeving is er bij deze heruitgave niet meer, al dook JBL Synthesis een paar jaar geleden met de vernieuwde 4312SE ook in vintagestijl terug in de muziekstudio’s.

Uiteraard gingen we op de redactie met de nieuwe uitvoering aan de slag. Gecombineerd met de juiste versterker bleek dat een plezier om naar te luisteren, zowel voor grote orkestrale werken en rockmuziek als elektronische genres zoals triphop.| Lees onze volledige review hier

Dynamiek door innovatie

Een trefwoord dat de driekwart eeuw aan innovatie en ontwikkeling van JBL wellicht het beste omschrijft, is patenten – met de high frequency compressiedriver als misschien wel meest bepalende kroonstuk. Want zeg je JBL, dan zeg je ook dynamiek. Geluid met een enorme overtuiging en power, vanuit de onstuitbare drang naar echte live sound. Dat is ook wat doorklinkt in de diverse lijnen van vandaag, ieder met een eigen specialisme maar aan elkaar verbonden door JBL’s professionele roots, maar dan geoptimaliseerd voor thuis.

Terug naar patenten. De compressiedriver en het latere gebruik van titanium – toen nog een unicum – om die driver te ontwikkelen, weerklinkt in moderne producten van nu door bijvoorbeeld de High Definition Imaging Waveguide, te vinden in de JBL HDI-serie. Niet zomaar een tweeter maar een compleet nieuw ontwikkelde JBL 2410H-2 compressie driver. Een technologie afkomstig van JBL Professional maar fijngeslepen voor high-end hifi weergave. Het verbetert het rendement van de tweeter waardoor er veel minder energie verloren gaat.

De voorzijde van de compressiedriver is gekoppeld aan de HDI WaveGuide. Een speciaal gevormde hoorn die het rendement verhoogt en de afstraling controleert zodat je overal in de kamer van een geweldige klank geniet.

De JBL HDI Serie was ook op ander front een belangrijke stap. De modellen staan namelijk voor de snelheid en precisie die tot dan toe voorbehouden was aan veel kostbaardere modellen van JBL. Van de hier rechts afgebeelde compacte HDI-1600 boekenplank luidspreker tot de machtige vloerstaande HDI-3800. Muziek of film. Klassiek of rock. JBL HDI Series plaatst je er middenin. Met een enorme kracht en een betoverend realisme.

Van de HDI-1600 hebben we overigens ook een review. "Een dynamische topper die luisterplezier en spanning op de eerste plaats zet. De speaker die je terugbrengt naar de keren dat je als student luid muziek speelde vooraleer een avondje te gaan stappen, of naar de pure euforie die je beleefde op een live-optreden op een festivalweide."
Je leest 'm via deze link.

JBL Synthesis

Dat laatste is ook meteen een mooi bruggetje naar JBL Synthesis. De tak Synthesis is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek naar kamerakoestiek, psycho-akoestiek en de decennialange ervaring uit de studio’s. Het resultaat zijn op elkaar afgestemde systemen ontwikkeld vanuit de gedachte dat perfectie alleen haalbaar is als elke stap in de keten naadloos aansluit op de volgende. Synergie is het sleutelwoord van JBL Synthesis, schaalbaar van kleine ruimte tot grote zaal met tientallen stoelen.

Als absolute pionier van de hoornluidspreker hebben de ingenieurs in Northridge – nauwlettend samenwerkend met JBL’s professionele tak – de compressiedriver vervolgens verfijnd tot een meesterwerk waarvan de bovenstaande JBL Synthesis Everest het meest toonaangevende voorbeeld is. De kennis vloeit namelijk door in de diverse vloerstaande- en studiomodellen die de line-up rijk is, met de dynamiek, controle en neutraliteit van JBL om dat livegevoel te benaderen. Professionele componenten, geavanceerde DSP en kalibratiesystemen en een onophoudelijke research naar de meest realistische weergave van geluid vormen het DNA van JBL Synthesis. Kracht puttend uit de ervaring van professionele bioscopen ontwikkeld JBL Synthesis oplossingen van kleine home cinema systemen tot en toegewijde, allesovertreffende privébioscopen met meerdere zitplaatsen. Altijd op maat gemaakt voor de specifieke ruimte en perfect gekalibreerd door de eigen specialisten.

Tegenwoordig gebruiken de meeste opnamestudio’s, concertzalen en bioscopen JBL-luidsprekers en dankzij de “Pro Sound Comes Home” ontwerpfilosofie, kan de consument thuis van hetzelfde heldere, accurate en dynamische geluid genieten als waarnaar professionals luisteren. De consumentenluidsprekers van JBL maken gebruik van technologie en constructiemethoden die direct van de professionele modellen van de firma zijn afgeleid, zodat ook voor deze markt spectaculaire muziek- en filmbeleving binnen handbereik liggen. Van compacte speakers van uitzonderlijk hoge kwaliteit voor gebruik thuis en in de auto, tot op maat gemaakte ultrahigh-end installaties en de grootste concert touring-systemen zet JBL werkelijk een absolute standaard in muziek- en bioscoopgeluid. 

JBL On Tour

JBL viert dus een feestje, en dat al meer dan een jaar lang. Een feestje dat opgeluisterd wordt door de lancering van tal van producten. We gaan er in de komende tijd diverse van aan de tand voelen, van de retro-geïnspireerde SA750 – een geïntegreerde versterker die de allernieuwste technologie combineert met vormgeving van de vorige eeuw – en de L75ms alles-in-een speaker tot de 4309 Studio Monitor – een compacte, hoogwaardige boekenplankluidspreker die eveneens is opgebouwd rond de gepatenteerde JBL 2410H-2 1-inch compressiedriver – en een aantal hele bijzondere, volledig custom install geïntegreerde luidsprekers die aan het zicht worden onttrokken. Of, zoals JBL dat zelf noemt, de Conceal Series van onzichtbare luidsprekers.

In onderstaande video krijg je er alvast een indruk van;

Ook brengen we je een Hi-Visit van de exclusieve JBL Synthesis bioscoop in het Experience Center van Reference Sounds in Almere, en gaan we bij diverse dealers op bezoek. Wordt vervolgd!