Het nog jonge muziekjaar zet hoog in met het nieuwe album van The Smile. Na het veelvuldig geprezen debuutalbum waren ook de verwachtingen met betrekking tot deze opvolger hoog. Maar met 'Wall of Eyes' bewijst The Smile geen tijdelijk project van Radiohead te zijn.

De Keuze van Kroese is een (semi-)wekelijkse rubriek van Menno Bonnema. Op vrijdag bespreken we een nieuw muziekalbum (lp, cd of bluray audio) dat ons getipt is door (online) platenzaak Kroese – kroese-online.nl.

In 2016 verscheen het laatste album van de Britse band Radiohead, A Moon Shaped Pool. Daarna bleef het akelig stil rond de band van frontman Thom Yorke. De Radiohead-fans vreesden al dat de band klaar was na dit ook weer hooggewaardeerde album. Al meerdere malen had Yorke in interviews aangegeven het steeds minder leuk te vinden om op te treden. Ook gitarist Jonny Greenwood liet weten bang te zijn om te vervallen in te veel routine.

Na zes jaar verscheen dan plotseling een nieuwe plaat van Yorke en Greenwood. Niet onder de naam Radiohead, maar onder die van The Smile. In de media viel te lezen dat we hier te maken hadden met een nieuwe superband, die naast dus Thom Yorke en Jonny Greenwood werd aangevuld met de gerenommeerde percussionist Tom Skinner.

In 2022 verscheen het debuut A Light for Attracting Attention. Dat album viel zo goed in de smaak dat er over het voortbestaan van Radiohead weinig meer werd gesproken. Maar dit was toch maar een tijdelijk sideproject? Kennelijk niet, want twintig maanden na het debuutalbum van The Smile ligt dan nu Wall of Eyes in de winkel.

De koning is dood…

De koning is dood, leve de nieuwe koning? Daar lijkt het steeds meer op, The Smile heeft de smaak te pakken gekregen. Ook live heeft de band inmiddels grote indruk weten te maken. Gaat The Smile verder waar Radiohead gestopt is? Ik denk niet dat je dat zo kan stellen. De muziek van Radiohead onderscheidde zich al van de mainstream door veelvuldig te experimenteren met geluidseffecten, ritmes en soundscapes. Thom Yorke vertelde over zijn collega Jonny Greenwood dat deze laatste het liefst op zoek was naar wat ‘verkeerde’ noten in het geheel. Dat zorgde voor het ‘prikkeldraad’ in het soms zoete, ijle geluid van de band. Welnu, liefhebbers van het experimentele karakter van Radiohead kunnen dus wel zonder moeite verder met de muziek van The Smile.

Ingetogen, schijnbaar onderkoeld

Dat bleek al bij het debuutalbum van The Smile en dat geldt ook zeker voor de opvolger Wall of Eyes. Bij het eerste album wordt nog meer de ruige kant van de popmuziek opgezocht. Een nummer als ‘You Will Never Work In Television Again’ is bijna postpunk a la The Fall. Wellicht zijn op dit album meer ‘overblijvers’ uit de Radiohead-tijd terecht gekomen. Bij Wall of Eyes klinkt alles meer als een geheel. Sommigen zullen misschien zeggen dat het allemaal wel heel erg rustig voortkabbelt, maar daar zit nou juist de crux van dit album. 

Het is ingetogen, schijnbaar onderkoeld, sluimerend, maar altijd met een dreigende spanning waardoor de aandacht niet verslapt. Producer Sam Petts-Davies weet het beste uit de combinatie van de zweverige zang van Yorke en de experimentele invulling van Greenwood te halen. Daartussen manoeuvreert percussionist Tom Skinner behoedzaam door. Nooit opdringerig, maar als een volleerde jazzdrummer die zich aanpast aan iedere verrassende wending.

Het al eerder op single verschenen ‘Wall of Eyes’ opent rustig het bal. ‘Teleharmonic’ zet de hypnose van de luisteraar in. Wat een heerlijke groove zit er in dit nummer. En Yorke stelt zelf maar de vraag: ‘Where are you taking me?’ Naar volgende nummers als ‘Read the Room’ en ‘Under Our Pillows’. In ‘Friend Of A Friend’ mag een heel orkest komen aanschuiven en doemt een heus Beatles sfeertje op.

Daarna wordt het orkest vriendelijk bedankt om naar huis te gaan, want ‘I Quit’ staat voor de deur. Wat mij betreft het prijsnummer van dit album. Een simpel lijkende gitaarriff neemt je mee naar hogere sferen. Onderweg sluiten percussie, baslijntjes, toeters en bellen aan die zich allen kronkelen om de gitaar van Greenwood. ‘Bending Hectic’ doet er eigenlijk niet voor onder, de schoonheid van dit nummer zit in de tempowisselingen en vraagt erom om te dienen als filmmuziek. Greenwood lijkt zijn gitaar even te stemmen, maar dat hoort natuurlijk weer bij het experiment.

Dan volgt toch nog een uitbundig knallend slot van het langst durende nummer op dit album (acht minuten), waarbij alle violen en gitaren hun spierballen even mogen laten horen. ‘You Know Me!’ vormt de rustige, sfeervolle afsluiter.

Muziek: 8,5
Klank: 8
Label: XL Recordings
Speelduur: 45 min.17 sec.
Te bestellen bij Kroese Online