Yamaha heeft een lange geschiedenis als fabrikant van premium audiocomponenten. Met de introductie van de YSP-5600 soundbar zo’n negen jaar geleden plaatst de fabrikant zichzelf op een podium tussen de best presterende soundbars van dat moment. Nu is er het nieuwe topmodel voorzien van YSP-technologie. Is deze nieuwe True X Surround 90A soundbar Yamaha’s nieuwe top entertainer uit Japan?
Yamaha True X Surround 90A
Na de introductie van het voormalige topmodel, de YSP-5600, is het jaren stil gebleven rondom de premium beam technology soundbars bij Yamaha. De conventionele soundbars leverden dan wel prima prestaties, maar een concurrentieverblekende kandidaat zoals de YSP-5600 stond helaas niet meer op het programma.
Met de introductie van Yamaha’s nieuwe True X Surround 90A levert de fabrikant wederom een performante 5.1.2 kanaal soundbar. Deze is eindelijk weer voorzien van die heerlijke beam-technologie voor de weergave van de Atmos-kanalen en wordt nu standaard geleverd met een krachtige subwoofer.
Bovendien beschikt de True X soundbar over twee multifunctionele WS-X3A bluetooth speakers voor de weergave van de surroundkanalen. Kan deze nieuwe True X Surround 90A de concurrentie met de markt en, misschien wel belangrijker, met zijn iconische YSP-voorganger aan?
Optisch maakt de nieuwe Dolby Atmos, DTS:X én Auro 3D ondersteunende soundbar in elk geval een goede indruk. Het profiel van de soundbar is laag gebleven waarmee deze zonder problemen voor de televisie kan worden geplaatst. De soundbar is voor het linker, rechter en center kanaal voorzien van elk een 25mm tweeter en een ovale 50 x 108mm woofer. De hoogtekanalen worden links en rechts weergegeven door een array van zes 28mm drivers voorzien de eerdergenoemde beam technologie. De externe subwoofer beschikt over een interne sandwichconstructie en een Symmetrical Flare Port waarmee het laag homogeen over de ruimte wordt uitgespreid. Opvallend is het design met de air gap tussen de voet en de klankkast, waarmee deze subwoofer een meer onderscheidend uiterlijk heeft dan vele saai gestileerde concurrenten.
De slanke en mooi gevormde WS-X3A bluetooth speakers hebben elk een 58mm full range speaker. Deze luidsprekers ogen gedistingeerd en worden door vorm en formaat één met het interieur. Deze accu-gevoede luidsprekers kun je behalve voor surround toepassing ook als draadloos aanstuurbare bluetooth luidspreker inzetten voor gebruik in en om het huis. Deze hebben een vrij lange accuduur waarmee ze, afhankelijk van de geluidssterkte, een hele dag veldwerk zouden moeten kunnen verrichten.
Ook tijdens de surroundtaken kunnen deze speakers geheel via de ingebouwde accu’s opereren en schakelen automatisch uit met de soundbar om de acculading te sparen. Ten tijde van publicatie krijgen we van Yamaha door dat deze cradles zonder meerprijs met de soundbarset worden meegeleverd zodat je direct een maximale surround beleving zult ervaren. Ondanks dat deze cradles slechts drie tientjes per stuk kosten, vind ik dit een belangrijke toevoeging, want in combinatie met deze cradles (en een ingeschakelde True X Ready functie) schakelen de speakers automatisch in met de soundbar en subwoofer.
Features en connectiviteit
De Yamaha True X Surround 90A beschikt over een netstroomaansluiting, netwerkaansluiting, optische digitale ingang, HDMI ARC/eARC uitgang en een enkele HDMI-ingang die tot 4K/60 ondersteunt. Draadloos beschikt de soundbar over Wi-Fi, Apple AirPlay2 en Bluetooth waarmee je via jouw telefoon muziek naar de soundbar kunt streamen. De draadloos opgebouwde connectie tussen de subwoofer en True X surround luidsprekers wordt via een Yamaha-eigen 5.8 GHz verbinding tot stand gebracht.
De True X Surround 90A soundbar beschikt hiermee over de meest noodzakelijke aansluitingen waarmee iedereen deze soundbar eenvoudig zelf in de woonomgeving kan implementeren. Persoonlijk vind ik de enkele HDMI-ingang, zeker in dit prijssegment, wel wat aan de magere kant.
De soundbar is voorzien van diverse geluidsinstellingen. ‘Surround:AI’ is Yamaha’s eigen DSP die het Dolby Atmos signaal slim omzet naar de beam luidsprekers voor een toename in ruimtelijkheid. Volgens Yamaha is dit een versmelting van de in de jaren ‘80 ontwikkelde DSP met Action, Drama, Sci-Fi en een Qualcomm AI chip. Deze analyseert het signaal om zelf te bepalen welke instelling bij de afgespeelde scène past. Deze slimme functionaliteit is op dit moment enkel te vinden in de AVENTAGE AV-receivers én in deze nieuwe soundbar.
Met ‘3D Music’ kun je kiezen tussen Dolby Surround, DTS:Neural X en Auro 3D. Deze laatste functie is uniek voor deze soundbar. Hiermee transformeer je elke stereostream naar de Auro3D standaard, waarbij ook de hoogtespeakers worden gebruikt. Vervolgens kun je de weergave met de diverse settings voor muziek en filmsoorten aanpassen naar jouw persoonlijke smaak. Met ‘Straight’ wordt de stereo of meerkanaals stream zonder DSP-aanpassingen afgespeeld.
Hetzelfde geldt voor 'Stereo', waarbij het stereosignaal niet wordt beïnvloed. Via ‘All’ speelt de soundbar in stereo en de True X speakers in mono signaal. Hiermee kun je de True X speakers op verschillende plekken in huis zetten en ervaar je overal dezelfde muziekstream, zonder merkbare delay.
Eerste installatie en gebruik
Nadat ik alle componenten een mooi plekje in de ruimte heb gegeven en ik de MusicCast app heb geïnstalleerd is het tijd om alle onderdelen draadloos met elkaar kennis te laten maken. Het on-screen menu mist de responsiviteit die ik vandaag de dag via de smartphone apps ervaar, maar desondanks lukt ook dit me in een paar pogingen.
Nadat ik de MusicCast app met netwerk en de soundbar met subwoofer en satellieten heb gekoppeld blijkt het dat ik dit ook eenvoudig vanuit de MusicCast app kan uitvoeren. Het gehele installatieproces is misschien wat omslachtiger dan bij sommige concurrenten, maar voer je de getoonde instructies stap voor stap uit, dan lukt het jou vast en zeker ook.
Nu is het tijd om de soundbar in te stellen op de parameters van mijn ruimte. De hoogte van het plafond en de hoek van de beam speakers is samen bepalend voor de afstand naar de luisterpositie. De hoogte van mijn plafond is twee meter vijfentachtig en hierbij biedt de soundbar de mogelijkheid deze in te stellen op 2,80 of 2,90 meter. Geen zorgen, want dit komt allemaal niet zo nauw. Hetzelfde geldt voor het instellen van de hoek van de beam speakers. Ik speel er wat mee, maar hoor zo op het eerste gehoor geen wereldschokkende veranderingen. Hierom houd ik de instelling voor de zekerheid op de fabrieksinstellingen en besluit hier wellicht later verder mee te experimenteren. De focal length maakt de sweetspot op de luisterpositie groter, kleiner of verplaatst deze meer naar links of rechts. Ook deze instelling houd ik op de fabrieksmatig door Yamaha ingestelde waarde. Vervolgens pas ik wel de levels van True X speakers aan en doe dit eenvoudig op het gehoor. Ja, dit alles gaat echt zo simpel als hier is omschreven.
Yamaha behoort met haar MusicCast systeem tot een van de pioniers wanneer het gaat om goed functionerende multiroom streamingplatforms die bovendien laagdrempelig te bedienen is. De MusicCast technologie zit inmiddels al vele jaren in vele draadloze speakers, soundbars, audiocomponenten en zelfs in menig muziekinstrument van de fabrikant verwerkt. Ondanks dat dit systeem al vele jaren bestaat, is het maken van een koppeling met het wifi netwerk nog steeds omslachtiger dan de concurrent die doet. Via Yamaha begreep ik dat zij altijd adviseren de bar via een bekabelde netwerkverbinding te verbinden met het thuisnetwerk, of eerst een draadloze connectie te maken via Apple Airplay of via Android MusicCast wifi settings. Een waardevolle truc om te onthouden dus.
Het MusicCast multiroom streamingplatform werkt op zichzelf lekker vlot. De meeste streamingdiensten zijn ingebouwd en kun je op een NAS of de telefoon opgeslagen muziek afspelen tot 24-bit en 352,8kHz in PCM-formaat. Helaas kan de app, net als de meeste apps van de concurrentie, niet lekker overweg met hele grote bibliotheken. De doelgroep zal hier geen hinder van ondervinden en vooral gebruik maken van onlinestreamingdiensten. Hierbij ondersteunt de app Amazon Music HD, Deezer, Spotify Connect, Tidal Connect en ondanks dat Qobuz ook aan de lijst is toegevoegd, laat de Connect variant nog even op zich wachten.
De Qobuz in-app bediening heeft een snelle en overzichtelijke werking. Anders dan via de NAS kan ik hier echter geen tegelweergave kiezen. Ook biedt de in-app versie niet de informatievoorziening over album, jaartal en artiest. Hierbij is het jammer dat ook de gerelateerde artiesten ontbreken. Voor al dit moois zul je als gretige muziekontdekker gebruik van de app van Qobuz zelf moeten maken. Ook mis ik stiekem de muziekdienst Sound Cloud waarop vaak nieuwe releases, interessante album- of remixuitvoeringen zijn te vinden. En ditzelfde geldt eigenlijk ook voor de muziekdienst Bandcamp, al wordt deze door vrijwel geen elk streamingplatform ondersteund. Gelukkig kun je de stream van deze en andere niet ondersteunde apps in een uitstekende geluidskwaliteit via AirPlay2 of via Bluetooth naar de soundbar streamen.
Meeslepende beleving
Nog voor ik de content op klank en beleving kan beoordelen ontvang ik een allereerste software update die compleet met geheugenstick én Yamaha medewerker bij me wordt afgeleverd. Aangezien dit een belangrijke eerste update betreft en deze soundbar zich op dit moment nog in het developer stadium bevindt, neemt de fabrikant waarschijnlijk geen enkel risico. Maak je je daar zorgen over? Helemaal nergens voor nodig. Wanneer deze soundbar op de markt is, hoef je niet bang te zijn dat jij de software updater van koffie en een koekje hoeft te voorzien – dat geschiedt straks volledig geautomatiseerd via de MusicCast app zelf.
Wanneer ik na de update een bonte verzameling met filmtrailers uit verschillende genres opzet ben ik diep onder de indruk. In de hoogte, breedte en in de diepte (van het laag) laat deze 90A een verpletterende indruk op me achter. Met name de kracht waarmee de meegeleverde subwoofer de laaginformatie uit dit compacte houten kastje weet te persen laat me keer op keer verbazen. Stemmen worden centraal uit het midden van het scherm weergegeven.
De effecten in de frontkanalen worden vervolgens kamerbreed neergezet. Ik heb de Yamaha-meneer nog even gevraagd of dit ook met beam-technologie geschiedt, maar nee. Deze technologie is enkel voor de Dolby Atmos kanalen. Ook de hoogtebeleving uit deze twee kanalen laten de ruimte in de hoogte groeien.
Anders dan de veel verkochte Dolby Enabled speakers werkt dit beam-systeem zoveel beter. Dit komt misschien nog wel het dichtst in de buurt van in het plafond gemonteerde Dolby Atmos luidsprekers. Ik speel nog even met de hoek van afstraling van de beam luidsprekers die hiervoor verantwoordelijk zijn, maar hier ervaar ik vrijwel geen verschil. Ik besluit deze dus maar op de fabrieksinstelling te laten staan. Het effect is immers meer dan bevredigend. Inclusief de surround informatie die de WS-X3A luidsprekers van zich af weten te werpen levert deze soundbarcombinatie een fraaie en meeslepende driedimensionale luisterbeleving.
Vervolgens is het tijd om de soundbar te beoordelen op de muziekweergave. Ook hier kies ik een ruime verzameling aan muziekgenres. Ongeacht het genre ervaar ik initieel een té overheersend laag waarbij alle informatie in het overige geluidsspectrum vastloopt. Hierom zet ik de gain van de subwoofer via de instellingen in MusicCast zo’n zes stappen in de min tot het moment dat ik een ongedwongen klankbalans ervaar, maar zonder dat het plat en futloos wordt. De bas en treble regeling laat ik beide op nul staan, maar deze zou ik prima kunnen gebruiken voor verdere fijn afstemming op mijn ruimte. Na het aanpassen van de gain van de subwoofer wordt de muziek direct met meer openheid weergegeven en hoor ik de verschillende instrumenten met meer duidelijkheid dan voorheen. Muziek sprankelt en wordt met een weids stereo-effect naar de luisterpositie overgebracht.
Ik loop via Qobuz door de verschillende muziekgenres heen om uiteindelijk bij het elektronische ‘stress test’ genre uit te komen. Het genre waarbij menig subwoofer bij hele specifieke muziekstukken door het ijs zakt. Veel subwoofers laten eigenlijk geen noemenswaardig sublaag (officieel beneden de 60 hertz) horen en zouden dan ook eigenlijk geen subwoofer mogen heten. Deze gaan hier vaak gelijk al kopje onder, maar niet deze sub van Yamaha. De subwoofer die met deze soundbar wordt meegeleverd weet tijdens deze test het hoofd boven water te houden. Het voordeel van deze subwoofer is, dat deze tot diep in het frequentiebereik af is gefilterd. Dit gaat alleen wel ten koste van de controle van en de zuiverheid in het laagste laag. Bij filmcontent maakt het allemaal niet veel uit; een diepe ‘boem’ is een diepe ‘boem’ en meer ‘boem’ is meer genieten.
Bij de exacte en loepzuivere synthbas-tonen dit wel hoorbaar. Hier laat deze subwoofer bij extreme muziekstukken zoals verwacht ongecontroleerde geluiden horen beneden de 55 hertz. Hier kunnen de Symmetrical Flare Ports en de interne sandwichconstructie ook niet veel aan veranderen. Het terugbrengen van de gain of het verplaatsen van de sub in mijn ruimte maakt het minder opvallend van aard, maar neemt het niet helemaal weg. Luister je gewoon naar internetradio, een pop, rock of een ‘normaal’ elektronica album, dan zul je er waarschijnlijk niet heel veel van merken en presteert deze True X Surround 90A soundbar gewoon uitstekend. Bij beeldcontent zul je er al helemaal niets van ervaren. Ik beloof je dat je met deze soundbar met samengeknepen billen en kippenvel tot achter je oren van het entertainment zult genieten.
Omdat ik de druk in het laag flink heb teruggeschroefd voor een evenwichtige klank bij muziekweergave, neemt de intense laagbeleving bij de weergave van filmcontent logischerwijze ook af. Met een druk op knop van de Bass Extension op de afstandsbediening trek ik dit echter weer op een acceptabel niveau, zonder telkens de gain-levels af te moeten stellen of al te veel compromissen te moeten sluiten bij muziekweergave.
Naast Bas Extension heeft de soundbar ook een Clear Voice functie. Hiermee kan de definitie in het stemgebied tijdens films en televisieseries worden verbeterd. Dit kan handig zijn bij lagere luistersterktes en voegt ook tijdens muziekweergave aan extra definitie aan de zanglijnen toe. Ik prefereerde deze ingeschakelde instelling dan ook bij elke vorm van content.
Het geluidsvolume is echter wel belangrijk om deze op een hoger geluidsniveau te houden. Stel ik het volume bij filmcontent namelijk te laag in, dan merk ik op dat er relatief veel hoogafval optreedt waarmee het zelfs met de ingeschakelde Clear Voice functie lastig wordt om stemmen goed te kunnen verstaan.
Yamaha adviseert om hierbij de Dynamic Range instellingen (keuze: Maximum, Standard of Min/Auto) aan te passen. Dit heb ik naar eerlijkheid niet meer kunnen testen omdat ik de soundbar inmiddels weer retour heb gezonden zodat de volgende auteur ermee aan de slag kan gaan.
Oordeel
De nieuwe Yamaha True X Surround 90A is op vele vlakken een uitstekend presterende soundbar. Gebruik je deze soundbar primair voor het kijken van beeldcontent, dan doet deze soundbar alles op hoog niveau. De meegeleverde subwoofer vult de soundbar naadloos in het allerlaagste laag aan en het resultaat bij entertainment is in één woord indrukwekkend te noemen. De WS-X3A surround luidsprekers leveren in de meeste woonkamers een nog intensere surround weergave dan het eerdere YSP-5600 topmodel waarmee deze oudgediende het in een onderlinge competitie wel eens lastig zou kunnen krijgen.
Deze draagbare speakers kunnen elk ook als losse bluetooth luidsprekers worden gebruikt en kosten toch al snel twee en een half honderd euro per stuk. Zelfs de laadstations van deze speakers worden meegeleverd. Ik zie deze flexibiliteit alleen al als een valide argument om juist voor deze soundbar van Yamaha te kiezen.
Hoe presteert de nieuwe True X Surround 90A soundbar van Yamaha in vergelijking met de concurrentie? Op dit moment is de concurrentie in soundbar-land erg sterk. Niet alleen de premium merken, maar ook prijsvechters hebben zich als pitbulls in deze materie vastgebeten en beheersen dit bijten best goed. Generatie op generatie maken deze innovatieve sprongen op het gebied van functionaliteit, gebruiksvriendelijkheid én geluidskwaliteit waarmee het eens zo grote gat richting de gevestigde merken met rappe schreden wordt dichtgelopen.
Toch heeft Yamaha enkele unieke features waarmee het de concurrentie lastig maakt. Met de implementatie van Auro3D voegt Yamaha als eerste in de markt een belangrijke feature toe waar velen van jullie erg blij zullen worden en met de uit de YSP-serie afkomstige beam technologie levert deze soundbar nog steeds met afstand de beste Dolby Atmos resultaten. Hiermee is deze soundbar een echte aanrader wanneer het je gaat om een fraaie ruimtelijk beleving van alle soorten content.
Conclusie
De Yamaha True X Surround 90A is een goed presterende soundbar voorzien van de veel geprezen beam technologie waarmee je een realistische Atmos- of Auro3D-beleving zult ervaren. De meegeleverde subwoofer voegt een flinke dosis aan gevoel aan de beleving toe en de weergave loopt diep door tot in het voelbare sublaag. Dankzij de standaard meegeleverde MusicCast WS-X3A bluetooth speakers met laadstations geniet je niet alleen van een ruimtelijke surround weergave, ze zijn hiermee ook direct gebruiksklaar wanneer je besluit er een dagje op uit te gaan. Het MusicCast systeem van Yamaha heeft de tand des tijds doorstaan en dankzij de beam technologie kan deze soundbar zich nog prima onderscheiden van de concurrentie. Ja, je hebt het vast al begrepen. Met deze True X Surround 90A ben je helemaal klaar voor de naderende donkere dagen.
Yamaha True X Surround 90A 5.1.2 soundbar
2.499 euro | nl.yamaha.com
Beoordeling 4.5 / 5
Muziekbeleving 4,5 uit 5
Filmbeleving 5 uit 5
Bouwkwaliteit 5 uit 5
Functionaliteit 5 uit 5
Connectiviteit 4 uit 5
Prijs-prestatie 4 uit 5
