Filmdistributeur de Filmfreak heeft een voorkeur voor extreme films. Daarvoor zitten ze helemaal goed bij de Franse experimentele filmmaker Philippe Grandrieux, wiens werk meer in musea dan in filmtheaters te zien is. Het verhaal van zijn meest recente speelfilm Un lac uit 2008 is even simpel als moeilijk te duiden, maar bevat beelden van een onaardse schoonheid.
Plaats van handeling is een onherbergzaam winters berglandschap, met bossen, sneeuw en een meer. Hoofdpersoon Alexi probeert verwoed een boom te kappen, maar eindigt stuiterend in de sneeuw. Hij vertelt zijn zus Hege dat hij de laatste tijd veel last heeft van zijn epileptische aanvallen. Broer en zus hebben een hechte band, op het incestueuze af. De rest van het gezin komt pas laat in beeld, een jonger broertje, een blinde moeder, een vader. Eerder is er een vreemdeling verschenen, die zich voorstelt als Jurgen. Hij komt om bomen om te hakken zegt hij, maar gaat er uiteindelijk met Hege vandoor.
Er wordt nauwelijks gesproken en ook muziek is schaars – Hege heft tegen het eind ineens een lied van Schubert aan. Het Spartaans karige verhaal wordt verteld in een bijzonder originele filmstijl die alle aandacht opeist. De camera volgt de gevoelens van Alexi. Als hij een aanval krijgt stuitert het beeld zo erg dat je nauwelijks nog iets kunt herkennen. Dat is ook het geval bij de talrijke extreme close-ups die er voor zorgen dat je in de woning van het gezin eigenlijk alleen de personen ziet, niet hun omgeving. Een paard ziet er dan ook heel wonderlijk uit. De grootsheid van natuur wordt echter in weidse totalen geschoten. Vaak is het beeld onscherp, maar daarom niet minder schilderachtig, met een zonder meer aangrijpend effect. De trailer geeft een goed beeld van deze beeldtaal.
Grote delen van de film spelen zich in het duister af, ze lijken in het huis niet te beschikken over elektrisch licht. Het stelt wel bijzondere eisen aan de afspeelapparatuur om zoveel zwart goed weer te geven. Om iets te kunnen onderscheiden moest bij mij de kamer verduisterd worden, en dan nog was het lastig. Stoorzenders als een telefoon zijn bij een dergelijke subtiliteit al helemaal dodelijk. Deze film probeert je te verleiden tot een afdaling in de diepste, onderbewuste krochten van de menselijke ziel, en dat vereist totale overgave. Anders is het alleen maar irritante arty-farty.
De Russische cast, het trage tempo, de sombere en duistere sfeer roepen associaties op met filmmakers als Alexandr Sokoerov, Bela Tarr en Andrej Tarkovski. Un lac is ook net zo hermetisch als het werk van deze regisseurs. Kortom, een film met een hoge drempel, niks voor Henk en Ingrid. Volgens mij was hij in Nederland niet eens op een filmfestival te zien, laat staan in de filmtheaters. Toch mooi dat er DVD’s zijn, en Filmfreaks die ze uitbrengen.
Aanvullende informatie:
Frankrijk, 2008
Speelduur: 85 minuten
Regie, scenario en camera: Philippe Grandrieux
Met: Dimitry Kubasov, Natalie Rehorova, Alexei Solonchev, Simona Huelseman, Vitaly Kishchenko, Artur Semay
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: DD 2.0, Frans
Uitgave: de Filmfreak
Website
