Vlak na de release van zijn nieuwste film Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives is nu eindelijk ook de vorige film van de Thaise filmmaker Apichatpong Weerasethakul op DVD verschenen. Bij de première in Cannes in 2004 liep de zaal half leeg, maar Tropical Malady kreeg er wel de grote juryprijs. Het is dan geen gemakkelijke kost, maar vernieuwende cinema als deze vind je zelden meer.
Weerasethakul houdt zich niet aan narratieve conventies. Zijn films bestaan uit op zich goed te volgen delen, maar de samenhang daartussen is prikkelend en soms lastig te vinden. Verder spelen geesten een grote, vanzelfsprekende rol in zijn verhalen, wat in onze cultuur ook minder gebruikelijk is.
Tropical Malady begint met een handreiking in de vorm van een citaat van de Japanse schrijver Ton Nakajima. `We zijn allen van nature wilde dieren. Het is onze plicht als mensen te worden zoals die temmers die hun dieren in toom kunnen houden en ze zelfs kunstjes leren die ingaan tegen hun dierlijke natuur.` Soldaten in het bos gaan gezellig samen op de foto met het lijk van een naakte man die ze gevonden hebben.
Die naakte man zien we vervolgens weer lopen. Hoe zit dat hier met de chronologie? denk je dan. Maar er lopen wel meer dingen door elkaar in Tropical Malady. Tropenkolder.
We volgen een uur lang in loom tempo de ontluikende homoliefde tussen twee soldaten, met veel oog voor alledaagse details. Dat verhaal wordt bruut afgebroken als de een de ander plots laat staan. Midden in een verstilde scène gaat totaal onverwachts het beeld bijna een halve minuut op zwart. Een snelle blik op het display van de DVD speler zegt dat het schijfje niet vastgelopen is.
Dan lijkt er doodleuk een andere film te beginnen, getiteld De weg van de geest. Geïnspireerd op de verhalen van Noi Inthanon, staat er onder het titelscherm waarop het beest te zien is waarover kort daarvoor gesproken werd. Het monster neemt koeien mee het oerwoud in. Het is een sprookje over een sjamaan die alleen door de herinneringen van anderen gevangen zit in het lichaam van een tijger, en dorpelingen en hun vee aanvalt.
We gaan met de soldaat de duistere jungle in, zowel letterlijk als figuurlijk. Hij jaagt er op de naakte man. Gelukkig dat een sprekende aap de soldaat waarschuwt voor de demon die hem op de hielen zit. Ondertiteling is een mooie uitvinding. Hypnotiserend langzaam nadert de confrontatie waarin mens en dier één worden.
Net als Uncle Boonmee is Tropical Malady een even raadselachtige als fascinerende film, vol schitterende natuurbeelden en geluiden. Weerasethakul geeft je als kijker veel te doen en bewijst op unieke wijze hoe krachtig het medium cinema kan zijn.
Aanvullende informatie:
Thailand, 2004
Speelduur: 115 minuten
Regie en scenario: Apichatpong Weerasethakul
Productie: Charles de Meaux, Alex Moebius
Camera: Vichit Tanapanitch, Jarin Pengpanitch, Jean Louis Vialard
Montage: Lee Chatametikool
Art direction: Akekarat Homlaor
Met: Banlop Lomnoi, Sakda Kaewbuadee, Sirivech Jareonchon, Udom Promma, Huai Deesom
Uitgave: Contact Film
Distributie: de Filmfreak
