Wat heeft een schitterende zomerdag met temperaturen van over de 30 graden nu te maken met hifi? In mijn geval alles. Want volgens mij ben ik de enige persoon, die in die omstandigheden ineens de neiging krijgt tot het upgraden van een d/a converter. Het werd geen bloed, zweet en tranen, alleen zweet. Lees en huiver en bedenk u nog eens twee keer voor u aan het upgraden slaat.
De onderhavige Monarchy Audio 22B d/a converter is uitgerust met een tweetal PCM63-K dac’s van Burr Brown. Een van de mooiste chips die verkrijgbaar is en veelvuldig toegepast door merken als PS Audio, Copland, Rotel om er maar en paar te noemen. Nu weet een ieder die met die chip werkt dat vier stuks mooier zijn dan twee, dus wat doet Monarchy, als upgrade verkopen ze een setje dat je eenvoudig boven op de bestaande dac’s soldeert. Of, en dat is nog leuker, je soldeert een paar pootjes niet en dan kun je het signaal uit het nieuwe paar naar een buizenvoortrap voeren. Via een eenvoudig filter. Lijkt zo makkelijk en als je de spullen toch hebt, waarom dan niet geprobeerd.
Dus op die hete zondag de soldeerbout aan, op de onderbroek na alle kleren uit, de dac uit de kast en gaan met de schroevendraaier. Probleem nummer een. Het zit wel erg krap op de printplaat. Maar netjes de pootjes zodanig gebogen dat de chip zichzelf vast kon houden en heel heel heel voorzichtig alle pootjes gesoldeerd. Nu zijn mijn ogen niet al te best en wordt het tijd voor een leesbril, dus het was lastig te zien. In vliegende vaart nog naar mijn ouders gereden voor een loeplamp. Had me wel voor de gelegenheid iets meer aangekleed dan alleen de onderbroek. Uiteindelijk, het lukte. Spanning en sensatie, werkt de dac nu nog of heb ik hem vermoord. Gelukkig, geluid. Meer laag, iets beter beeld? Ik weet het nog niet zeker. Maar wat is er met de volume regeling op de versterker, die staat nauwelijks open en dan geef je al bijna vol gas. Een Jadis versterker die tijdelijk logeert, gaat geheel over zijn nek en vervorming valt mij ten deel op het moment dat de muziek iets aanzet. Wat is dat nu weer?
Kennis van zaken is gelukkig op internet op te doen en zo kom ik er al snel achter dat als je de chips verdubbelt, de stroom aan de uitgang van de chips ook verdubbelt. En via een omzetter stroom naar spanning krijg je dus ook een dubbele uitgangsspanning. Met andere woorden, de versterker achter de dac krijgt een signaal van 6 volt voor de kiezen. Toch wel erg veel. Mijn Sphinx kan het net hebben, maar de Jadis vindt het echt te veel van het goede. Komt een dag of twee later ook Garmt eens luisteren en die is lovend over de set, mits de muziek rustig blijft. Ja ja logisch, want het hangt tegen de grenzen aan. Garmt wat teleurgesteld de deur uit, ik een kater. Tom Poes verzin een list.
Monarchy eens aangeschreven en wat zegt meneer Poon, zo moet je het niet doen. Haal pootje 5, 6 en zeven van de beide nieuwe dac’s los en voer het daar verkregen signaal via het heel simpele hoogaf filter naar een buizenvoortrap. Je zult niet weten wat je hoort. Ja, mooi, maar a. waar haal ik een buizenvoortrap vandaan en b. er moet een printje in de d/a converter komen en een paar aansluitingen naar buiten. Nu ben ik niet voor een gat te vangen, dus wat doe ja als simpele audiofiel, je haalt de drie pootjes los en verder doe je even helemaal niets. Bingo, het geluidsniveau is weer normaal en ook de Jadis kan weer aangesloten.
Toch iets mis? Jazeker, uit de tweeter komen de bekkens en de stemmen met een flinke portie digitale vervorming. Verdikkeme, wat is dat nu weer. En het blijft maar warm die week, dus er zijn al zoveel zweetdruppels gevallen. Toch maar weer de dac uit elkaar en nu de twee nieuwe chips helemaal verwijdert. Zucht, dat gaat makkelijker al moet er een theedoek aan te pas komen om te zorgen dat het zweet niet in de dac loopt. Niets voor mij eigenlijk dit soort werk. En dan ook nog het risico lopen dat er van alles mis gaat en het apparaat terug zal moeten naar de USA. Klaar, aansluiten en ……… het is weer als vanouds. Harde muziek gaat goed, zachte muziek gaat goed, het plaatje klopt weer. Het filter en de chips blijven voorlopig in de kast. Als er weer eens een andere dac staat voor een test of een complete cd speler, dan pak ik het wie weet nog wel eens op, maar voorlopig niet. Zo geniet ik ook van de muziek die op kwalitatief hoog niveau de voorversterker binnenstroomt.
Misschien had het wel gewerkt als ik gelijk het filter er in had gezet. De PCM63 schijnt fors te vervormen als de uitgangsspanning te hoog wordt. Zonder weerstand aan de uitgang heeft hij misschien ook invloed op de originele chips die de “normale” uitgang nog steeds van signaal voorzien. Wie weet ook niet, gaat er iets heel anders mis. De moraal van dit verhaal, heb je te weinig kennis van zaken, ga dan niet te snel aan de slag met dit soort upgrades. Het valt echt niet mee om te constateren wat er mis is als je de basis begrippen al niet kent. Ik laat het voortaan toch maar over aan de vakman, de fabrikant of een bevriende technicus, want het gaat mijn pet te boven. En was het een leuke besteding van de vrije tijd? Deels wel, maar met de oude status als resultaat, had ik misschien toch beter met een glas bier op balkon kunnen gaan zitten. Proost!
