Mensen blijven interessante wezens. In mijn werk verbaas ik me regelmatig over de constructen die cliënten in hun hoofd creëren. Hersenspinsels, vaak uitmuntend door creativiteit, die me niet zelden in verwondering, maar ook vaak geboeid, doen realiseren dat er geen eind is aan de inventiviteit van het menselijke brein. Mijn professionele interesse wordt nog het meest gewekt wanneer een individu gedachten en ideeën construeert die op zichzelf staand ieder voor zich volledig plausibel en reëel zijn maar in onderlinge samenhang verworden tot een verzameling van elkaar uitsluitende, tegenwerkende of ontkrachtende denkbeelden. Veelal zal de desbetreffende persoon, wanneer hij zich van dat spanningsveld bewust is, en er in mindere dan wel meerdere mate last van heeft, professionele hulp zoeken. Vaak is dat laatste echter niet het geval en ligt de ergernis en de eventuele toegebrachte schade eerder bij derden. Dan bestaat er uiteindelijk altijd nog het door regels gevormde vangnet van ‘de maatschappij’ dat er voor zorg draagt dat er in veel gevallen alsnog actie ondernomen kan worden.

Hoe anders ligt dit wanneer er in de maatschappij zelf, laten we zeggen, ‘conflicterende tegenstrijdigheden’ optreden. Ter illustratie een niet willekeurig gekozen voorbeeld. In de zoektocht naar ‘perfect sound forever’ wordt er binnen de elektronica industrie een nieuwe geluidsdrager ontwikkeld. Philips en Sony, de uitvinders van dit medium, hebben het patent in handen en daarmee lijkt alles netjes geregeld. Fabrikanten, zowel van CD’s als van de spelers die de schijfjes af moeten spelen, betalen voor het recht om gebruik te mogen maken van het ‘red book standard’. Ik zeg niet voor niets ‘lijkt’ want het patent biedt slechts bescherming – of inkomsten dan wel onkosten, al naar gelang de positie van waaruit je er naar kijkt – voor een periode van 25 jaar. Met het verstrijken van de jaren gaan er geleidelijk problemen ontstaan. De CD’s zijn,  ondanks herhaalde toezeggingen van de industrie dat zij uiteindelijk in prijs zouden dalen, nooit goedkoper geworden en er is een toenemend aantal consumenten dat de toevlucht neemt tot het zelf branden van CD’s. Niet alleen met behulp van branders die in computer apparatuur geïntegreerd zijn maar ook door gebruikmaking van speciale CD recorders. Logisch dat er belangentegenstellingen ontstaan en dat bijvoorbeeld de platenindustrie tracht om het zelf branden van CD’s te ontmoedigen of zelfs tegen te gaan. Minder voor de hand liggend is het vervolgens dat er wereldconcerns bestaan die zowel CD’s, als CD kopieer apparatuur verkopen. Om het weer even terug te koppelen naar mijn werksituatie; in geval van een cliënt zou een mogelijke werkhypothese kunnen zijn dat hier sprake is van een meervoudige persoonlijkheidsstructuur met als belangrijke achterliggende vraag of er lijdensdruk bestaat voor de cliënt en/of zijn omgeving. In de zakenwereld ziet niemand hier echter  een aanleiding in om eens nader op de materie in te gaan. Laat staan om zich af te vragen of er iemand de dupe van wordt en of er iets aan gedaan zou moeten worden.

Innoverend als de industrie is komt zij op de proppen met het fenomeen ‘copy protection’ waarbij er een bepaalde codering op de zilveren schijfjes aangebracht wordt die moet voorkomen dat de gekochte disc gekopieerd kan worden. Ondertussen tikt de tijd verder en verloopt de eerder genoemde termijn van 25 jaar waarmee aan de heerschappij van het ‘red book standard’ een eind gekomen is. Voor de consument betekent dit dat hij er inmiddels niet langer zeker van kan zijn dat iedere CD ook daadwerkelijk als zodanig beschouwd kan worden. Op veel van de schijfjes ontbreekt inmiddels al het vertrouwde logo en, zo heb ik mij laten vertellen, op sommige hoesjes staat al een mededeling die er op neerkomt dat het schijfje “in ‘normale’ stereo installaties afspeelbaar moet zijn en dat de comptabiliteit in andere spelers < 100 % is.” We praten dan nog steeds over een medium met een prijskaartje van circa 23 euro. Die vijftig gulden in echt geld vormt voor, naar ik aanneem, de meeste mensen nog steeds een substantieel bedrag. De steeds vaker aangebrachte kopieer bescherming geeft in sommige spelers hoorbare klikken of maakt dat er sprake is van overslaan. Ik heb zelfs al gehoord dat iemand de ‘copy protected’ CD niet af kon spelen, daarom van deze CD een kopie gemaakt heeft (?) en vervolgens de kopie gewoon op de cd speler heeft kunnen draaien.  Of zou al de genoemde ellende in de speler gezocht moeten worden? Tenslotte zijn de hardware fabrikanten ook niet langer gehouden aan de CD standaard. Nogmaals; er is geen enkele instantie die de enige echt gedupeerde partij in deze beschermt. Ik hoor toch niemand de naam van de Consumentenbond roepen hè?

De conclusie kan niet anders luiden dan dat we ons als consumenten wat betreft de CD in een onmogelijke positie bevinden. Dat heeft alles te maken met het feit dat voor de industrie het CD tijdperk voorbij is. Daarover bestaat een opvallend eensgezindheid. Er moet alleen nog even uitgemaakt worden of er ter vervanging volstaan kan worden met één high resolution digitaal medium of dat er meerdere nodig zijn. Maar daar hoeft u zich niet druk om te maken want ook dat bepaalt de industrie. Tenzij u natuurlijk net zo eigenwijs bent als ik en teruggrijpt op een high resolution medium dat al tientallen jaren zijn bestaansrecht bewijst en in de loop der tijd alleen maar beter geworden is. Zelfs zo goed dat het ook voor veel fabrikanten van digitale bronapparatuur de referentie blijft.

Uiteraard heb ik het dan over de LP. Een medium dat nog steeds een revival doormaakt. Zo lang nog niet duidelijk is welk digitale formaat de machtsstrijd gaat winnen blijf ik gewoon mijn platen draaien. En die zullen ook nog draaien nadat de eerste hackers bewezen zullen hebben dat zelfs de SACD te kopiëren is. Comme toujours; L’Histoire se répète. In Amerika is er een nonprofit organization die zich inzet voor het behoud van de culturele invloed, de opnames en de cover art van de vinyl plaat. ‘Vinyl Record Day’ heeft 12 augustus, de datum waarop Edison in 1877 de fonograaf uitvond, uitgeroepen tot ‘Vinyl Record Day.’ Zij roepen sympathisanten op om ieder jaar de eerste zaterdag na 12 augustus met vrienden en familie door te brengen om deze dag te vieren met het draaien van favoriete zwarte schijven. Een heel leuk initiatief natuurlijk maar wanneer er één medium is, dat dit niet nodig heeft omdat het zich iedere keer dat er een lp gedraaid wordt opnieuw bewijst, dan is het wel vinyl. Voor zover daar behoefte aan is lijkt een ‘Perfect Sound Forever Day’ meer op zijn plaats.

Surf ook eens naar: http://www.vinylrecordday.com/