ARTIKEL

Meten met en zonder Subwoofer

René van Es | 07 december 2000 | Fotografie René van Es

De truc van een kennis, de poorten afsluiten geeft al een beter beeld (de roze lijn). De bult neemt met zo’n 5-6 dB af, maar goed te zien is dat ook de output sterk afneemt en al bij 63 Hz is de output zo’n 7 dB onder het gewenste 70 dB punt. De storende bult is wel verdwenen, maar de speaker mist nu body.

Door een subwoofer bij te schakelen wordt het anders (gele lijn). Het goede wordt behouden, d.w.z. de bult blijft weg bij 80 Hz, ik blijf dan rond de 67/68 dB output houden en kom zelfs op 40 Hz weer op het niveau van 70 dB, mijn ideale waarde. Het -6 dB punt (dat meestal wordt genoemd in de bladen als de meeste bruikbare ondergrens) ligt nu op 30 Hz, voorwaar geen slechte waarde. -10 dB op 25 Hz is ook nog heel mooi, zeker voor de prijzen die ik heb betaald. Al met al een keurige lijn voor een gemiddelde huiskamer die verder niet acoustisch is aangepast.

In de laatste grafiek geeft de groen/blauwe lijn (ik ben een beetje kleurenblind) een beeld van de speaker met afgestopte poort en de subwoofer waarvan de fase -180 graden is gedraaid. Je ziet dat het beeld onregelmatiger wordt rond 60 Hz en verder komt er een bult bij 40 Hz. Leuk voor Dolby surround, minder leuk voor de buren en eigenlijk heb je het probleem verschoven van 80 Hz naar 40 Hz. Toch zou dit volgens “de gebruiksaanwijzing” de beste stand zijn, want je hoort de meeste bas op deze stand. Blijkt dus maar weer dat proefondervindelijk vaststellen onontbeerlijk is.

Al met al kun je je voorstellen dat ik met veel plezier een subwoofer bezit. Niet alleen kun je zien dat het laag veel verder doorloopt zonder dat er een negatief effect is boven de 100 Hz (waar stemmen gaan beginnen) en het een probleem van de kamer/speaker aardig oplost.

Grappig wat je met een eenvoudige test CD en een dB-meter van Tandy kunt zien en waarnemen. Het zou uiteraard veel wetenschappelijker kunnen en wellicht met meer geduld en een echte spectrum analyzer nog mooier worden, maar daar ontbreekt de tijd, de apparatuur en ook de wil. Ik ben heerlijk gaan luisteren naar muziek en dat is toch veel leuker dan testtonen.

Ik ben er van overtuigd dat er veel meer te meten is en dat er veel meer invloeden zijn die de acoustiek bepalen. Verder zie je niet alle pieken en dalen met zo’n meting, dat kan de meter niet weergeven, dus neem je gemiddelden. Ook weet ik wel dat een sub niet altijd zaligmakend is en soms zelfs beter weg kan blijven. Maar toch, mijn sub met een bandpass systeem, een type kast dat tot minder vervorming zou moeten lijden, tot wat verlies van output aan de onderkant van de frequentie schaal en een natuurlijke afval aan de hoge kant van de frequentie schaal (zo’n poort is een natuurlijk hoog af filter) doet het goed.


EDITORS' CHOICE