Het woord ‘Vinylarchief’ begon als grap, maar werd gaandeweg serieus. Rob: “In onze collectie zijn de platen veilig. In de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag wordt van elk boek een exemplaar bewaard, want literatuur valt onder ‘kunst’. Voor platen is er geen instantie, want dat is zogenaamd entertainment. Onterecht vinden wij, popmuziek heeft zich na meer dan vijftig jaar ook als kunst bewezen.”
Fonos
Als het woord Fonos valt, het Hilversumse instituut dat Nederlandse muziek verzamelt en archiveert, stuift Rob op. Boos: “Ze verzamelen misschien wel platen, maar weet je wat ze daarmee doen? Ze bewaren de platen, scannen de hoezen en flikkeren die vervolgens weg! Ongelooflijk, die zijn dus helemaal niks meer waard. Je reinste cultuurbarbarisme! Alsof je bij een Van Gogh zegt; die onderkant, die vind ik niet interessant, die snij ik er af.” Elly valt hem bij: “Nog een minpunt van Phonos: als je ze een plaat geeft, krijg je die niet meer terug. Ja, een cd’tje met de muziek. Maar wij willen helemaal geen cd’tje, wij willen die elpee.”
Scoren
Terug naar het Vinylarchief. Op de oude Dual draait Labi Siffre’s Crying, laughing, loving, lying uit 1972, Elly is klaar met stofzuigen, Rob heeft de nieuwe platen uit de auto geladen. Buiten schijnt de zon, binnen in het archief kan de dag beginnen. Vandaag staan zowel Rob als Elly achter de kassa. En dat is bijzonder, want meestal is Rob onderweg, niet zelden zeven dagen per week. Want zijn afdeling is platen scoren. Hiervoor reist hij langs beurzen, rommelmarkten en langs mensen thuis die platen kwijt willen. Dat is nog steeds spannend, zegt hij, ook na veertig jaar. ‘De kick van het vinden’ beleeft hij nog wekelijks, maar wel minder vaak dan voorheen.
Toptijd
“Voor de absolute topitems moet je tegenwoordig op de beurzen of internet zijn, die vind je niet meer zo gauw op een zolderkamer of rommelmarkt”, aldus Rob. “Twintig jaar geleden was de toptijd”, zegt Elly. “Toen deed iedereen zijn platencollectie weg. We hebben zelfs bakken bij het vuilnis gevonden, en mensen parkeerden dozen bij ons voor de deur. Je kreeg de mooiste dingen aangeboden. Mensen waren al blij als ze er íets voor kregen. Nu is dat omgekeerd.” Rob knikt. “Mensen denken nu soms: hé, ik heb nog wat platen, die zullen wel veel geld waard zijn. Daarover moet ik tegenwoordig nogal eens een strijd leveren, niet alle platen zijn natuurlijk veel waard.”
Jongeren
Hoewel er steeds lastiger aan te komen is, mede door een kaalslag onder platenwinkels en beurzen, doet vinyl het nog steeds beter. Vinyl is booming, zeggen Elly en Rob bijna in koor. “De laatste jaren komen steeds meer jonge mensen naar onze winkel. Ze downloaden vaak muziek, kopen geen cd’s meer. Maar platen willen ze wél hebben. Het is veelzeggend dat jonge bands als De Staat en DeWolff hun cd’s ook op vinyl zetten. Die platen verkopen hier erg goed. Ook jongeren voelen meer bij platen; ze zijn gezelliger, leuker, je ziet wat er gebeurt, je hebt iets in je hand. Een heel leuke ontwikkeling. Ook zien we steeds meer studenten, die een graai doen in de goedkope bakken omdat ze ’s avonds iets leuks willen draaien op een feestje.”