Een overvloed aan detail zorgt voor zeer realistische beelden. En wat meer is, net zoals we op de vorige pagina al vermeldden, je kunt uit deze 4K-beelden ook prachtige Full HD-crops maken. Of inzoomen op detail. Voor de professional is er dan nog de FDR-AX1, een Handycam die we niet meer echt compact kunnen noemen maar met een gewicht van net geen 2,5 kg nog wel draagbaar. De camera kan opnemen in een resolutie van 3.840 x 2.160 met snelheden van 24 tot 60 frames per seconde. De camera beschikt over twee slots voor professionele XQD-mediakaarten, en de data wordt opgeslagen in het XAVC S-formaat. Een 64 GB-kaart is goed voor een uur 4K-content met 60 frames per seconde. En hoe krijgen we die content in huis? Je familiefilmpjes in 4K op televisie krijgen zal dus geen probleem zijn.
Maar hoe zit het met de Hollywoodcontent, films, tv-reeksen? Laten we maar meteen met de deur in huis vallen, televisie-uitzendingen in Ultra HD 4K, daar zul je nog even op moeten wachten. De stappen van een standaard naar een voldoende uitgebouwd ecosysteem voor content en distributie, en verder naar een echte commerciële massamarkt zullen verschillende jaren kosten. Volgens Tim Morrod van het analystenbureau IHS Technology zal het hele ecosysteem ongeveer klaar zijn rond 2017, tegen 2020 zouden er wereldwijd al 200 UHD-kanalen kunnenzijn, en zal er tegen 2023 echt sprake zijn van een massamarkt. De Olympische spelen 2016 in Rio, en de FIFA wereldbeker 2018 in Rusland zullen ongetwijfeld de grote stuwende kracht zijn achter de eerste UHDkanalen. Vergeleken met de adoptie van Full HD gaat dat nog vrij snel. Al is er natuurlijk altijd de vrees dat het met Ultra HD dezelfde weg gaat als Full HD. De televisies zijn er, maar de uitzendingen volgen heel langzaam. Na al die jaren kijken we nog steeds naar heel wat SD-content. Maar er zijn ook andere kanalen om Ultra HD content aan te bieden. Hoe zit het bijvoorbeeld met UltraHD-schijfjes, of zullen we in de toekomst gewoon UltraHD streamen?
Een 4K-videobestand past niet zo maar op een Blu-rayschijf. Vier keer meer pixels doet een videobestand snel groeien. Als je weet dat een 50 GB Blu-ray-schijf al snel ergens tussen de 25 en 40 GB aan film bevat, dan kun je wel begrijpen dat een 4K-film niet op die schijf past. Zo’n film zou, als we het rekenwerk vereenvoudigen, 100tot 160 GB vereisen. Er zijn dan ook nieuwe standaardenvereist. Zowel voor de fysieke schijf als voor het videocompressie-algoritme dat we gebruiken. De fysieke schijf is het kleinste probleem, fabrikanten pakken al geruime tijd uit met vierlagige Blu-rayschijven die 100 GB kunnen bevatten. Rest dus enkel nieuwe standaarden te bepalen voor hoe we de film comprimeren en op schijf zetten, en dat is werk voor de BDA (Blu-ray Disc Association).
Victor Matsuda, chairman of BDA Global Promotions Committee, liet op CES weten dat de taakgroep die met die standaarden bezig is zijn werk tegen het eind van 2014 hoopt af te ronden. Verdere details ontbreken. Waar je wel zeker van kunt zijn, is dat 4K Blu-rays een nieuwe speler zullen vereisen. Tijdens ons bezoek was de toekomst van die schijven een van de meest prangende vragen van de verzamelde journalisten: “Wanneer zal de consument fysieke 4K-media kunnen kopen?” Totaal onverwacht wasde reactie van Sony. Ongemakkelijk geschuif met de voeten, ontwijkende antwoorden door te verwijzen naar de BDA (Blu-ray Disc Association). Dat we een ietwat vaag antwoord kregen was vorig jaar misschien aanvaardbaar, 4K was toen gloednieuw. Maar een jaar later verwacht je van een voortrekker van Blu-ray toch een concreter antwoord. De volgende dag werd er dan toch kort verwezen naar de enige info die we hebben van de BDA, namelijk dat een nieuw formaat verwacht wordt tegen eind van dit jaar. Vanwaar die aarzeling? Een mogelijke reden werdeen paar weken later bekend. Bij het publiceren van zijn jaarresultaten liet Sony duidelijk weten dat de ondermaatse Blu-ray-verkoop zwaar op de resultaten drukt. De vraag naar fysieke media daalt, vooral in Europa, en dat heeft Sony verplicht om de rentabiliteit van zijn schijfproductie-faciliteiten te herzien. Concreet nam Sony 25 miljard Yen (180 miljoen euro) aanbijzondere waardevermindering op in de resultaten. Die beslissing kan mogelijk verstrekkende gevolgen hebben. Als Sony, een belangrijke voortrekker van het Blu-ray-formaat, moet toegeven dat de schijfbusiness nu toch niet zo rendabel blijkt, dan bedenkt het zich misschien wel twee keer voor het aan 4K Blu-rayschijven wil beginnen.
Sony liet al meerdere malen horen dat het meertoekomst ziet in streaming. En ook tijdens ons bezoek werd er met de regelmaat van de klok naar Netflix verwezen. Maar gezien de nodige bandbreedte zal dat echter niet voor iedereen een haalbare kaart zijn. Fysieke media lijken toch nog steeds de beste garantie voor kwaliteit en toegankelijkheid. Maar als het voor de fabrikanten financieel niet haalbaar is, zou het wel eens kunnen dat er geen 4K-schijven komen. Een slecht vooruitzicht.
Is streaming van Ultra HD de toekomst? Sony is niet de enige die brood ziet in een 4K-streamingdienst. Op YouTube kun je al 4K-content vinden, al is die (voorlopig) niet te bekijken op een televisie, zelfs niet bij een 4K-tv. In de VS hebben ook Amazon Instant Video, Vudu, Microsoft Xboxvideo en Hulu plannen om hun diensten in 4K aan te bieden. Baanbrekend werk voor 4K wordt vooral door Netflix geleverd. De populaire streamingdienstis sinds vorig jaar beschikbaar in Nederland en zal tegen het einde van het jaar ook naar België komen. Tijdens CES liet Netflix regelmatig van zich horen, dit jaar zou er 4K-streaming komen. En kijk, ze hebben woord gehouden. Sinds begin april is hun eigen politieke thriller, House Of Cards, in Ultra HD te bekijken. Voorlopig kun je wel alleen het tweede seizoen in dat formaat streamen. Op het moment dat je dit leest zou ook Breaking Bad volledig in 4K beschikbaar moeten zijn. De serie, eigendom van Sony, is volledig geremastered in 4K en voorzien van een 5.1 surround track. De verhalen van Walter White, een scheikundeleraar die zich in de misdaad werpt om voor zijn vrouw en kinderen te zorgen, zullen binnenkort in piekfijn detail te bewonderen zijn.
Hoe ziet zo’n 4K-stream er uit? We testten het uit met House of Cards. Het effect hangt natuurlijk af van de scene. In donkere steegjes, of bij nachtelijke shots is er van al die extra pixels helemaal niets te zien. Maar in de stevig belichtte shots is het effect wel te merken. Closeups van Kevin Spacey in zijn kantoor tonen werkelijk elk detail van zijn gezicht en kleren. De fijne structuur van een mooie jas, of een prachtig shot in het park, ze krijgen een mooie boost. Wat ons echter vooral opviel was dat je niet zozeer het extra detail merkt, maar dat het beeld er vooral ‘echter’ uitziet, het voelt realistischer aan. Dat is vooral het geval bij de vrij statische scenes waarin je mensen ziet. Scenes met veel actie halen aanzienlijk minder voordeel uit het bijkomend detail. Is je nieuwsgierigheid geprikkeld? Wie het zelf eens wil bekijken moet in ieder geval over een goede internetverbinding beschikken. Netflix in 4K heeft een stream van 15 Mbps nodig. Daarnaast moet je 4K-televisie ook de nieuwe H.265 videocodec ingebouwd hebben, beter bekend onder de naam HEVC (High Efficiency Video Coding). Op toestellen van dit jaar is dat geen probleem. De televisies van vorig jaar beschikken daar helaas nog niet over. Sony heeftvoor zijn toestellen wel een mediaspeler uitgebracht.De FMP-X5 is bestemd voor de KDL-84X9005, deKD-65X905A en de KD-55X9005A. De speler beschiktuiteraard over HEVC en kan gebruikt worden om Netflixin 4K te streamen. Andere functionaliteiten zijn helaasnog niet bekend, en dat maakt het prijskaartje van 399 euro wel erg zwaar.
