Voor Jeroen is Baileo het bewijs dat dromen werkelijkheid kunnen worden. Een jeugddroom om als muzikant in Paradiso te spelen is uitgekomen net als de latere droom om met Frits samen te spelen en dan is er nu de tijd aangebroken dat ook een derde droom werkelijkheid wordt. Voor Jeroen geldt – en ook voor Frits – dat niet alles gelijk en direct hoeft. Het is leuk, maar veel acties krijgen pas later een reactie als bij een soort diepte-investering.
De derde droom die nu werkelijkheid wordt is het samenwerken met Nico van der Plas. Nico is een multitalent. Hij is een geschoold metaalbewerker maar ook programmeur en daarboven vooral een muzikant en muziekliefhebber met een passie voor de vibrafoon. Nico’s droom is het de perfecte vibrafoon te bouwen en door de samenwerking met Baileo krijgt dit visioen gestalte in VanderPlasBaileo. In dit nieuwe samenwerkingsverband is het nu al mogelijk gebleken zeer gewilde 3 en 3,5 octaafs vibrafoons te maken naast de bijzondere 4 octaafs.
De orders komen gestaag binnen uit heel de wereld. Nu is de naam Nico van der Plas een bekende in vibrafoonland die zo’n 10 jaar geleden als hobby zijn eerste vibrafoon bouwde. De samenwerking met een vibrafonist als Frits en percussionist als Jeroen bestaat nu anderhalf jaar en geeft er net weer iets extra`s aan. Vooral symfonieorkesten vallen voor de mogelijkheden van de vier octaafs uitvoering en voor nog iets speciaals; het stemmen van een vibrafoon gebeurt in de fabriek. De toetsen van een vibrafoon zijn gemaakt van een blok massief aluminium van een bepaalde lengte, breedte en dikte. Om zo’n massief stuk metaal te laten klinken moet er aan de onderkant een holling uitgefreesd worden. Het is nu de kunst die holling zo te maken dat de toets een zuivere toon geeft als hij wordt aangeslagen.
Bij VanderPlasBaileo hebben ze nu een techniek ontwikkelt die het stemmen van toetsen vervolmaakt. Via een krachtige Siemens CNC computer gestuurde freesmachine worden de toetsen gemaakt inclusief holling en zijn ze bijna op toon. Hierna volgt het letterlijke fine tunen. Hiervoor worden een meetmicrofoon en aanverwante hulpmiddelen gebruikt om – en dit is het speciale – de toets tot op 3 boventonen nauwkeurig te stemmen. Is de toets meettechnisch correct dan volgt nog de ‘echte’ test. Hiervoor wordt de toets op het vibrafoon onderstel gezet en Frits kan dan het geheel doorspelen waarna de definitieve stemming kan worden gemaakt als dat nodig is. Nu het woord onderstel toch valt.
De VanderPlasBaileo vibrafoon is voorzien van een extra stevig onderstel dat goed koppelt met de ondergrond. Het blijkt dus dat zowel bij instrumentenbouw als bij hifi gelijke waarden in gebruik zijn: naast meten komt het definitieve antwoord uit luisteren en is een goede koppeling tussen apparaat en grond van belang voor de klank. De aanvankelijke kritiek die er – uiteraard bijna – kwam op de plannen om zelf een vibrafoon te bouwen verstommen nu. De uitspraak dat je die net zo goed in China kan laten maken hoor je niet meer. Daarvoor in de plaats komt nu een order voor eentje Made in Holland, en dat is pas echt leuk.
In de woorden van Jeroen is voor hen het jaar 2009 ook het begin van de Industriële Revolutie voor Baileo want de vibrafoon is nog maar het begin van de instrumenten productie. In de hoofden van de drie partners broeien alweer nieuwe ideeën die om realisatie roepen. Van simpele maar – was ik daar maar eerder opgekomen – hulpmiddelen tot complete instrumenten zijn de komende tijd uit de fabriek in Sassenheim te verwachten. Om ook weer een diepte investering te maken is VanderPlasBaileo ook een stageplaats voor jonge mensen die het vak willen leren. En bij een vibrafoon komen zaken als metaal en houtbewerking, elektronica voor de motoren die voor de “vibrato” middels de ronddraaiende klepjes zorgt en een goed oor allemaal aan bod.
(Deel 2 van dit artikel verschijnt binnenkort)
