REVIEW

Mia Doi Todd

Dr. Longbeard & Marja | 23 april 2003

Mia Doi Todd – The Golden State

mia_22-04-03‘Gravity and entropy’ zijn de eerste woorden van het nummer “88 Ways” op het nieuwste album van Mia Doi Todd. Achtentwintig jaar geleden werd Mia in Los Angeles geboren als de dochter van een Japans-Amerikaanse rechter en een Iers-Amerikaanse beeldhouwer. Gedurende heel haar jeugd hebben de verschillende culturele invloeden elkaar vooral aangevuld. Van origami via allerlei beeldhouwwerk naar het volgen van zanglessen om haar stem te verbeteren in het kerkkoor.

Na haar studie Oost Azie met als afstudeerproject de moderne Japanse Ankoku Butoh dans, stort ze zich helemaal op haar muziek. Zichzelf begeleidend op gitaar speelt ze in New York voor een groeiende groep liefhebbers. In 1997 brengt ze zelf haar eerste album uit, ‘The ewe and the eye’. De stijl van Doi Todd is een soort folk – de gitaar en de stem – en Sandy Denny, Toris Amos of Anne Briggs komen in gedachten.

Na een verdere studiereis naar Japan om nog verder de Butoh te doorgronden brengt ze een live album, ‘Get out your mine’ uit. Of het nu haar gemengde culturele achtergrond is of iets anders, Mia blijft zoeken naar aanvulling. Duidelijk uit ze dat in teksten. Die zijn voor een folk begrip vreemd. Ze zijn meer filosofieen, meer zwevend soms. Om nog verder zichzelf te zoeken of misschien vinden, volgt het derde album ‘Zeroone’  dat ze helemaal in haar eentje maakt met hulp van een Macintosh computer.

En dan nu plots een album op het grote Sony label. Wat ziet een maatschappij als Sony in een tot nu toe vooral bij een kleine groep liefhebbers bekende zangeres? En dan een album dat veel weg heeft van een ‘Mia’s greatest hits’ omdat veel van de stukken op ‘The golden state’  al op de eerdere platen stonden. Er moet een groter publiek te vinden zijn voor Doi Todd.

Om te beginnen werkt Mia Doi Todd samen met Michael Froom. Hij heeft onder andere Elvis Costello ‘gedaan’. Onder Frooms begeleiding komen de bekende stukken van eerdere albums terug als frisse nieuwe en vooral minimalistische nummers. Het gebruik van tapes, beats en meer van dergelijke electronische speeltjes maakt in combinatie met de stem van Mia er een spannend geheel van. Mia is geen sterke zangeres. Eerlijk gezegd kan ze niet echt zingen. Het blijft bij een vorm van redelijk monotoon zing-zeggen. Maar dat is helemaal geen bezwaar. Er zijn tientallen voorbeelden te noemen van – voornamelijk – zangeressen die niet kunnen zingen maar toch ‘iets’ hebben. Denk aan Nico en Jane Birkin om maar een paar persoonlijke voorkeuren te noemen. Voeg hier gerust Mia Doi Todd aan toe.

Track een is ’88 Ways’ . Een sloom ritme op met daar overheen de close en zonder galm opgenomen stem van Doi Todd. Achtentachtig manieren om te bouwen en te vernietigen, ik voed mijn achteruitgang. Ziehier de verklaring van de titel. Verder zit ook de tekst vol met woordgrapjes door het gebruik van dubbele woordbetekenissen. Dat geldt ook voor track twee, ‘Digital’. Een gamelan-achtige sfeer met een lekkere beat draagt de tekst waarin Mia Doi Todd nullen en enen, ying en yang, man en vrouw, safe sex en het proces van wijnmaken in een nummer samenbrengt. Ogenschijnlijk een krankzinnige opgave, maar ze redt het en het resultaat is een fascinerend stuk muziek. Niet in het minst door de monotonie van haar stem, die haast halucinerend werkt. In elk geval boeit het geheel en vraagt alle aandacht.

Zo ook ‘Independancy day’  waar de vergelijking tussen vuurwerk en oorlogsgeweld en hoeveel beiden kosten aan liefde en levens. Hier is de begeleiding weer een beetje terug naar enkel gitaar. Slechts een synthesiser legt een soort strijkers laag. ‘Merry me’ is weer een sloom stuk. En ook hier weer een dualistische tekst. Zoals ‘eens was ik een slaaf van mijn moeder, mijn minnaar. Wat zal de volgende zijn? Maak me blij, maak me blij. Ik ben het gelukkigst op zoek naar vrijheid’. Toch een tekst die meerdere keren nodig heeft om door te dringen; merry me klinkt als marry me. En dan die slome beat die aan chain gang doet denken.

‘Like a knife’, stem en een gitaar met een heel klein keyboard eronder heeft een tekst waar we nog niet helemaal uit zijn. Wellicht is dat ook wel de bedoeling. Wel weer een woordspel door het gebruik van ‘slit’ en ‘slid’. In het volgdende stuk gaat het niet zozeer om de tekst. Het is meer het geheel. Een stevige piano, keyboard, gitaar en drums begeleiden Mia in een melodisch niemandalletje. Na al die zwaarmoedigheid een rustpunt dit ‘Autumn’.

Ontwikkeling komt met pijn. De geboorte van een kind, de groei van een kind. Het bouwen van een natie gaat ten koste van de natuur. Bomen worden geveld en omgezet in warmte of een kerk. Wanneer een land ontstaat, verandert het geweten. Met pen en pistool hoe dan ook, het zijn ‘Growing pains’. En dit met de close opgenomen, galmloze stem van Mia Doi Todd begeleidt door een piano.

Nummer acht van de CD is weer het meest de ‘oude’ Mia Doi Todd. Stem, gitaar en een metaforische tekst waarin ‘bidet’ rijmt op ‘decay’. Het verhaalt over de thuiskomst na een dag in de smerige wereld, het schoonwassen van alles dat daar is aangekoekt en dan de zoete slaap met zijn droom van een andere wereld in ‘Poppy fields’. Dit nummer kun je een paar maal achter elkaar draaien.

Dat geldt ook voor het haiku achtige ‘Hijikata’.  Dit nummer is opgedragen aan Hijikata Tatsumi, de grote Butoh danser. Mia: “hij danst op zijn doodsbed [] voor vrienden, familie en minnaars, [] hem te kennen is van hem houden”.

Ook het laatste nummer is weer simpel, minimalistisch – gitaar en stem -, en behandelt de diverse gevoelsstadia. Redelijkheid, bezorgdheid, boosheid, wanhoop, jaloezie en twijfel. Deze kennen we allemaal en Mia vervolgt “ik droom van onmogelijke dingen, ik droom van onpractische dingen’.

Het zoeken naar eenheid in een wereld die altijd uit tegenstrijdigheden bestaat lijkt het motief van Mia Doi Todd. Dood en leven, leven en dood. De eerste indruk dat een meer commerciele aanpak van de toch niet echt lichtvoetige teksten - die het met een enkele gitaarbegeleiding zo goed doen -, negatief zou uitwerken is niet waar gebleken. Naarmate de CD meer is gedraaid blijkt juist dat de aanpakt van Michael Froom de toegangkelijk juist heeft vergroot. Mia Doi Todd zal nooit een idool worden, maar komt nu wel uit de beslotenheid van folk kelders. Een aanrader.

Over de CD :
Sony Columbia 508296-2
www.challenge.nl


EDITORS' CHOICE