Oliver Nelson Sextet - The Blues And The Abstract Truth

Vraag een gemiddelde jazz liefhebber welk album het meest invloedrijk geweest is in de jazz historie en de kans is erg groot dat hij op de proppen komt met ‘Kind of Blue’ van Miles Davis. Ook ik zal dat album, zonder enig voorbehoud, altijd als eerste noemen. Als tweede keus ben ik geneigd om ‘A Love Supreme’ van John Coltrane naar voren te brengen.  Wederom een voor de hand liggende keus die weinig discussie op zal roepen. Waarschijnlijk is er zelfs consensus te bereiken omtrent de vraag welke twintig jazz albums het belangrijkst zijn geweest. Of iedereen ze vervolgens in dezelfde volgorde van importantie zal plaatsen is echter een geheel andere vraag.

Voor mij persoonlijk staat op de derde plaats het album waar het in deze recensie over gaat. Op het moment van uitbrengen in 1961 zijn de jazz fans grofweg verdeeld over drie kampen. Ten eerste zijn daar de traditionalisten die teruggrijpen op de oude New Orleans jazz of de strakke orkestraties van de big bands van Count Basie en Duke Ellington. Daarnaast, en qua importantie verdienen zij misschien eerder de eerste plaats, zijn er de liefhebbers van de benadering die Miles Davis met zijn ‘Kind of Blue’ geïntroduceerd had en waar vervolgens op doorgeborduurd werd door Miles Davis zelf en niet te vergeten andere groten als John Coltrane en Cannonball Adderley. De derde groep voelt zich meer thuis bij uit de ‘free jazz’ voortgekomen solisten als Ornette Coleman en Eric Dolphy.

Het hier besproken album heeft karakteristieken in zich die het aantrekkelijk maken voor alle drie de hiervoor genoemde groeperingen en als zodanig is het een echt ‘benchmark’ album. Het legt de basis van waaruit latere meer experimenteel vormgegeven bigband arrangementen geschreven zullen worden. In de diverse nummers komen zowel de avant-gardistische als de traditionele kant van Oliver Nelson naar voren. Persoonlijk vind ik het jammer dat na dit album Oliver Nelson zich steeds meer gaat richten op het componeren en arrangeren. Hoewel hij incidenteel nog wat jazz opnamen maakt, een aantal ambitieuze werken schrijft en een enkele keer ook nog wel optreedt, ligt het zwaartepunt in die tijd al bij zijn werk voor televisie en film. Pennenvruchten zijn dan de melodieen van televisieseries als ‘Ironside’, ‘The Six Million Dollar Man’ en ‘Night Gallery’. Hij overlijdt – als 43 jarige, aan een hartaanval - in 1975, maar voor de jazz is hij dan al enkele jaren verloren.

‘The Blues and the abstract Truth’ wordt in februari 1961 opgenomen in de studio van Rudy van Gelder in Englewood Cliffs, N. J., USA. De daaraan voorafgaande vijf low budget releases van Oliver Nelson voor het Prestige label zijn enthousiast ontvangen, met name door de bijdrage die de modernist Eric Dolphy aan de groepssound toevoegt. Daardoor krijgt de Impulse productie de beschikking over meer geld en kunnen tijdelijk trompettist Freddie Hubbard en pianist Bill Evans aangetrokken worden. Daarmee wordt de formatie, naast Oliver Nelson die alt- en tenor sax speelt, gevormd door; Eric Dolphy op alt sax en fluit, Freddie Hubbard trompet, Bill Evans piano, Paul Chambers bas, Roy Haynes op drums en de op de hoes niet vermelde – het sextet tot een septet uitbreidende – George Barrow op bariton sax.

Alle nummers zijn van de hand van Oliver Nelson. Het eerste nummer, ‘Stolen Moments’, is een echte jazz classic. De vijf andere tracks hebben die status nooit bereikt maar staan voor mijn gevoel op dezelfde grote hoogte. Het zijn bluesnummers die door Oliver getransformeerd worden op een manier waardoor het geluid een grote dichtheid krijgt en voller klinkt dan je van een sextet verwacht. Zijn minimalistische solo’s sluiten goed aan bij Bill Evans inventieve melodische lijnen en contrasteren fraai met het energieke spel van zowel Freddie Hubbard als Eric Dolphy. De re-issue van Speakers Corner, uitgebracht op 180 grams vinyl, heeft de opname van Rudy van Gelder veertig jaar na dato alle eer aangedaan hetgeen de LP nog aantrekkelijker maakt dan hij in artistieke zin al is. Chez de Jeu is hij nooit ver van de draaitafel verwijderd en ik weet bijna zeker dat het de gemiddelde jazz liefhebber net zo zal vergaan wanneer hij deze opname eenmaal gehoord heeft. 

Speakers Corner Records
Starkenbrook 4
D-24214 Gettorf
Deutschland
www.speakerscorner.de

Distributeur voor Nederland
Technicom
Tel. 035-6237170