REVIEW

Fat Girl

Jan Luijsterburg | 12 november 2003

Fat Girl

À ma soeur!, luidt de eigenlijke titel van deze film van Catherine Breillat, waarin twee zussen hun eerste seksuele ervaringen hebben. Een vast thema van Breillat, seksualiteit en macht, het grote verschil tussen mannen en vrouwen. Haar films zijn lang nogal omstreden geweest vanwege de expliciete manier waarop zij seksualiteit aan de orde stelt. Niet omdat het er zo lustopwekkend aan toe gaat, integendeel. De totaal onromantische, harde manier waarop zij haar thema behandelt vanuit vrouwelijk perspectief is confronterend. Helemaal niet leuk, maar helaas wel realistisch.

Klik hier voor een vergrote afbeeldingDe originele titel is veel beter dan de Engelse. De titel "aan mijn zus" heeft de vraag in zich wie nu wie aanspreekt: de knappe, slanke verleidster Elena of het intelligente dikkertje Anaïs van 13. Een vraag die pas aan het eind beantwoord wordt. Fat Girl slaat eigenlijk nergens op als titel. Anaïs is veel meer dan alleen maar dik.

Prachtig is hoe de beginsequentie het hele verhaal in zich heeft. Het begint met de titels, in bloedrode geschreven letters op zwarte achtergrond. Dit wordt geen vrolijk verhaal, zeggen ze. Anaïs zingt haar lied: altijd eenzaam, zoekt ze een lichaam om van te dromen. Maakt niet uit wat, al is het een weerwolf. Dan vallen we in een gesprek van de zussen. Elena wil wedden: wie het eerst een jongen heeft. Anaïs vindt het geen eerlijk plan: op Elena komen ze af als vliegen op de stroop, maar als ze haar leren kennen zijn ze foetsie. Beiden willen als geobsedeerd van hun maagdelijkheid af. Elena gelooft in de liefde. Anaïs wil juist ontmaagd worden door iemand om wie ze niets geeft. Als ze de ware ontmoet mag deze niet denken dat maagdelijkheid enig belang heeft. "Trouwens, jongens zijn ziek." Dat heeft Anaïs goed begrepen, beter dan haar zus.

Het kost Elena inderdaad alles behalve moeite iemand te vinden. De eerste de beste leuke jongen wordt op het terras verleid, een paar blikken volstaan om een hoofd op hol te brengen. De Italiaanse student Fernando belandt al snel bij Elena in bed, terwijl Anaïs doet alsof ze slaapt. De onhandige en vreugdeloze vrijscènes duren tergend lang, waarbij Elena haar minnaar de eerste keren van het ultieme doel weet te weerhouden. Er gaat veel gemarchandeer en gedoe aan vooraf voor Anaïs huilend het `moment suprème` mag aanschouwen. Fernando kreunt erbij, maar voor Elena is er duidelijk geen bal aan. Liefde, je moet er wat voor over hebben, je wordt er als vrouw volledig door gecorrumpeerd. Het totaal onverwachte, schokkende einde van de film bevestigt deze boodschap. Dan heeft Anaïs het beter bekeken. Ze blijft een buitenstaander, maar wel zichzelf. Dat maakt haar sterk.

Anaïs is ook de enige in de film die geniet. Van het eten, van het zwemmen, van haar zelfgemaakte liedjes, die perfect haar gevoelens verwoorden. Elena verwoordt het verschil tussen beiden treffend voor de spiegel: haar ogen zijn vaag, die van Anaïs hard. De twee zijn tegelijk bijna symbiotisch met elkaar verbonden en constant in strijd verwikkeld. Een innige haat-liefde verhouding. De ouders munten uit in ongeïnteresseerdheid. Vader is nauwelijks te zien, en de neurotische moeder is totaal verveeld en uitgeblust, lijkt slechts haar moederrol te vervullen om de materiele rijkdom die het huwelijk haar biedt.

Hoewel de film rechtlijnig en nauwgezet de weg naar de afgrond aflegt, is er ook ruimte voor prachtige observaties. Kleine details, kil geregistreerd, maar name rond Anaïs vol compassie. De jeugdige Anaïs Reboux levert een werkelijk opzienbarende acteerprestatie, en weet de kijker hevig te ontroeren. Ook Roxane Mesquida als Elena en Arsinée Khanijan als moeder brengen hun karakters treffend tot leven. 

À ma soeur! is een wreed sprookje, met een weinig optimistische boodschap over de relatie tussen mannen en vrouwen. Breillat weet haar publiek keer op keer te raken met haar bedrieglijk eenvoudige, maar uiterst effectieve beelden. Een indrukwekkende film die tot nadenken stemt.

Over de DVD:
Frankrijk, 2001
Speelduur: 83 minuten
Regie en scenario: Catherine Breillat
Productie: Jean-François Lepetit
Camera: Yorgos Arvatitis
Montage: Pascale Chavance
Art direction: François Renaud Labarthe
Beeld: anamorf 16:9
Geluid: stereo (2.0)
Taal: Frans, Nederlands ondertiteld.
Met: Anaïs Reboux, Roxane Mesquida, Arsinée Khanijan
Distributie film: Filmmuseum www.filmmuseum.nl
Uitgave DVD: Filmmuseum/Filmfreak www.filmfreaks.nl


EDITORS' CHOICE