REVIEW

The Mothers of Invention – We’re Only In It For The Money

Jan Luijsterburg | 10 november 2005

Een van de levensvragen die aan de orde komen op We’re Only In It For The Money van Frank Zappa en zijn Mothers of Invention uit 1968, luidt: ‘What’s the ugliest part of your body?’ (Nee, niet je neus of je voeten dommie, het is natuurlijk je geest!) De audiofiele heruitgave van het Mobile Fidelity Sound Lab op 24 karaats gouden CD roept de wedervraag op: What’s the ugliest part of this CD. Wel, zonder twijfel: it’s the cover!

The Mothers of Invention – We’re Only In It For ThDe schitterende originele hoes, een groteske persiflage op Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band van the Beatles, wordt nog kleiner afgedrukt dan het kleine oppervlak dat een CD toch al ter beschikking heeft, om plaats te maken voor een achtergrond van saaie streepjes en tot twee maal toe in grote letters de mededeling dat het hier om een zogeheten ‘Original Master Recording’ gaat.
Een groot deel van de achterkant wordt in beslag genomen door wasmiddelreclameachtige termen, als Ultradisk II, Gain 2 System, 24 kt Gold Collector’s Edition en wat deze remastering verder zo witter dan wit maakt.

De vroege albums van Zappa stonden niet in mijn herinnering als wondertjes van perfecte opname- en weergavekwaliteit.

Hielden de vinylpersingen, indien al verkrijgbaar, vaak al niet over, de CD versie die ik bezit, waarop behalve We’re Only In It For The Money ook Lumpy Gravy te vinden is, klinkt vlak en metalig. Er verschenen nog diverse ‘verbeterde’ versies - de Zappa-fans worden op ongelofelijke wijze aan het kopen gehouden – maar ik was dus wel benieuwd wat het Sound Lab hier nog van zou weten te brouwen.

Het blijft natuurlijk lastig te beoordelen, maar ik denk dat ze er heel goed in geslaagd zijn de kwaliteiten en tekortkomingen van de moedertapes aan het licht te brengen, want het verschil in geluidskwaliteit tussen de verschillende geluidssporen is gigantisch. De drums klinken nog steeds alsof ze bij de overburen opgesteld stonden, en steevast alleen door de rechterspeaker. De akoestische gitaar, aan de linkerzijde, is daarentegen haast in de microfoon gepropt. Alles natuurlijk heel bewust gedaan, bijdragend aan het beoogde tegendraadse, ontregelend effect van de plaat. Maar wat er nu ineens wel is en vroeger niet, is dynamiek. Het is als bij de restauratie van een Rembrandt, waar ineens prachtige kleuren onder het donkere vlak blijken te zitten. Bovendien is gebruik gemaakt van de originele mix uit 1968 – latere versies zijn schijnbaar nogal drastisch gemanipuleerd, waarbij er niet voor geschroomd werd partijen toe te voegen.

The Mothers of Invention – We’re Only In It For Th

De muziek - en daar gaat het uiteindelijk natuurlijk om – staat nog altijd als een huis. Ongelofelijk hoe op die vroege albums alles wat Zappa later zou gaan doen al helemaal aanwezig was. Waar de stijlen later per plaat verschilden is hier alles bij en over en door elkaar geprakt, met overrompelend resultaat. Virtuoze collagetechniek, doo-wop, musique concrète, Varèse, sarcastische en/of melige humor, vunzigheid, satire, maatschappijkritiek tegen zowel establishment als hippies. Vooral die laatste krijgen het er flink van langs - de plaat is een ware anti-Sgt. Pepper’s - en de titel geeft aan waar het de bandjes uit die tijd volgens Zappa echt om begonnen was. Het mooist klinken eigenlijk nog de stukken waarin het minst te lachen valt, de hermetische, modern klassieke instrumentals Nasal Retentive Calliope Music en The Chrome Plated Megaphone of Destiny. Compromisloze blokken enerverend beton die zomaar in de popmuziek gedropt werden. Uniek.

Aanvullende informatie:
19 tracks, speelduur 39:21
Label: Mobile Fidelity Soundlab i.s.m. Ryko / FZ, UDCD 764
Website Frank Zappa: www.zappa.com


EDITORS' CHOICE