Wellicht zijn er mensen die kennis gemaakt hebben met de luitmuziek van John Dowland via de CD die Sting onlangs uitbracht. Wie wil horen dat die muziek veel mooier kan klinken wordt op de wenken bediend door Channel Classics en Matthew Wadworth, met een instrumentaal programma. Naast Dowland prijken daarop andere meesters van het instrument als Kapsberger, Piccinini en Robert de Visée.
Melancholie was in de tijd van Dowland (1563-1626) een populaire emotie, zeg maar gerust een ‘way of life’. Lekker, en vooral mooi treuren. Zijn muziek verklankt die emotie als weinig andere, en de introverte klank van de luit is daarbij een ideaal middel. Bloedstollend mooie melodieen als het bekende Lachrimae thema, traag voortschrijdende dansen als de Galliard.
Na zeven voorbeelden van het zeer Engelse meesterschap van Dowland laat Wadsworth horen wat voor een luitmuziek er in dezelfde tijd in Italie gemaakt werd. Giovanni Gieralomo Kapsberger heette eigenlijk van voren Johann Hieronymus, zoon van een Duits edelman.
Als gekend excentriekeling ontwikkelde hij een hoogst persoonlijke, virtuoze stijl, waarvan twee illustraties opgenomen. Net als Alessandro Piccini gebruikte hij de mogelijkheden van de chitarrone of theorbe, de reuzenluit met lange hals voor extra, los aangeslagen bassnaren.
De mogelijkheden van de lage tonen van dit instrument werden nog veel meer benut door de Franse componist, gitarist en theorbespeler Robert de Visée, tijdgenoot van en aan hetzelfde hof verbonden als François Couperin. De zes gracieuze en bijzonder levendige stukjes van zijn hand die hier te horen zijn getuigen van grote emotionele rijkdom. We zijn dan inmiddels wel in heel andere sferen geraakt dan de melancholieke vervoering van Dowland. Afgesloten wordt met von Biber’s Passacaglia, een deel uit zijn zesde vioolsonate, bewerkt voor luit door monnik en luitspeler Ferdinand Fischer, dat in al zijn eenvoud flink weet te ontroeren.
De Engelsman Matthew Wadsworth is een gerenommeerd luitspeler, solistisch zowel als begeleider. De opname is prachtig helder en bijzonder sfeervol, de instrumenten, redelijk recent gebouwd, zijn fraai van klank. Wadsworth benadert het materiaal redelijk nuchter, en laat zich niet verleiden tot opgelegde emotionaliteit die als overdreven ervaren zou kunnen worden. Hij laat gewoon de muziek het werk doen, in dit voorbeeldige pleidooi voor een prachtig, vaak vergeten instrument.
Aanvullende informatie:
Speelduur: 56:47
Hybride SACD: 5.0 surround en stereo, tevens CD
Label: Channel Clasics
Distributie: Codaex