Wie nu denkt te maken te hebben met een kruising van artfilm en porno komt bedrogen uit. De blote plaatjes blijven beperkt tot de lectuur die in de shop van een van de hoofdfiguren verkocht wordt. De verkoper heeft het onder de toonbank druk met een bizarre massagemachine die hij aan het bouwen is. Zijn klant verknipt de foto’s uit de Playboy, en plakt ze op de enorme kippenkop die hij vervaardigt, om ze vervolgens weer te bedekken met veertjes van de kip die zijn buurvrouw voor hem slacht. De verkoper is geobsedeerd door de nieuwslezeres op de televisie. Deze vrouw verlustigt zich op haar beurt aan grote vissen. Haar man verlaat het bed graag om zich in zijn schuurtje te verlustigen aan vossenbontjes. De vrouwelijke postbode die het hele verhaal in gang zet snuift broodbolletjes. Iedereen in deze zwijgende film lijkt volledig alleen te staan in de lustbeleving. Lijkt, want de mensen zijn in al hun eenzaamheid wel allemaal met elkaar verbonden, en bovendien raken de verhalen aan het eind behoorlijk met elkaar in de knoop.
Svankmajer heeft een achtergrond als poppenmaker, die hij in zijn films gebruikt door gebruik van stop-motion animatietechnieken. In Conspirators of Pleasure duurt het tot over de helft van de film eer de animaties de kop opsteken. Naarmate het verhaal meer bizarre proporties aanneemt groeit de behoefte aan speciale effecten, en die zien er geweldig uit. Een heftige SM-scène met zweep ziet er speels uit als het slachtoffer van stro is, hoe erg het ook opengereten raakt.
Conspirators of Pleasure heeft een sombere boodschap, pas aan het eind glooit er wat hoop. De mens laat zich willoos door zijn lusten leiden en komt daarmee tot bijzondere dingen, maar tot werkelijk contact is hij niet in staat: iedereen staat er alleen voor. De kronkelige wegen vol mislukking en destructie worden blijmoedig afgelegd in deze quasi-luchtige zwarte komedie. Een film die misschien niet zo zeer de zinnen maar dan toch zeker het verstand prikkelt, door een visueel virtuoos verpakt betoog.
Als bonus is de animatiefilm Jabberwocky uit 1971 opgenomen. Terry Gilliam maakte enkele jaren later een film met dezelfde naam, en de overeenkomsten met de animaties voor Monty Python’s Flying Circus lijken meer dan toevallig. Gebaseerd op een kindergedicht van Lewis Caroll zijn er veel overeenkomsten te herkennen met Conspirators of Pleasure in een aangenaam rauwe vorm. Een interessante kennismaking met een man met een enorme fantasie en een bijzondere blik op de wereld.
Aanvullende informatie:
Conspirators of pleasure (Spiklenci slasti)
Tsjechie/Zwitserland/GB, 1996.
Speelduur: 75 minuten
Productie: JaromĂr Kállista.
Scenario en regie: Jan Svankmajer.
Camera: Miloslav Spála.
Geluid: Ivo Spajl, François Musy.
Montage: Marie Zemanová.
Met: Anna Wetlinská, Jirà Lábus, Pavel Novy, Anna Wetlinská.
Extra: Jabberwocky, 1973, 14 minuten.
Geluid: Dolby digital 2.0
Beeld: 1:1.33
Uitgave: Moskwood
