Seriemoordenaars kom je gelukkig vaker tegen op de televisie of in films dan op straat. Het in de praktijk zeldzame fenomeen spreekt tot de verbeelding. Vaak zijn de filmverhalen verzonnen, maar ook historische feiten zijn een belangrijke bron van inspiratie. Of het een interessant product oplevert hangt af van de mate waarin de filmmaker in staat is een eenvoudig gegeven op een interessante manier te vertellen. Bij grootmeester Shohei Imamura hoeft daarover geen twijfel te bestaan.

Hij begint het verhaal aan het eind: bij de executie van Iwao Enokizu (Ken Ogata, bekend uit de film Mishima), gebaseerd op Akira Nishiguchi, de man die in 1963 een paar maanden lang intensief huishield in Japan. Als ware psychopaat toont hij geen enkel schuldbesef, doet even onverschillig over zijn daden als de fameuze Henry in Portrait of a Serial Killer. Dat vond ik eigenlijk een even gruwelijke als saaie film.

Voor Vengeance is Mine gaat alleen de eerste kwalificatie op, en dan vooral voor het eerste deel, waarin de moordenreeks getoond wordt. Daarna gaat de film een stukje verder terug in de tijd, waarin we een beeld krijgen van een ingewikkelde vader – zoon verhouding, die uiteindelijk zo ver gaat dat vader er met de vrouw van zijn zoon vandoor gaat. In hoeverre en hoe dit het extreme gedrag van Enokizu verklaart wordt niet duidelijk gemaakt, zijn gedrag blijft in wezen een raadsel. Het laatste deel van de film gaat over het eind van zijn periode op vrije voeten, waarin hij zich uitgeeft voor professor, optrekt met prostituees, en zichzelf steeds vaker in politieberichten ziet.

Naast door de knappe, grillige structuur, maakt de film indruk door de volstrekte immoraliteit van de hoofdpersoon, die droog en zonder commentaar getoond wordt. De totale vervreemding wordt recht voor zijn raap getoond als volstrekt vanzelfsprekend, waardoor het verhaal extra verontrustend is en mogelijkheden geeft voor interpretaties die veel verder gaan dan de daden van een gestoorde moordenaar. Imamura, maker van onder meer De ballade van Narayama, houdt zich verre van genrecodes: hij roept geen spanning op en probeert de kijker nooit te sturen in een mogelijke verklaring. Dat maakt de film intrigerend en buitengewoon interessant.

De film uit 1979 ziet er goed uit, is nog even actueel als toen hij gemaakt werd, en verraadt zijn leeftijd vooral door de typisch jaren zeventig soundtrack.


Aanvullende informatie:
Japan, 1979
Regie Shohei Imamura
Met : Ken Ogata, Mayumi Ogawa, Rentaro Mikuni
Speelduur: 140 minuten
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: 2.0 mono
Uitgave: de Filmfreak 
Label: Koinoboro