Mike Leigh is beroemd door de bijzondere manier waarop hij zijn films maakt. Hij werkt namelijk altijd zonder script. Met een vaag idee in het hoofd worden acteurs en locaties gekozen. Al improviserend ontstaan geleidelijk personages en een verhaal. Zo wordt met de acteurs een totale levensgeschiedenis opgebouwd. Er worden allerlei gebeurtenissen bedacht die aan het uiteindelijk gefilmde verhaal vooraf gaan. De karakters worden zo echte personen van vlees en bloed. De acteurs kennen ook alleen hun eigen achtergrond; over de anderen hebben ze alleen informatie via de zelf gespeelde scènes. Er is immers geen script, ze weten helemaal niet waar het naar toe gaat. Dit geeft de improvisaties een enorme dosis `echtheid`, die de gebruikelijke filmwerkelijkheid verre te boven gaat.

All or Nothing werd op deze manier een ontroerende film over drie gezinnen in een Londense armoedige flat. Het is een ongeschreven regel dat een bioscoopfilm uiterlijk een kwartier de tijd mag nemen om de personen en de situatie voor te stellen, alvorens het eigenlijke verhaal op gang komt. Leigh trekt zich van geen enkele regel iets aan en komt er zonder problemen mee weg dat de introductie in deze film ruim een uur duurt. Je bent dan als kijker inmiddels wel helemaal kind aan huis bij een drietal problematische gezinnen aan de onderkant van de sociale ladder.

Centraal staat een gezin bestaande uit taxichauffeur Phil, een triest kijkende, fluisterende lobbes, zijn magere vrouw Penny, kassajuffrouw in de supermarkt, en hun twee buiengewoon dikke, bijna volwassen kinderen: een trage, introverte dochter die schoonmaakt in het bejaardentehuis en een continu scheldende zoon die niet veel meer doet dan eten en voor de televisie liggen. De andere gezinnen zijn een alcoholisch koppel met een verwaarloosde, op seks beluste dochter en een ongehuwde moeder die als enige in de film vrijwel steeds optimistisch en vrolijk blijft. Haar norse, verknipte dochter is zwanger van een vreselijk vriendje.

Deze mensen ploeteren allemaal door hun beperkte leventje. Geld is schaars, en ook de liefde heeft het moeilijk. Penny ergert zich nauwelijks uitgesproken groen en geel over de passiviteit van Phil. Teleurgesteld over haar leven slijt ze haar sleurrijke dagen. Alles komt in beweging als zoon Rory plotseling een hartaanval krijgt. Phil blijkt onbereikbaar, omdat hij na een confronterend gesprek met een klant in de taxi zijn telefoon uitgeschakeld heeft en de stad uitgereden is om na te denken over zijn leven. `s Avonds komen alle jaren opgekropte frustraties eruit in een van de meest emotionerende filmscènes ooit. De mensen zijn zo echt dat je vol compassie met ze meeleeft. De tragisch weggegleden liefde tussen Phil en Penny ontroert, en dan bedoel ik niet van die gemanipuleerde filmontroering. In de optimistische slotscène staat het gezin, voor het eerst lachend, Phil zelfs met gewassen haren, bijeen om het ziekbed van Rory. Ondanks alles is er hoop.

All or Nothing is een film die zich vele malen laat bekijken. Alle scènes zitten vol subtiele betekenissen. Technisch perfect beeld of geluid zijn hier niet aan de orde, daar gaat het niet over. Al mag de prachtig treurige, sfeerbepalende cellomuziek van Andrew Dickson niet onvermeld blijven. Over acteren kun je bijna niet meer spreken, dit is gewoon echt. Er is humor, maar die is niet troostend, neemt de dagelijkse naargeestige ellende niet weg. Kortom, het is zeker geen vrolijke film. Wel een rijke. Een belangrijke toevoeging aan een imposant oeuvre. Op de DVD zijn trailers te zien van de recentste andere Mike Leigh films: Secrets and Lies, Career Girls en Topsy-Turvy. Zijn oudere werk, waaronder High Hopes, Life is Sweet en vooral het zwartgallige meesterwerk Naked zou ook hoognodig eens heruitgebracht moeten worden. Dit is echt topcinema.

In Engeland werd de film bekritiseerd omdat alle personen blank zijn, terwijl de `shit-hole of society` tegenwoordig vooral uit zwarte mensen bestaat. De enige zwarte in de film is nota bene Phil`s baas. Deze kritiek gaat voorbij aan het feit dat dit, hoe realistisch hij er ook uit ziet, niet primair een film over armoede of een sociale groep gaat. De reikwijdte is veel breder: het gaat over menselijke relaties, over liefde. Die heeft niet te maken met blank of zwart, maar is universeel. Het label `kitchen sink realism` (gootsteenrealisme), dat vaak op de films van Ken Loach en Mike Leigh geplakt wordt, is voor de laatste dan ook niet terecht.

Als extra zijn er nog interviewfragmenten met Leigh, de fantastische hoofdrolspelers Timothy Spall en Lesley Manville en hun filmkinderen. Jammer dat de interviews irritant gemonteerd zijn in korte blokjes, gescheiden door overbodige aankondigingen. Nog jammerder is dat het commentaarkanaal van Mike Leigh, dat wel op de Engelse uitgave van deze DVD staat, hier ontbreekt. Blijft over een fantastische film die niemand zich mag laten ontgaan.

Over de DVD:
Engeland, 2002
Regie en scenario: Mike Leigh
Productie: Simon Channing-Williams
Camera: Dick Pope
Montage: Lesley Walker
Art direction: Eve Stewart
Muziek: Andrew Dickson
Met: Timothy Spall, Lesley Manville, Alison Garland, James Corden, Ruth Sheen
Beeldformaat: 1.85:1 (anamorphic widescreen)
Geluidsformaat: Dolby 5.1, Engels en Frans
Ondertiteling: Nederlands en Frans
Duur: 123 minuten (hoofdfilm)
Distributeur: A-Film (www.a-film.nl)