Het nieuwe album van Guided By Voices, Half Smiles of the Decomposed, is amper aangekondigd als zijnde het laatste van de band, of daar is alweer een nieuw soloalbum van voorman Robert Pollard. Hij schudt al dik twintig jaar stromen liedjes uit zijn mouw, maar heeft een hekel aan het afmaken van die dingen. Gelukkig is daar Todd Tobias, die de geniale kladjes van Pollard bewerkte tot een krachtig album dat zich kan meten met de hoogtepunten uit de toptijd van Guided By Voices. 

Terugkijkend lag die top midden jaren negentig, met de albums Bee Thousand en Alien Lanes. Van Bee Thousand verschijnt binnenkort een `director`s cut` op drie LP`s. De ideeendiarree heerste toen op orkaankracht - het destijds uitgebrachte album bevatte `slechts` twintig tracks, maar daar gingen vele ontwerpen aan vooraf, waarbij geen enkel nummer op alle versies voorkwam. Alles werd destijds in rudimentaire ideevorm op de band geslingerd, en klinkt alsof er een paar huizen verder een radio nogal hard staat. De term lo-fi was geboren. De nummers hadden vaak geniale popmelodieen die sterk refereerden aan Kinks, Who en Beatles, maar van het herhalen van een refrein kwam het meestal niet in de ultrakorte tracks. Later werden echte producers en studio’s ingeschakeld, en klonk Guided By Voices soms als een ‘gewoon’ bandje. Tegenwoordig wisselen ‘kladjes’ en geproduceerd werk elkaar af, en wordt steeds vaker een balans gevonden tussen spontaniteit en goed geluid.

Zo’n balans is er ook op Fiction Man. Pollard stuurde zijn thuisopnamen naar Guided By Voices producer Todd Tobias, de broer van ex GBV gitarist Tim Tobias. Zijn bijdrage staat op de hoes aangeduid als ‘instrumentation and recording’. In zijn eentje speelde hij een complete band, en klinkt hij ook overtuigend als een echte band. Soms rafelig en ruig, maar vaak ook gewoon erg mooi, met een snufje psychedelica. Geen gladde hifi, daarvoor is het te overstuurd en ongepolijst, maar ook ver verwijderd van de bakken taperuis van weleer. Sprekend Guided By Voices eigenlijk. De perfecte omlijsting voor Pollard’s bizarre gedachtenkronkels.

Want de teksten zijn weer op zijn zachtst gezegd cryptisch. Logische verbanden ben je meestal al na anderhalf woord kwijt, maar intrigerende poezie is het wel. Stream of consciousness, recht uit het onderbewuste, zo lijkt het. Echt teksten om mee te lezen, en gelukkig zijn ze afgedrukt. Om een beeld te geven de eerste woorden van de CD: “Horizon prizes / And arrow noses / Bad practice attracks / Like axis magnets”. Bent u daar nog?

Eigenlijk is Fiction Man gewoon een ideaal Guided By Voices album. Dat maakt het opheffen van die band wat minder tragisch. Een prachtig half uurtje bondige en pakkende popsongs met een vreemd randje, waarbij een paar nieuwe toppers aan een imposant oeuvre toegevoegd worden. De ballads ‘Sea of Dead’, ‘Conspiracy of Owls’ en vooral ‘Every Word in the World’ zijn niet van deze wereld, zo mooi. “Every word in the world raging silent / Like the spirit of original film”.

Prachtige tijden dus voor de liefhebber van de Godfathers van de rammelpop, voorbeeld voor bands als The Thermals. Pollard wil Guided By Voices met een klap laten ophouden, dus we mogen nog wat verwachten van Half Smiles of the Decomposed. Decomposed, dat is wel een mooie omschrijving van een uniek talent.

Aanvullende informatie:
14 tracks, speelduur 31:06
Label: Fading Captain Series (#30)
Distributie: de Konkurrent www.konkurrent.nl
Website: www.gbv.com