De term Schubertiade staat voor een gezellig avondje met zingen, poezie, beeldende kunst en als het zo uitkomt ook nog een spelletje. Voor Schubert was het vooral ook een gelegenheid om zijn composities voor het voetlicht te brengen. Deze CD tracht zo’n avond te doen herleven. Naast meerstemmige liederen, begeleid door de fortepiano, varierend van luchtig en charmant tot somber, zijn er ook instrumentale intermezzi.

De Schubertiade avonden waren een typisch verschijnsel van de tijd, de Biedermeier periode in Oostenrijk, van 1815 tot 1828. Kunst en gezelligheid stonden hoog in het vaandel van de burgerij in deze politiek gezien rustige tijd. Schubert was, voor hij door ziekte geveld werd, een actief figuur in de Weense culturele wereld. Samen liederen bedenken en zingen was daarin een belangrijk onderdeel. Schubert componeerde voor deze avonden een enorme hoeveelheid meerstemmige liederen.

Het gerenommeerde Egidius Kwartet, ooit ontstaan uit Ton Koopman’s Amsterdam Baroque Choir en gespecialiseerd in Renaissance muziek, maakte een selectie uit dit repertoire, en nodigde een aantal gasten uit.

Dit zijn de fantastische sopraan Johannette Zomer, violist Igor Roukhadze en Arthur Schoonderwoerd op de fortepiano. In twee liederen doet tenor Michiel ten Houte de Lange mee. Als instrumentale intermezzi tussen de in totaal dertien liederen zijn de delen van de vroege vioolsonate D385 (uit 1816) geplaatst. Dit verhoogt de afwisseling en past in de opzet van de ‘Schubertiade’.

Wat daar ook sterk aan bijdraagt is de opnamewijze. Het geluid is nadrukkelijk klein gehouden, als in een niet al te ruime kamer. Dat lukt blijkbaar ook in een kerk, want de opnamen vonden plaats in de Nederlands Hervormde kerk van Renswoude, alweer in 2001 (de opnamen lagen blijkbaar lang op de plank). Er is geen poging ondernomen het zachte geluid van de fortepiano meer naar voren te halen, wat bijdraagt aan het ‘natuurlijke’ karakter.

In de prachtig gezongen liederen komen alle stemmingen en gevoelens aan bod. Er zijn wat volkse en luchtige stukken als Das Dörfchen en Die Geselligkeit, maar ook sarcastische als het Totengräberlied. Het bekende Ständchen is een hoogtepunt. De latere werken worden steevast geassocieerd met Schuberts ziekteproces, in de vorm van ontkenning of valse hoop (Schicksalslenker, blicke nieder), woede, wanhoop of berusting.

O Seligkeit! is al met al een erg aantrekkelijke manier om kennis te maken met het liedrepertoire van Schubert.


Aanvullende informatie:
17 tracks, speelduur 69:48
Egidius kwartet: Peter de Groot alt, Otto Bouwknegt tenor, Hans Wijers bariton, Donald Bentvelsen bas-bariton, met Michiel ten Houte de Lange tenor, Johannette Zomer sopraan, Igor Roukhadze viool, Arthur Schoonderwoerd fortepiano.
Label: Etcetera KTC 1288
Distributie: Codaex