De Britse componist en bassist Barry Guy heeft een brede muzikale achtergrond. Hij speelt zowel jazz als oude muziek, maar zijn grote compositie Folio is gesteld in een modern, avant-gardistisch idioom. Uit zijn andere passies neemt hij vooral emotionele gedrevenheid en een grote rol voor improvisatie mee. Folio is zowel programmatisch als muzikaal een enorm ambitieus en gepassioneerd stuk.

Er worden twee belangrijke bronnen genoemd die het stuk zijn uiteindelijke vorm gegevens hebben. Op de eerste plaats is er het toneelstuk Het theater van de ziel van Nicolai Evreinov. In dit stuk, geschreven aan de vooravond van de Russische revolutie van 1917, wordt de ziel opgedeeld in drie karakters: de ratio, de emotie en het onderbewuste.
Guy cast in zijn stuk de barokviool van zijn vrouw Maya Homburger in de rol van de emotie, de moderne viool van Muriel Cantoreggi als de ratio en het strijkorkest als het onderbewuste. Bij het beschrijven van de opbouw van het stuk valt niet zelden de term architectuur. Dit komt niet alleen omdat Guy de neiging heeft zijn composities in tekeningen te structureren, maar ook door de sterk gelaagde en contrastrijke muzikale opbouw.

De titel Folio is afgeleid van het toneelstuk en slaat op het papierformaat, dat zich al vouwend in andere formaten vertaalt, en waar het hele verhaal op geschreven is. Er zijn vijf ‘Folio’ delen, die, afgewisseld met commentarierende improvisaties van Guy op zijn contrabas, soms met Homburger, de kern van de compositie uitmaken. Opvallend is dat de improvisaties eerder als rust of ankerpunt dienen, hechtmiddel tussen de soms weerbarstige en stekelige composities. De uiteinden van het stuk, begin en eind, zijn gebaseerd op de tweede bron: een compositie van Diego Ortiz uit 1553 die door Guy bestudeerd is. Niet dat de delen Ortiz I en II klinken als oude muziek, integendeel.

Al die achtergronden zijn leuk en interessant, maar het gaat uiteindelijk om de muziek. En die staat prima op zichzelf. Er zijn lange, meditatieve lijnen die in eerste instantie, geholpen door de herkenbare, gedistingeerd eenvoudig ECM-hoes, doen denken aan Arvo Pärt. Die associatie wordt al vrij snel grondig om zeep geholpen door ongekend luide en heftige passages. Folio is een compromisloos, intens stuk, dat het maximale eist van muzikanten en luisteraar. Langdurige concentratie is nodig om met de muzikale reis mee te kunnen, niet onderweg te verdwalen of af te haken. De beloning is vervolgens groot; een rijke ervaring. Muziek op het scherpst van de snede, opwindend, zonder enige vrijblijvendheid, gespeeld met een maximum aan expressie. Een duizelingwekkende achtbaanrit die je wegblaast. Muziek zonder vangnet, zonder enige ironie of distantie, het is hier eens ouderwets menens. Ongelofelijk, en ook nog eens perfect opgenomen. 


Aanvullende informatie:
Speelduur: 57:51
Maya Homburger: barokviool
Muriel Cantoreggi: viool
Barry Guy: contrabas
Münchener Kammerorchester o.l.v. Christoph Poppen
Productie: Manfred Eichner
Label: ECM New Series 1931 
Distributie: Challenge