Het verhaal van Moolaadé is simpel en moralistisch, en daar is soms niets op tegen. Vrouwen en kinderen die in opstand komen tegen onrecht dat hen in naam der traditie al eeuwenlang aangedaan wordt, zijn niet echt een origineel gegeven. De vraag blijft waarom je de ene film met deze kwalificaties geïrriteerd afzet, zeker als er ook nog eens erg amateuristisch geacteerd wordt, terwijl anderen je boeien en ontroeren. Moolaadé is zo’n film waarbij je volledig ingepakt wordt, door humor, charme en visuele pracht. Een authentiek statement.

Vier meisjes weten te ontsnappen aan hun besnijdenis, het brute ritueel dat nagenoeg alle vrouwenlevens tekent in het Senegalese dorpje waar Moolaadé zich afspeelt. De gevolgen komen expliciet aan bod: een grote kans op overlijden bij de ingreep, en anders genotloze, pijnlijke seks en problematische bevallingen. De meisjes vinden onderdak bij Collé, een potige vrouw die een ‘Moolaadé’ uitroept over haar huis, een door de goden beschermde status, zichtbaar door een touwtje voor de ingang. Zo kan de kinderen niets gebeuren.

Haar eigen, inmiddels volwassen dochter heeft ze weten te behoeden voor een besnijdenis. Dat wordt problematisch als de jonge man waaraan ze beloofd is uit Europa arriveert om zijn bruid op te eisen. De mannen die vanaf hun bankje de boel bestieren staan niet toe dat hij met zo’n onbesneden en dus onreine vrouw trouwt. De boel escaleert als de mannen alle transistorradio’s - audioapparatuur is hier het domein van de vrouwen - in beslag nemen en verbranden.

Met vrouwenbesnijdenis heeft Ousmane Sembene, de 81 jarige nestor, ook wel vader van de Afrikaanse cinema genoemd, een uiterst relevant thema te pakken. Vooral in het Islamitische deel van Afrika is het gruwelijke fenomeen nog steeds eerder regel dan uitzondering, en dat terwijl de Islam vrouwenbesnijdenis officieel verbiedt. Als een film zo duidelijk een missie heeft is het niet moeilijk moralisme te vergeven, integendeel. Andere vormen van onderdrukking in de gemeenschap worden meteen meegenomen: kinderen door de ouders, volwassen mannen door hun oudere broer. Zo raakt het fenomeen uiteindelijk iedereen.

Als geen ander weet Sembene dat ellende aantrekkelijk verpakt moet worden om de boodschap over te brengen. De exotische kleurenrijkdom van Moolaadé is een lust voor het oog, en het verhaal wordt op gang gehouden door humoristische terzijdes. Het tempo is Afrikaans: aangenaam traag kabbelend, loom en verleidelijk. Je wordt als kijker aan de hand genomen, en steeds kwader op de arrogantie en domheid van de overheersende partij, de oude mannen. Hierin wijkt de film niet af van westerse films die een onrecht aan de kaak stellen.

Afrikaanse films hebben vaak moeite een westers publiek te bereiken. Ze worden nauwelijks uitgebracht en anders slecht bezocht. Natuurlijk zijn niet alle films uit Afrika interessant, maar dat geldt ook voor de Amerikaanse of Europese cinema. Het onaangename onderwerp van Moolaadé helpt ook al niet bij het verkrijgen van commercieel succes. Dat is erg jammer, want dit is een prachtige, meeslepende en zeer toegankelijke film met het hart op de juiste plaats, die eigenlijk door iedereen gezien zou moeten worden.


Aanvullende informatie:
Burkina Fasso, Tunesie, Marokko, Kameroen, Duitsland, 2004
Speelduur: 119 minuten
Regie en scenario: Ousmane Sembene
Muziek: Boncana Maiga
Met: Fatoumata Coulibaly, Maïmouna Hélène Diarra, Salimata Traoré, Dominique T. Zeïda Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby digital 2.0
Uitgave: Homescreen