De meeste mensen kopen een hoofdtelefoon omdat ze wel eens ongestoord, in de late uurtjes of onderweg naar muziek willen luisteren. Er bestaan daarom nog meer typen hoofdtelefoons dan dat er toepassingsmogelijkheden zijn en dat kan wel eens wat verwarrend overkomen op de consument.

Kan er beter voor een open of een gesloten systeem worden gekozen en is een bepaalde technologie wel altijd praktisch? Deze en andere punten worden in dit artikel op een rijtje gezet om een idee te geven van de vele mogelijkheden en hun merites.


Gesloten Type

In professionele kringen worden vaak hoofdtelefoons met gesloten `schelpen` gebruikt, vooral omdat de drager dan akoestisch is afgesloten van de omgeving en zich dus beter kan richten op de weergave. In een rustige omgeving is een gesloten type hoofdtelefoon op zich niet noodzakelijk. Toch zijn er nog aanhangers van dit principe omdat er relatief gezien meer `druk` mee kan worden opgebouwd in het laag. Of dat wenselijk dan wel verstandig is, laten we aan de gebruiker over en het moet gezegd dat er de laatste tien jaar heel wat open types met een indrukwekkende laagweergave op de markt zijn verschenen.

Toch kan een gesloten hoofdtelefoon in bepaalde situaties grote voordelen hebben en dat is de reden dat fabrikanten als Sennheiser nog steeds (professionele) gesloten hoofdtelefoons produceren. Tot voor kort waren gesloten hoofdtelefoons vrijwel altijd van moving coil (`dynamische`) units voorzien maar nu bestaat er zelfs een gesloten electrostaat: de Stax 4070.


Open Type

Er zijn aardig wat gradaties in de mate waarin een open hoofdtelefoon `open` kan zijn uitgevoerd, net als bij luidsprekers waar zowel reflexpoorten als `open baffle` constructies worden toegepast. Bij veel open systemen wordt er toch gebruik gemaakt van de schelp om wat ondersteuning in het laag te krijgen. Wanneer de schelpen van buiten met een soort gaas zijn afgewerkt en de luidsprekers direct zichtbaar zijn, kan er van een geheel open type worden gesproken. Echter, gezien de oorkussens tegen- of om de oren zitten is de ruimte tussen de luidsprekers en de oren -en dus ook de bewogen lucht- voor een groot gedeelte afgesloten. De onstane ruimte is in feite van belang voor een goede toonbalans en dus onderdeel van het ontwerp.

Toch zijn er hoofdtelefoons waarbij de ontwerpers juist zoveel mogelijk ruimte wilden scheppen tussen de `drive units` en de oren, zoals de fameuse Jecklin Float hoofdtelefoons en de AKG K-1000 zodat er een dichtere benadering van de zo begeerde `los in de ruimte` weergave werd verkregen (met als bijkomend voordeel dat oor-broei werd vermeden). De meeste topklasse hoofdtelefoons zijn daarom van het open type omdat met dit principe een meer luchtige en ruimtelijke weergave kan worden verkregen.


Electrostatisch

Die twee laatstgenoemde merken brengen ons meteen bij de meest exotische soort hoofdtelefoon; de electrostaat. Vrijwel alle beroemde hoofdtelefoon fabrikanten hebben wel eens een electrostaat in hun pakket gehad want dat principe blijft nou eenmaal erg aantrekkelijk: het ultra-lichte en resonantie-arme membraan van een electrostaat voegt zelfs bij een kleine luisterafstand bijzonder weinig vervorming toe (daarom zijn electrostatische luidsprekers zo geliefd bij menig opname- en mastering-studio). Electrostatische hoofdtelefoons zijn praktisch altijd open types (net als hun luidspreker-familie) en kunnen zorgen voor een uiterst transparante weergave. De fabrikant Stax heeft zich daarom geheel toegelegd op dit principe en heeft daar een sterke reputatie mee verworven. Ook Sennheiser koos voor het electrostatisch principe als uitgangspunt voor hun verbijsterende non-plus-ultra hoofdtelefoon genaamd Orpheus (die in 1991 werd geïntroduceerd).

Electrostaten, of het nu `fullrange` luidsprekers zijn of compacte hoofdtelefoons, blijven kostbaare dingen. Dat zit hem niet alleen in het feit dat de weergavepanelen zelf lastig te vervaardigen zijn maar ook in de benodige voeding, die voor een hoogspanning moet zorgen en de transformator(en) waarmee de spanning van het inkomend signaal moet worden opgeslingerd naar een flink hoge waarde. Bij electrostatische hoofdtelefoons moet er daarom gebruik worden gemaakt van speciale kabels, waarmee zowel een signaal- als een voedingsverbinding tot stand komt (vaak worden die kabels als een soort lintkabel uitgevoerd) en worden deze typen hoofdtelefoons geleverd met hun eigen versterker/voeding. Bepaald niet voor iedereen weggelegd dus maar wel een heel mooie manier om in je eentje van muziek te genieten.