Mocht U het nog niet weten, vinylplaten komen weer helemaal terug. Er zijn zelfs jonge musici die hun nieuwe materiaal niet alleen op CD uitbrengen, maar ook op vinyl, liefst in 180-grams uitvoering. Bovendien zijn er tegenwoordig draaitafels van topklasse verkrijgbaar voor astronomische prijzen. Natuurlijk heeft dat alleen maar zin als je beschikt over een uitstekende voorversterker die optimaal is aangepast op je MC- of MM-element. Deze schakeling biedt daarvoor diverse mogelijkheden!
Als we kijken naar het blokschema van The Preamp 2012 in deel 1, dan komen deze maand de blokken 'MC preamp', 'Belastingsynthesizer', 'MM preamp', 'Bandbreedtebegrenzing' en 'Omschakelbare versterkingsniveaus' aan de orde.
De schakelaar van het blok met omschakelbare versterking is in feite een groep jumpers op de print. Alle in deze aflevering besproken blokken zitten samen op een print, de tweede van de in totaal zeven printen waaruit onze topklasse audio-voorversterker zal bestaan. Aan de hand van het schema in figuur 1 gaan we bekijken hoe dit allemaal werkt.
Moving-coil(MC)-trap
Deze trap is opgebouwd rond de transistors T1...T4 en de opamps IC1A en IC2A. Ze heeft een zeer laag ruisniveau bij de lage impedanties van moving-coil-elementen. Deze pre-pre-amp levert een vaste versterking van +30 dB. Het schakelen van de versterking vanwege het grote verschil in gevoeligheid tussen verschillende MC-elementen gebeurt verderop in de trap met omschakelbare versterking. Er zijn bij deze architectuur geen compromissen nodig wat betreft ruisgedrag en oversturingsreserve, daarom hoeft de versterking van de MCtrap niet instelbaar te zijn. Dat vereenvoudigt het ontwerp behoorlijk.
De totale versterking van de trap is eigenlijk +45 dB, om een redelijke grote terugkoppelingsweerstand (R8 + R9) mogelijk te maken. Van deze versterking wordt maar een deel gebruikt; het signaal wordt afgenomen via C7. De extra versterking van 15 dB veroorzaakt geen problemen voor de oversturingsreserve, want de navolgende MM-trap zal altijd veel eerder clippen dan de MC-trap. De DC-instelling voor de ingangstransistoren (2SA1085) wordt verzorgd door R3 en R4. De DC-instelling voor opamp IC1A wordt afzonderlijk bepaald door integrator IC2A, die zorgt voor een offset-spanning van precies 0 V aan de uitgang.
Dit ontwerp van de MC-trap geeft een verbetering van 1 dB in ruisafstand (bij een bronweerstand van 3,3 Ω of 10 Ω) in vergelijking met eerdere versies van deze schakeling. Dat wordt bereikt door in de parallelschakeling van vier PNP-transistoren het type 2SA1085 toe te passen in plaats van de incourante 2SB737. Wie de 2SB737 weet te bemachtigen, kan die ook gebruiken.
Er is ruimte op de print gereserveerd voor de componenten R1 en C1. Die kunnen worden gebruikt voor impedantie-aanpassing voor het MC-element. Dit heeft meestal maar een marginaal effect op de responsie van het MCelement, omdat de impedantie van deze elementen heel laag is. Wie wil experimenteren, kan dat doen met waarden van 10 Ω...1 kΩ voor R1 en 0...10 nF voor C1.
Voor deze meting levert de AP-2 een amplitudegecorrigeerd signaal volgens de RIAA-preemfase-curve. Op deze wijze kan de afwijking van de ideale RIAA-curve gemakkelijk worden gemeten en weergegeven. De curve die vroeger afvalt in het laag is gemeten met het relais voor de IEC-correctie ingeschakeld. De fout bij 20 kHz bedraagt minder dan 0,06 dB, gemeten via het linker kanaal vanaf de MCingang. Metingen aan het rechter kanaal van de MM-ingang gaven vrijwel identieke resultaten, de curves komen heel sterk overeen. We kunnen concluderen dat de investering in een groot aantal vrij kostbare polystyreen-condensatoren in dit gedeelte van The Preamp 2012 zeker de moeite waard is. |
