REVIEWElektor

Subsonische filter

Dit is een tweetraps derde-orde Butterworth- hoogdoorlaatfilter met een –3-dBpunt op 20 Hz. Ook hier zijn weerstanden parallel geschakeld (R28-R29 en R30-R31) voor een betere nauwkeurigheid. In eerdere voorversterkerontwerpen heb ik een enkeltraps versie gebruikt, maar deze tweetraps configuratie is beter wat betreft het minimaliseren van de vervorming. In deze trap is een LM4562 (IC7A) toegepast, omdat deze een zeer lage vervorming heeft.

Onderdelenlijst

Weerstanden:

(1% tolerantie, metaalfilm, 0,25 W)
R1,R13,R49,R61 = optioneel, zie tekst
R2,R8,R50,R56 = 100 Ω
R3,R24,R35,R51,R72,R83 = 10 k
R4,R52 = 56 k
R5,R53 = 2k2
R6,R54 = 330 Ω
R7,R55 = 3 Ω3
R9,R38,R57,R86 = 470 Ω
R10,R11,R58,R59 = 2M2
R12,R32,R60,R80 = 220 k
R14,R62 = 510 k
R15,R63 = 430 k
R16,R64 = 1 M
R17,R65 = 27 k
R18,R66 = 39 k
R19,R20,R26,R67,R68,R74 = 2k00
R21,R45,R69,R93,R97,R98 = 220 Ω
R22,R70 = 110 k
R23,R71 = 150 k
R25,R73 = 11 k
R27,R75 = 2k4 k
R28,R29,R76,R77 = 36 k
R30,R78 = 180 k
R31,R79 = 120 k
R33,R81 = 43 k
R34,R46,R82,R94 = 68 k
R36,R84 = 820 Ω
R37,R85 = 1k3
R39,R87 = 750 Ω
R40,R88 = 300 Ω
R41,R42,R43,R89,R90,R91 = 160 Ω
R44,R92 = 200 Ω
R47,R48,R95,R96 = 47 Ω
R99,R100 = 100 k

Condensatoren:

C1,C8,C28,C35 = optioneel, zie tekst
C2,C4,C7,C12,C27,C29,C31,C34,C39,C54 = 220 μ/35 V, 20%, diam. 8 mm, steek 3,5 mm
C3,C9,C30,C36 = 100 p, 1%, polystyreen, axiaal
C5,C32 = 15 p +/- 1 p, polystyreen, axiaal
C6,C33 = 470 n, 10%
C10,C37 = 22 μ/35 V, 20%, diam. 6,3 mm, steek 2,5 mm
C11,C38 = 4p7 +/- 0,25 p, steek 5 mm
C13-C17,C40...C44 = 10 n, 1%, polystyreen, axiaal
C18,C19,C20,C45,C46,C47 = 4n7, 1%, polystyreen, axiaal
C21,C48 = 220 p, 1%, polystyreen, axiaal
C22,C49 = 2n2, 1%, polystyreen, axiaal
C23,C24,C25,C50,C51,C52 = 220 n, 5%, polypropyleen, steek 10 mm
C26,C53 = 1000 μ/35 V, 20%, diam. 13 mm, steek 5 mm
C55-C62 = 100 n, 10%, steek 7,5 mm
C63,C64 = 220 n, 10 %, steek 7,5 mm
C65,C66 = 100 μ/25 V, 20%, diam. 6,3 mm, steek 2,5 mm

Halfgeleiders:

T1...T8 = 2SA1085, Hitachi (bijv. RS Components nr. 197-9834)
IC1,IC4,IC6 = NE5532 (bijv. ON Semiconductor type NE5532ANG)
IC2 = TL072
IC3,IC5 = NE5534 (bijv. ON Semiconductor type NE5534ANG)
IC7,IC8 = LM4562 (bijv. National Semiconductor type LM4562NA/NOPB)

Diversen:

K1,K2 = 4-pens rechte pinheader, steek 2,54 mm
Female headers voor K1,K2
K3 = 3-pens rechte pinheader, steek 2,54 mm)
Female header voor K3
K4...K7,JP3 = 2-pens rechte pinheader, steek 2,54 mm
Female header voor K4...K7
Jumper voor JP1,JP2,JP3
JP1,JP2 = 2x5-pens pinheader, steek 2,54 mm)
K8 = 3-polige printkroonsteen, steek 5 mm
RE1,RE2 = printrelais met 2 wisselcontacten
(DPDT), 12 V/960 Ω, 230V/3A, (bijv. TE Connectivity/Axicom type V23105-A5003-A201)
Print 110650-2 (zie www.elektor.nl/110651)

[image 2]
Figuur 2. Componentenopstelling van de MC/MM-print. Deze print is verkrijgbaar via Elektor.


Schakelbare IEC-correctie

De IEC-correctie bestaat uit een extra afname van de versterking bij lage frequenties, deze is later toegevoegd aan de RIAAspecificatie. Velen zien dat als ongewenst, deze correctie wordt dan ook vaak weggelaten. Ze kan hier apart worden ingeschakeld door een extra weerstand R34 parallel te schakelen met de weerstanden R32-R33 van het subsonische filter. Dit is een benadering, maar dat bespaart een extra opamp en de afwijking is minder dan +/- 0,1 dB tot aan 29 Hz. Beneden die frequentie begint het subsonische filter te domineren en is de nauwkeurigheid onbelangrijk.

Figuur 3. Volledig opgebouwde en geteste MC-/MM-print zoals die door het Elektorlab is opgebouwd.

De omschakelbare versterkingtrap

Met deze trap rond IC7B kunnen we voor elk verkrijgbaar MC- of MM-element de juiste versterkingsfactor instellen voor een optimale ruisafstand en oversturingsreserve. De versterking is instelbaar in stappen van 5 dB door met een jumper op jumperblok JP1 de gewenste aftakking te kiezen van de spanningsdeler voor de negatieve terugkoppeling (R36...R45). Elke stap van de deler is opgebouwd met twee parallel geschakelde weerstanden om exact de juiste waarde te krijgen en de nauwkeurigheid te verbeteren. R35 zorgt dat er altijd DC-terugkoppeling is, ook tijdens het omschakelen.

Het stuursignaal voor de log-indicator- LED-trap wordt afgetakt via R47 en is beschikbaar op connector K4. Volgende maand bespreken we deze indicatorschakeling en bijbehorende print.

Opbouw

Ook voor deze schakeling is in het Elektorlab een dubbelzijdige doorgemetalliseerde print ontworpen, het bestelnummer is 110650-2. De componentenopstelling is te zien in figuur 2. Net als bij de print van vorige maand is de opbouw een routineklus: Er zijn alleen normale componenten met aansluitdraden gebruikt. We bevelen weer aan om gebruik te maken van een printmontagehouder, liefst een type waarbij de ingeklemde print met een beweging kan worden omgekeerd.

Als alle componenten van de onderdelenlijst geidentificeerd zijn, kunnen de aansluitdraden van de componenten worden omgebogen en door de juiste gaten van de print worden gestoken. Daarna worden de onderdelen stevig op hun plaats gehouden met een dikke laag schuimrubber die tegen de print wordt vastgeklemd. De print wordt dan omgekeerd en alle draden kunnen dan worden gesoldeerd zonder dat de onderdelen van de print vallen. Ook bij deze montagemethode is het verstandig om eerst de lage en daarna pas de hogere onderdelen te monteren.

Het eindresultaat is dan een zorgvuldig opgebouwde print die meteen goed moet werken. Zie ter vergelijking ons prototype in figuur 3.

Deel 1 van dit verhaal vind je hier

MERK

EDITORS' CHOICE