Twee jaar geleden ging Max Delissen naar een rustige buitenwijk van Amsterdam om daar kennis te maken met Marcel Donk en een aantal redelijk imponerende zelfbouwluidsprekers van diens hand, voor een zeer goed gelezen artikel uit de rubriek Lezersbezoeken.
Ondergetekende had het nog gemakkelijker, want Marcel kwam in een gehuurde bestelauto naar Rotterdam – om de AudioCell I en IV in mijn huiskamer te demonstreren. Het resulteerde in een aangenaam dagje muziek luisteren met randapparatuur van divers pluimage.
Een nieuwe luidsprekerfabrikant ontstaat veelal doordat de bouwer na veel nadenken en/of experimenteren overtuigd is geraakt van een bepaald principe en daarmee een weergever bouwt onder het motto 'zo moet het volgens mij'. Een commercieel vervolg bestaat meestal uit het gaandeweg uitbrengen van andere modellen die zowel het werkingsprincipe als de uiterlijke kenmerken delen met de eersteling.
Maar dan kleiner en goedkoper om aan een vraag uit de markt te voldoen, en/of duurder en meer 'sophisticated' omdat er zich nieuwe mogelijkheden voordoen die in eerste instantie niet binnen het bereik van de bouwer lagen. Het resultaat is een serie luidsprekers die al op het eerste gezicht herkenbaar zijn als een 'familie'. Groeit de onderneming dusdanig 'in de breedte' dat er verschillende marktsegmenten bediend gaan worden, dan volgt er nog een tweede of een derde familie, waarbij weer een nieuwe reeks uiterlijke en technische kenmerken worden 'geschaald' naar verschillende afmetingen en prijskaartjes.
Bij Marcel Donk ligt het anders. De geschoold grafisch ontwerper begint met het vormgeven van een 'jasje' dat hem bevalt. Is het ruime dozijn paar luidsprekers dat hij op zijn zolder heeft staan al hoogst imposant, op zijn laptop staan er nog véél meer. Het lijken foto's van werkelijk bestaande luidsprekers, maar ze zijn – vooralsnog – toch echt 'virtueel'. Wanneer Marcel het resultaat visueel interessant genoeg vindt om daadwerkelijk te gaan bouwen, volgt een soms jarenlang proces van fijn slijperij.
Heel veel luisteren, experimenteren en veelal in samenspraak met 'huisleverancier' Speaker en Co in Haarlem aanpassingen bij bijvoorbeeld het wisselfilter doorvoeren, net zo lang tot het resultaat in de oren van de bouwer 'klopt'. Deze ambachtelijke manier van werken heeft geleid tot een hele rij weergevers die uiterlijk niets met elkaar gemeen hebben en ook qua werkingsprincipe en luidsprekerbezetting fors verschillen, maar klankmatig wél duidelijke overeenkomsten vertonen. Wat die 'Marcel Donk-sound' is, gaan we beleven aan de hand van twee van zijn ontwerpen die in de loop der jaren zijn 'uitgekristalliseerd' – de AudioCellI en IV. Dit zijn beide forse zuilluidsprekers van een kleine anderhalve meter hoog, en uiterlijk zo verschillend als je ze maar bedenken kunt.
