Sommige steden zijn geliefd om hun bouwwerken (Rome, Athene, New York), andere omdat ze het centrum zijn van producten of trends (Milaan, Parijs). Maar er zijn ook steden die bekend zijn omdat ze de bakermat van een muziekstijl zijn. In de serie Toonaangevende Steden bezoekt Loe Beerens, fotograaf en muziekkenner, zulke steden. Hij gaat op zoek naar wat er over is van die muziek en beoordeelt of de stad nu ook nog interessant is voor een bezoek. Dit keer reist hij af naar Memphis, Tennessee, home of the blues, birthplace of rock and roll.

Memphis is misschien wel de belangrijkste muziekstad die er bestaat. In ieder geval voor de moderne muziek. Dat wordt al duidelijk op het moment dat je op het vliegveld aankomt. Elvis, BB King en Isaac Hayes houden een controlerend oog op je koffers als ze op de band de bagageclaimruimte binnenkomen. Wat Wenen is voor de klassieke muziek, is de hoofdstad van Tennessee voor de blues, de rock ‘n’ roll, de southern soul, en in iets mindere mate voor de jazz. De toeristische trekpleisters binnen de stad en binnen een straal van honderd kilometer eromheen zijn nagenoeg allemaal muziek gerelateerd. Temeer omdat het centrum van de stad zelf weinig anders te bieden heeft dan kantoorgebouwen.

Memphis is economisch echter totaal niet afhankelijk van toerisme en muziek. Sinds de stichting in 1819 is de stad het belangrijkste handelscentrum van de staat Tennessee. Door de gunstige ligging aan de Mississippi River is het ook de belangrijkste doorvoerhaven voor de regio, en dankzij de hoofdvestiging en een verdeelcentrum van FedEx een hub voor de gehele wereld. In de beginjaren van Memphis (genoemd naar de hoofdstad van het oude Egypte) beheerste katoen van de plantages uit de nabijgelegen Mississippidelta de lokale handel. Er werd veel geld verdiend, voornamelijk doordat gebruik werd gemaakt van zeer ‘goedkope arbeidskrachten’. Met het afschaffen van de slavernij in 1865 kwam ook een einde aan de productie van grote volumes katoen. De ex-slaven verspreidden zich over het continent, maar een fors deel bleef in de stad achter, waardoor Memphis nog steeds een hele grote Afro-Amerikaanse gemeenschap heeft: ruim zestig procent van het totaal aantal inwoners. De beste tijd om deze stad te bezoeken is in mei als de zomerzon nog mild is, of in september als de warmte zijn hoogtepunt gehad heeft. Het kan behoorlijk fris zijn in de winter en erg heet in de zomer.

Memphis vanuit Nederland bereiken is niet zo moeilijk, want er is meerdere keren per week een rechtstreekse verbinding vanaf Schiphol. Ter plekke is een auto onmisbaar, zoals overal in Amerika. Al was het alleen maar voor de grote hoeveelheid radiostations waarmee je de perfecte soundtrack voor je trip kunt kiezen. Elke muziekstijl heeft een eigen kanaal. En ook artiesten hebben soms een eigen station. Er is Elvis-radio en Sinatra-radio, maar ook E Street-radio met de hele dag Springsteen en twee live concerten per dag. ‘There is only one thing better than a Springsteen song. To hear it live.’ Daar word je blij van als liefhebber… Maar er zijn ook meerdere soul-, rock- en countryzenders. Je bepaalt het helemaal zelf met de keuze uit meer dan tweehonderd nichekanalen. En voor toeristen die ondanks dat toch niet willen rijden, is er een uitstekende minibusdienst die naar alle belangrijke plekken voert. Maar hoe dan ook, een aantal ‘niet te missen attracties’ ligt toch buiten de stad.

Om een goed beeld van de stad en de omgeving te krijgen, kun je het beste de muziek als leidraad nemen. Beginnen waar alles eindigt is dan de beste optie. Dat is dus Beale Street. Dit is wat men noemt ‘The home of the blues’: hét entertainmentcentrum van de regio in de vorige eeuw. En dat trok uiteraard muzikanten aan. Bluesmuzikanten uit de Delta die in de vele restaurants, nachtclubs, cafés, ‘juke joints’, of gewoon in de open lucht hun kunsten konden laten horen. En, geloof mij, als je de muziek in Beale Street hoort, valt alles meteen op zijn plek. Bij de smaak van bier en de geur van soulfood en barbecue klinkt alles echt zoals het bedoeld is. Alle instincten worden hier op scherp gezet: beeld, geluid, geur en smaak komen tot één gevoel samen.