Nagenoeg elke fabrikant vermeldt een aantal technische specificaties bij een hoofdtelefoon. Is er een reden voor al die terminologie op de technische fiche en - belangrijker nog - welke waarde mag je er aan hechten? En wat is de betekenis van termen zoals impedantie, rendement of frequentiebereik bij een hoofdtelefoon?

De technische fiche van een hoofdtelefoon kan een goede leidraad zijn om te achterhalen of een hoofdtelefoon past bij de gebruiksdoeleinden die je zelf voor ogen hebt. In die zin kan een technische fiche nuttig zijn om een aantal objectief meetbare kenmerken te vergelijken bij verschillende sets.

Maar zoals je zo meteen zal merken, laat de nauwkeurigheid waarmee technische gegevens worden opgediend enigszins te wensen over, waardoor het moeilijk wordt om echt eerlijke vergelijkingen te maken. Dat is alvast een belangrijke nuance. Eveneens belangrijk om in het achterhoofd te houden, is dat de technische fiche ons weinig tot niets zegt over de eigenlijke klank en de algemene geluidskwaliteit van een hoofdtelefoon. Ook dat zal zo meteen duidelijk worden, wanneer we een tweetal 'at random' van het internet geplukte technische fiches onder de loep nemen.

Driver en frequentierespons
In ons eerste voorbeeld bekijken we de technische gegevens van een in-ear hoofdtelefoon uit het wat hogere segment van de mobiele markt, die maar liefst drie drivertjes gebruikt om geluid op te wekken. 

Het eerste kopje op deze fiche verwijst naar de driver unit. Met de term 'driver (unit)' wordt verwezen naar het geheel van magneet, spoel en diafragma dat een klassieke hoofdtelefoon of luidspreker gebruikt om geluid op te wekken.

Aangezien er hier drie getallen staan, weten we alvast dat er drie verschillende drivers gebruikt worden in deze hoofdtelefoon en kennen we de diameter ervan. Het materiaal en dergelijke wordt echter niet vermeld. Ook het werkingsprincipe wordt hier achterwege gelaten, maar aangezien er in de promotekst op de webpagina wel verwezen wordt naar dynamische drivers, rekenen we het de fabrikant niet aan dat die spec hier niet nog eens herhaald wordt.

Het is echter wel een opvallend kenmerk: wanneer er meerdere drivers gebruikt worden in een in-ear set, gaat het meestal om gebalanceerde armaturen. Die zijn namelijk veel makkelijker te miniaturiseren dan dynamische drivers, wat in een in-ear hoofdtelefoon voor minder puzzelwerk zorgt.

Frequency Respons
Over naar het tweede kopje, frequency respons oftewel het frequentiebereik. Deze waardes geven de onderste en bovenste frequenties weer die de hoofdtelefoon kan weergeven, in dit geval 5 tot 26.000 Hz. Dat lijkt ronduit indrukwekkend, en zelfs een beetje overkill als je weet dat het menselijk gehoor in principe alleen geluiden kan waarnemen in de band van 20 Hz tot 20.000 Hz.

Maar die waarde vertelt ons minder dan het lijkt. In de praktijk zegt het zelfs bitter weinig, aangezien we niet weten of alle geluiden binnen dat bereik even luid worden weergegeven. Een hoofdtelefoon of luidspreker zal aan de boven- en onderkant van zijn frequentiebereik namelijk niet plots stoppen met het weergeven van geluid. Wel worden de extreme frequenties geleidelijk aan minder sterk doorgegeven.

Ook binnen het opgegeven frequentiebereik is het natuurlijk belangrijk dat er geen al te grote pieken of dalen optreden, aangezien dat in de praktijk bepaalde geluiden meer of minder zou doen opvallen. En dat is niet de bedoeling, want dan krijg je een ander geluid te horen dan de artiest of producer je wil laten horen - iets wat lijnrecht ingaat tegen de kerngedachte achter hifi (high fidelity, oftwel 'met een hoge natuurgetrouwheid').

Om deze waardes echt een betekenis te geven, zou er dus minimaal een vermelding moeten zijn van de tolerantie bij de meting - meestal aangegeven als (-3dB) tot (-10dB). Die laatste waarde mag je overigens zien als een echte ondergrens voor de nauwkeurigheid van een meting: een verschil van 10 dB wordt door het menselijke gehoor ervaren als een verdubbeling of halvering van het volume, en is dus door ieder normaal werkend paar oren merkbaar.