Op uitnodiging van Sony trokken we naar Los Angeles, het hart van de filmindustrie. Het bezoek stond in het teken van 4K. Sony toonde er ons niet alleen hun nieuwste producten maar gunde ons ook een blik in de studio's waar 4K content gemaakt wordt.
Het is ondertussen duidelijk dat alle fabrikanten de 4K-kaart trekken. De schermmaten zijn van reusachtig, 84 inch, gedaald naar gewoon groot, 65 tot 55 inch. Ook de prijzen hebben een flinke evolutie doorgemaakt. Voor de allergrootste schermen betaal je nog steeds om en bij de 20.000 euro, maar 65 inch zit al rond de 5.000 euro en voor 3.500 euro kan je al een 58 inch 4K-tv kopen.
Sony bezet op vlak van 4K-expertise een vrij unieke positie. Zij maken niet alleen televisies, maar zijn aanwezig in de hele keten. Sony maakt professionele 4K-filmcamera's, heeft zijn eigen filmstudio's, en biedt oplossingen voor de workflow die een film doormaakt tot hij uiteindelijk in de filmzaal komt op hun eigen 4K-projectoren.
Waarom we naar 4K evolueren
We worden verwelkomd in de filmstudio's door Chris Cookson, President, Technologies, Sony Pictures Entertainment. In zijn inleiding wordt al heel snel duidelijk waarom de 4K-trend een zinvolle evolutie is. Opvallend, Chris Cookson bekende verrast te zijn door de snelheid waarmee deze technologie naar de woonkamer gekomen is.
Televisie volgt steevast de technologische evoluties van de filmzaal. Kleur, breedbeeld, surround-geluid, allemaal waren ze voor het eerst te beleven in de filmzaal, maar ze zijn ondertussen ook gemeengoed in onze woonkamers. Een gelijkaardig verhaal zien we voor 4K. Filmzalen zijn in de loop der jaren sterk geëvolueerd. Vroeger was een filmzaal zo ontworpen dat je ongeveer drie schermhoogtes van het beeld afzat. Die zalen waren dikwijls smal en vrij diep. Dat is vandaag in een typische stadium-zaal wel anders.
Gemiddeld zit je nu op anderhalf tot twee schermhoogtes van het scherm en de mensen vooraan zitten soms op minder dan een schermhoogte. En daarom is 4K nuttig. In die oudere filmzalen was het detail van 4K niet zichtbaar, maar nu we zoveel dichter is zitten is dat wel het geval. 4K zorgt voor een gedetailleerder beeld en een bredere kijkhoek, en dus een intensere en levendigere filmervaring. Dat geldt ook in de woonkamer. Voor SD televisie zaten we op zeven schermhoogtes afstand, voor HD was dat nog drie schermhoogtes, met 4K kunnen we nu op anderhalve schermhoogte zitten.
En er is al een lange lijst films die je in 4K kan bekijken, althans in de filmzalen. In veel gevallen gaat het dan over film die geschoten is op traditionele 35 mm pellicule en achteraf ingescand is. Maar meer recente films (The Hobbit, Oblivion, After Earth,...) zijn rechtstreeks digitaal in 4K opgenomen. Een kleine nota daarbij is wel dat in sommige gevallen de speciale effecten toch nog in 2K zijn. Die worden immers door een computer gerendered en renderen in 4K kost heel erg veel tijd en weegt dus zwaar op het budget. De keuze voor 35mm film of digitale opname is overigens geen technische maar veelal een creatieve keuze van de filmmaker.
Oudere films inscannen op 4K is nuttiger dan je zou vermoeden. Het negatief is immers nooit optimaal gebruikt. De regisseur zag steeds een beter beeld dan het publiek, omdat hij naar de oorspronkelijke negatieven keek. In het procedé dat daarop volgt om de uiteindelijke filmkopie te maken die het publiek ziet ging veel info verloren. Nu men de originele negatieven in scant op een hoge resolutie en met hoge kleurbitdiepte blijkt er plots veel meer detail in de film te zitten. Nieuwe gedigitaliseerde versies zijn daarom veelal beter dan het origineel dat je zag in de filmzaal, en zitten dichter bij de oorspronkelijke intentie van de regisseur. Chris Cookson merkte overigens op dat 4K volstaat voor 35mm film omdat ze daarmee werkelijk alle detail van de oorspronkelijke film bewaren.
Onvermijdelijk volgde daarop de vraag of er dan nog nut is voor 8K? Voor restauraties van sommige films die geschoten zijn op bijvoorbeeld 70mm wel, maar voorlopig niet voor de filmzalen. Met 4K beelden zitten we nu dicht genoeg bij het scherm om ons volledig blikveld te vullen. 8K lijkt dan ook enkel nuttig te zijn om materiaal te presenteren dat een nog bredere kijkhoek vult maar dat we dus niet meer in een oogopslag kunnen bekijken.
