De legendarische BBC-monitor LS 3/5a -in het Verenigd Koninkrijk ook wel Baby Beeb genoemd - is één van de meest succesvolle luidspreker-ontwerpen ooit. Door toepassing van een zeer zorgvuldige afstemming van de gesloten klankkast, de units en het wisselfilter werd de kleinste BBC-monitor onverwacht een ware hit bij audiofielen. Een mooie luidspreker om in onze Vintage Special te bespreken, dus.
Vrijwel alle facetten van de LS 3/5a zijn legendarisch geworden, van de speciale en compacte behuizing tot de naam. De status van audiolegende wordt nog eens onderstreept door het feit dat de LS 3/5a wereldwijd één van de meest ge-Googlede luidsprekers is (in het verre Oosten zelfs dé meest op internet gezochte en besproken weergever), op de voet gevolgd door de QUAD ESL. Niet gek voor een klein professioneel werkpaardje.
What`s in a name?
Reeds vanaf de vroege jaren zestig werden er door de BBC research-afdeling in Kingswood Warren weergevers ontwikkeld. Voor de benaming van de verschillende types en klassen waren specifieke letter- en cijfercodes bedacht. `LS` staat simpelweg voor LoudSpeaker terwijl de 3 aangeeft dat het een zogeheten Grade 2 Monitor betreft. De Grade 2 BBC weergevers zijn primair bedoeld voor externe toepassingen zoals monitoring tijdens een live-registratie op locatie. Als het eerste getal een 5 is, betreft het een Grade 1 Monitor; een serie die voor intern gebruik bij de BBC is bedoeld. Het tweede getal geeft het model binnen een Grade aan; in het geval van de LS 3/5a is het dus de vijfde telg uit de Grade 2 klasse. Bekende Grade 1 types zijn de LS 5/5, LS 5/8 en LS 5/9. De BBC heeft de LS 3/5a uiteindelijk in veel meer toepassingen gebruikt dan alleen de `Mobile Unit` situatie waar hij in eerste instantie voor was ontwikkeld.
Het originele model, de Harbeth LS 3/5A
Kingswood-Warren
Eind jaren zestig ontstond er bij de BBC behoefte aan een compacte monitor weergever voor gebruik in kleine ruimtes waar een Grade 1 monitor simpelweg niet praktisch zou zijn. Gezien er geen weergevers beschikbaar waren die aan de toenmalige eisen van de BBC voldeden, kreeg de BBC research afdeling in Kingswood Warren opdracht om een zo compact mogelijke nearfield monitor te ontwerpen. Bij het eerste prototype werd al gekozen voor de KEF B 110 als mid/laag unit. De KEF T27 hogetonen unit had al gauw de voorkeur als weergavepartner van de B110 (KEF en de BBC hadden al sinds 1966 een samenwerkingsverband).
De T 27 die in de studiemodellen en de eerste productieversie van de LS 3/5 werd toegepast, was nog `naakt` (geen grille) en bij het oer-prototype was de B 110 zelfs nog aan de buitenkant gemonteerd. Bij het tweede prototype - wat al sterk aan de uiteindelijke LS 3/5 doet denken - was de B 110 tegen de binnenzijde van de baffle gemonteerd terwijl het wisselfilter enkele malen was herzien. In een foto van een LS 3/5 prototype is duidelijk zichtbaar dat een kleine baspoort-opening later werd afgedicht. De heren ontwerpers hebben deze mogelijkheid dus wel overwogen, wat begrijpelijk is gezien de geringe afmetingen van de weergever. Toch was een gesloten kast het uitgangspunt voor bijna alle studiemodellen vanwege de klankmatige voordelen.
De Sterling V2, een door de BBC erkende LS 3/5A opvolger
