SAMENVATTING

De afgelopen jaren heb ik, steeds met veel plezier, een aantal luidsprekers van de Deense luidsprekerfabrikant DALI gerecenseerd, en ik had het genoegen om CEO en hoofdontwerper Lars Worre aan de tand te mogen voelen over zijn werk. Je zou kunnen zeggen dat ik het merk dus wel een beetje ken. Een fabrieksbezoek in de herfst van 2014 maakte mijn bewondering voor DALI alleen maar groter. En nu komen onze Deense vrienden met een nieuwe luidspreker die de succesvolle en langlopende IKON-serie zal gaan vervangen. Maak kennis met de DALI OPTICON 6, de middelste vloerstaander uit een serie van in totaal zeven modellen.



De nieuwe OPTICON serie bestaat naast deze vloerstaande 6 uit de monitormodellen 1 en 2, de kleinere vloerstaander 5, de grotere 8 en de surroundluidsprekers LCR en VOKAL. De monitormodellen hebben voor de weergave van hoge tonen alleen een dome-tweeter, maar alle andere modellen bezitten de meest recente (speciaal voor deze serie gemaakte) incarnatie van de unieke DALI hybride-tweeter. Die bestaat uit een extreem lichte, gecoate dome-tweeter van 28 mm en een ribbon van 17 x 45 mm die de allerhoogste frequenties voor zijn rekening neemt. Het voordeel van het aanvullende gebruik van ribbon-tweeters is dat ze een veel betere horizontale afstraling hebben dan een dome, en een extreem lage vervorming. DALI geeft daarom het advies om de luidsprekers niet op de luisterplek te richten en zelfs niet een beetje ‘toe-in’ te plaatsen, maar ze altijd recht naar voren te richten. Hierdoor ontstaat een aanzienlijk grotere ‘sweet-spot’ op de luisterplaats. Als je ze wél op de luisterpositie richt kan het hoog een tikje aan de ‘pittige’ kant gaan klinken. Nog steeds mooi schoon, want daar besteden ze bij DALI gewoon heel veel aandacht aan, maar de tonale balans zal dan wat gaan oplopen.



Techniek
Behalve de hybride hoogunit zitten er in de OPTICON 6 twee van de voor DALI zeer karakteristieke roodbruine woofer/middentoners van 6,5 inch, met een conus van papierpulp en houtvezels. DALI zweert bij dit uiterst lichte materiaal dat voldoende stijfheid combineert met een hele mooie zelfdempende karakteristiek. De onderste unit geeft alleen de lage tonen weer, en word vanaf 800 Hz overgenomen door de woofer/middentoner. Zoals bij bijna alle DALI luidsprekers zijn deze units speciaal voor de OPTICON serie ontwikkeld. Wat ze extra bijzonder maakt is het gebruik van het voor de topserie EPICON ontwikkelde, zeer kostbare SMC. Die afkorting staat voor Soft Magnetic Compound. Het is een revolutionair magneetmateriaal dat is samengesteld uit zeer kleine, gecoate ijzerdeeltjes die onder hoge druk en temperatuur tot een soort keramiek in elke gewenste vorm kunnen worden samengeperst. Het voordeel van dit materiaal is dat het een zeer hoge magnetische geleiding heeft, maar praktisch geen elektrische geleiding. Door het poolstuk van de luidsprekermotor van dit materiaal te maken ontstaan een paar grote voordelen. Het poolstuk - het is té relevant om het er niet over te hebben, maar ik zal proberen om het zo kort mogelijk te houden - zit middenin de aandrijving van de luidspreker en dient om het magnetische veld zodanig te richten dat het zo efficiënt mogelijk wordt gebruikt.



In een statische toestand is er niks mee aan de hand, maar zodra je de magneet gaat gebruiken als aandrijving van een luidsprekerunit (in feite een elektromotor) veranderen er dingen. Doordat er een wisselstroom door de spreekspoel gaat lopen verandert het magnetisch veld van de aandrijving voortdurend. Zie het maar als een continu proces van magnetiseren en de-magnetiseren, en dat gebeurt bij traditionele ijzermagneten met een bepaalde vertraging. Die vertraging zorgt ervoor dat de spreekspoel voortdurend een frequentie-afhankelijke weerstand ondervindt, die hem hindert bij de door de muziek veroorzaakte beweging. Dat verschijnsel noemen we ‘hysteresis’, en het enige dat je daar wat mij betreft over hoeft te onthouden is dat het vervorming veroorzaakt en dat het door DALI gebruikte SMC materiaal het vrijwel geheel elimineert.