Rega heeft al jarenlang naast draaitafels ook toonarmen, elementen en meerdere andere audio-componenten in het productenaanbod. Toch blijft dit door en door Britse merk, dat ook heden ten dage nog al haar producten ontwerpt en bouwt in het Engelse Essex, voor mij en voor velen met mij, eerst en vooral een analoog specialist. Met de introductie van drie nieuwe draaitafels binnen een tijdsbestek van slechts enkele maanden wordt dat nog eens extra onderstreept.
Dan heb ik het over de Rega Planar 3, de Rega Planar 2 en de recent uitgebrachte Rega Planar 1. Van deze drie modellen is de Rega Planar 3, die in de loop der jaren meerdere verschijningsvormen heeft gekend, ongetwijfeld de bekendste. Ook in mijn eigen luisterruimte stond jarenlang een 3, compleet met de beroemde en internationaal gelauwerde RB300 toonarm en het Elys MM element, tot mijn volle tevredenheid te spelen. Toch was het niet de Rega Planar 3, maar de Rega Planar 2, die al in 1975 ontwikkeld werd en als eerste op de markt kwam. De Planar 3 volgde pas in 1977.
Waren er in de loop der tijd meerdere reïncarnaties van de Rega P3, tot nu toe waren er slechts twee versies van de Rega P2; de oerversie met zijn S-vormige toonarm (in 1984 vervangen door Rega’s eigen RB250 arm) en de P2 2000, die van 2000 tot 2005 leverbaar was. Zowel bij de 2 als de 3 werd als aanduiding afwisselend gebruik gemaakt van de letter P en het woord Planar, mogelijk om nieuwere modellen wat duidelijker af te kunnen zetten van de oudere modellen. Met de nieuwe Planar 2, die gedurende de afgelopen twee jaar gelijktijdig met de nieuwe Planar 3 ontwikkeld werd, is het merk terug bij de originele, volledige, roemruchte Planar naam.
Verschillen
Doordat door de jaren heen steeds opnieuw gebruik werd gemaakt van dezelfde naam of letter, bleef de draaitafel heel herkenbaar. Maar dat geldt niet alleen voor de typenaam of -letter. Het geldt eveneens, en mogelijk zelfs nog sterker, voor het uiterlijk van de speler(s). Het strakke, tijdloze, minimalistische design is direct te herkennen als zijnde een Rega draaitafel en in mijn ogen daarmee, in ieder geval marketingtechnisch gezien, één van de sterkste kanten van het merk. Tenslotte verwijst het door de jaren heen rechtstreeks naar een lijn van uiterst muzikale, betrouwbare, betaalbare, internationaal hooggewaardeerde draaitafels. Tegelijkertijd maakt deze vormmatige standvastigheid het voor de gebruiker ook moeilijker om het nieuwe model van eerdere versies te onderscheiden.
Gelukkig zijn er, ook qua uiterlijk, natuurlijk best verschillen aan te wijzen. Het meest in het oog springend is voor mij het nieuwe glossy black (of white) waarin de plinth is uitgevoerd. Niet zichtbaar, maar daarmee niet minder belangrijk, is de hoge rigiditeit van de lichtgewicht gelamineerde acryl plinth. Dit heeft de nieuwe Planar 2 gemeen met de recente Planar 3. Net als het Optiwhite glazen draaiplateau, hier afgedekt met vilt. Zetten we de nieuwe Planar 2 naast de nieuwe Planar 3 dan zijn er uiteraard ook enkele verschillen. De arm lijkt hetzelfde maar het contragewicht is niet van stainless steel en eveneens ontbreekt de bracing tussen de basis van de toonarm en het centrale lager. In die zin zou je bijna zeggen dat deze nieuwe Planar 2 op de ‘oude’ Planar 3 lijkt. Maar dat is ook weer niet helemaal waar omdat deze Planar 2 wel dezelfde 24 V motor heeft als de meest recente Planar 3. Wat verder opvalt zijn de, in het kader van het verminderen van resonanties, verbeterde voeten waarop de draaitafel rust en de aan/uit knop die zich linksvoor aan de onderkant van de plinth bevindt.
Fluitje van een cent
De Planar 2 wordt geleverd met het entry level element van Rega; het Carbon MM element. Dit element zit standaard gemonteerd in de nieuwe RB220 toonarm met een nieuw ontwikkeld armlager en lagerbehuizing. Door de automatische dwarsdrukcompensatie heeft deze Rega Planar 2 een nog sterker ‘plug and play’ karakter dan bij eerdere Rega’s al het geval was. Dankzij de duidelijke instructies, in meerdere talen met uitzondering van het Nederlands, is het opstellen van de draaitafel werkelijk een fluitje van een cent. Wat de koper zelf nog moet doen is het plaatsen van het nieuw ontworpen glazen draaiplateau op het subplateau, het aansluiten van de bijgeleverde stroomkabel, het met een (phono) voorversterker verbinden van de aan de draaitafel bevestigde interlink, het monteren van het contragewicht aan het uiteinde van de toonarm en het plaatsen van de stofkap. Dat bevestigen van het contragewicht is aan het begin nog wat lastig wanneer het contragewicht nog onvoldoende ver op de arm buis geschroefd zit en de op dat moment nog lichte arm blootgesteld wordt aan de sterke zijdelingse aantrekkingskracht van de automatische dwarsdrukcompensatie. Dit kan dan ook het best geschieden wanneer de arm goed verankerd ligt op de armsteun.
Wanneer de arm eenmaal uitgebalanceerd is moet nog wel de naaldkracht worden ingesteld. Voor het Carbon MM element, output 2.5 mV, is de optimale naalddruk 2 gram. Gemonteerd op de RB220 arm betekent dit dat het contragewicht per gram 180 graden moet worden aangedraaid. Om de in dit geval benodigde twee slagen exact uit te kunnen voeren zijn er op het contragewicht twee halve bolletjes bevestigd die dit vergemakkelijken. Zelf heb ik voor de zekerheid mijn eigen naalddrukmeter nog even gebruikt om het resultaat te verifiëren waarbij bleek dat de door de fabrikant aanbevolen werkwijze prima voldoet.
Tegelijkertijd met het testexemplaar kreeg ik ook de beschikking over het Performance Pack, waarmee de prestatie van de Rega Planar 2 nog verder verbeterd kan worden. Dit pakket bestaat uit het Bias 2 Moving Magnet element (output 6.8-7.2 mV), een verbeterde aandrijfsnaar en de mat van natuurlijke wol die standaard bij de Planar 3 geleverd wordt. Het instellen van de naalddruk van de Bias 2 is wat moeilijker omdat dit element een optimale naalddruk van 1.75 gram vraagt. In dit geval vond ik het eenvoudiger om de naalddrukmeter te gebruiken maar uiteraard kunt u dit werkje ook over laten aan de deskundige dealer.
Opstelling
Het meest kenmerkende van Rega draaitafels is door de jaren heen voor mij altijd de speelvreugde geweest die deze tafels teweeg kunnen brengen. Zet ze op een massieve, stabiele, maar wel volledig waterpas afgestelde ondergrond, verbindt ze met een mooie phono voorversterker en je hebt een uiterst muzikaal signaal om via je versterker(s) aan te bieden aan je luidsprekers. Ook de nieuwe Planar 2 vormt wat mij betreft geen uitzondering op deze regel. Zelfs in het gezelschap van apparatuur dat tot een veel hogere prijsklasse behoort, zoals in het geval van mijn referentiesysteem, behoeft de Planar 2 zich nergens voor te schamen en speelt deze de spreekwoordelijke sterren van de hemel. Dat referentiesysteem bestaat dan als eerste uit de batterij gevoede ASR Basis Exclusive Phono voorversterker die zijn signaal aan de passieve Music First Audio Classic V2 voorversterker aanbiedt via gebalanceerde van den Hul D102 MKIII interlinks. Diezelfde gebalanceerde interlinks spelen de muziek door aan de Pass Labs X260.5 mono eindversterkers die met AudioQuest NRG 1000 netkabels aangesloten zijn op hun eigen stroomgroep. De Pass Labs sturen via Pink Faun SC-1-2 luidsprekerkabels de Harbeth SHL 5 Plus luidsprekers aan.
Luisteren
In de loop der jaren heb ik de nodige lp’s verzameld; niet alleen de standaard exemplaren, maar ook audiofiele 180 en 200 gram uitvoeringen. Wanneer ik kijk naar de Rega Planar 2 dan ben ik geneigd om te zeggen dat dit onderscheid irrelevant is. Een lp van 180 gram is klankmatig niet automatisch beter dan een 120 gram exemplaar. Alles staat of valt met de mastering. Het enige dat telt is de vraag of je geniet van de muziek en wat dat betreft is er ontzettend veel muziek die in aanmerking komt. Het belangrijkst is dat muziek niet gecomprimeerd is en dan kom je in de meeste gevallen dus bijna als vanzelf automatisch uit op wat ‘oudere’ muziek. Om die reden heb ik in de recensieperiode bijna uitsluitend muziek uit de jaren ’50 tot de jaren ’80 gedraaid, afkomstig uit de meest uiteenlopende muziekstijlen.
Om u een voorbeeld te geven kies ik voor een lp van Ol’ Blue Eyes, oftewel; Frank Sinatra uit de vijftiger jaren van de vorige eeuw. De opnamen van zijn muziek zijn gemaakt in een periode dat het opnemen van muziek nog echt een ‘vak’ was en dat is te horen. Sinatra staat er volgens velen om bekend dat hij zijn teksten brengt zonder een emotionele lading en volgens diezelfde mensen zou dat tegelijkertijd eigenlijk ook zijn kracht zijn. Zelf vind ik daarentegen dat iedere song van hem nu juist wel een sterke emotionele lading heeft en die lading, in combinatie met zijn unieke stem, timing en frasering, maakt zijn muziek voor mij zo boeiend. Hoe dan ook; van de redelijk substantiële verzameling Frank Sinatra lp’s die ik bezit kies ik voor een lp waarop Frank begeleid wordt door een orkest onder leiding van de fameuze Nelson Riddle. Wanneer Frank begeleid wordt door Nelson’s orkest, dan ontstaan naar mijn bescheiden mening zijn beste uitvoeringen. Albums waarop bijvoorbeeld zijn timing geweldig uitkomt. In het weergeven daarvan excelleert iedere Rega draaitafel, en dus ook deze Planar 2. Maar daar blijft het niet bij. Eén van Frank’s mooiste albums is zonder twijfel zijn ‘sings for Only The Lonely’ album met daarop, volgens Sinatra zelf, uitsluitend ‘suicide songs’. Prachtige melancholische nummers met schitterende klankkleuren. De Rega Planar 2 weet op overtuigende wijze de kracht van de ingetogen musicerende bandleden en de stem van de dagdromende zanger met liefdesverdriet over te brengen. Vooral Angel Eyes en One for my Baby weten me via de Planar 2 emotioneel te raken.
Conclusie
Als vinylliefhebber doet het mijn analoge muziekhart goed dat er al enige tijd sprake is van een vinylrevival. Ik hoop dat dit niet alleen betekent dat de oudere jongere zijn oude lp’s weer van zolder haalt en een nieuwe draaitafel aanschaft. Belangrijker vind ik dat een jong muziekminnend publiek gemotiveerd wordt om in te stappen in een medium dat, ondanks het feit dat het enige jaren geleden al dood verklaard werd, oneindig veel plezier kan bieden.
De Rega Planar 2, met zijn superieure prijs/kwaliteit verhouding, is naar mijn bescheiden mening de meest voor de hand liggende kandidaat om beide doelgroepen op hun wenken te bedienen. Juist omdat hij uiterst betaalbaar is en tegelijkertijd de muzikale boodschap van vinyl uitstekend weet te verklanken. Dat geldt voor de standaard uitvoering en in nog wat sterkere mate wanneer het Performance Pack er aan toe wordt gevoegd. Uiteraard kan dat ook in een later stadium gebeuren. Om te onderschrijven dat hij uiterst betaalbaar is hoeft u slechts te kijken naar de prijs. Om zelf te ervaren dat de Rega Planar 2 een uiterst muzikale speler is zult u, het liefst gewapend met een stapeltje door u gekoesterde lp’s, zelf moeten gaan luisteren bij een Rega dealer. Het zal u in ieder geval een mooie muzikale ervaring opleveren.
