HiFi.nl is een uitgave van BVDO sinds 1 juli 2019. Dit artikel is een externe bijdrage van Home Emotion.

ABB’s Living Space Experience in Nieuwegein werd geopend in 2013. Het toont huisbesturings-oplossingen voor de woonomgeving. ABB beschikt inmiddels ook over Industry en Building Space Experiences. Afgelopen oktober werd er kennisgemaakt met nieuwe ontwikkelingen voor het smart home, waaronder een huiskamer met allerlei slimme oplossingen. Home Emotion ging op bezoek.

Living Space Experience

De vernieuwde Living Space Experience toont een domotica-systeem voor de grotere woningen. De bedoeling van deze Living Space Experience, in de vorm van een nagebouwd appartement, is dat de bezoeker live kan ervaren hoe een aantal domotica-oplossingen werkt.

Bewoners willen tegenwoordig vanuit hun stoel een installatie kunnen besturen. Die toepassingen dragen bij aan comfort, veiligheid, gemak en energie-sturing. Normaal heb je allemaal schakelaars in de muur, maar hier stoppen we die in één makkelijk te bedienen domotica-unit. Dat kan een stuurunit of een beeldscherm zijn. De entree heeft bijvoorbeeld een bewegingsmelder die het licht aandoet als er bezoek voor de deur staat of als je zelf in- of uit gaat. Je kunt tegenwoordig zelfs met een vingerafdruk toegang krijgen. Het KNX-systeem kan apparatuur van zo’n vierhonderd leveranciers koppelen. Het is een open en gecertificeerd protocol. In de keuken is bijvoorbeeld de Miele-apparatuur gekoppeld, net zoals B&O. Op het display kun je dan zien of de oven op temperatuur is of het koffiezetapparaat aan staat. Je kunt zelfs de starttijd van zo’n koffiezetapparaat instellen.

Software voor je smart home: Crestron, Control4 en KNX vergeleken

KNX kan scenes maken, waardoor je met één druk op de knop een bepaalde sfeer kunt maken, bestaande uit specifieke settings voor licht, gordijnen en blinds. Bijvoorbeeld om te eten of te werken. Muziek wordt dan ook automatisch gestart. Aan de wand hangt een luxe beeldscherm om het systeem te bedienen, maar dat kan ook eventueel met schakelaars of keuzemenu’s. Er zijn ook technieken die zorgen voor een veiliger gevoel in de woning. Als je ‘s avonds slaapt en er zou een panieksituatie zijn, dan kan met één knop alle licht in de woning aan. Lichten aan de buitenkant van de woning gaan dan rood en wit knipperen, zodat buren en voorbijgangers weten dat er een alarm is.

Draadloze oplossing

Alle aangesloten apparatuur in de woning gaat via een KNX-kabel. Daarmee communiceren die vierhonderd beschikbare devices van de verschillende fabrikanten. Die kabels moeten dan wél aangelegd worden tijdens de bouw van de woning. De kabels vormen een ster waarop je aftakt voor de verschillende apparaten. Wie een bestaande woning wil automatiseren kan Busch-free@home gebruiken. Dat is een draadloze oplossing waarmee domotica apparatuur kan communiceren. Een andere toepassing van die domotica is dat als je ‘s avonds weg wilt, je met één knop alle lichten uit kunt doen. Maar, als er dan een raam openstaat, dan lukt dat niet. Ook de thermostaat kan geregeld worden vanaf bijvoorbeeld de bank. Dan kan via een tablet of smartphone. Via de gps-status zou je op afstand functies in huis kunnen schakelen binnen een bereik van vijf kilometer. Handig zijn ook de wandcontactdozen met ingebouwd lampje. Als het licht helemaal uit is blijf je daardoor oriëntatie houden. Ook zijn er mogelijkheden voor loopverlichting. Bijvoorbeeld richting toilet. Makkelijk is ook dat diverse wandcontactdozen beschikken over een ingebouwde USB-lader.

Free@home

Een volgende experience toont het free@home systeem. Wederom in een appartement dat feitelijk representatief is voor het zogenaamde middensegment in de woningbouw. Met free@home kun je een aantal functies integreren. Zoals bijvoorbeeld de deurcommunicatie. Door bijvoorbeeld de Hue-lamp te koppelen zie je ook nog visueel dat er iemand aan de deur staat. Maar dat gebeurt alleen als je echt thuis bent. Dat zijn slimme functies die een huis wat attractiever maken. Met Philips Hue kun je dan ook weer sferen maken. Wat echt nieuw is, is de integratie met Sonos. Bij home-automation heb je veel toepassingen die uit gaan als de woning wordt verlaten. Nu kan dus ook de muziek automatisch uitschakelen.

Free@home is een bussysteem dat gebruik maakt van een kabeltje en dus erg geschikt is voor nieuwbouw. Maar niet voor bestaande bouw. Daarom is er een paneeltje beschikbaar dat alleen netspanning nodig heeft en niet op batterijen werkt. Maar, de buscommunicatie is dan draadloos. Je hoeft dan niet een bestaand huis af te breken om die kabels te leggen. Je kunt met het draadloze systeem dus in fasen de home-automation uitbreiden. Dus erg geschikt voor renovatieprojecten. De modelwoning heeft een schuur en daar zit techniek in die te maken heeft met de zogenaamde SEM-kast.

SEM: Smart Energy Module

SEM staat voor Smart Energy Module. Die is ontworpen in het kader van de verduurzaming. In 2030 moeten een miljoen woningen verduurzaamd zijn. Je wilt dan ook gegevens hebben uit de betreffende woningen zodat aanbieders een prestatiegarantie kunnen geven. In huurwoningen kun je dan een rapportage maken over het gebruik voor de bewoners. Maar, het zijn systemen die ook weer de privacy kunnen raken. De SEM monitort, optimaliseert de installatie en communiceert. Er worden dus gegevens verzameld van de gebouwgebonden installatie. Bijvoorbeeld de warmtepomp, de opwekking door de zonnepanelen en gegevens over de gebruikers en bijvoorbeeld de accu-opslag.

SEM kan ook bijvoorbeeld de wasmachine monitoren. Die gegevens gaan de cloud in en vanuit die locatie kan de installatie geoptimaliseerd worden. Voor de warmtepomp is daar bijvoorbeeld een energiebesparing mee mogelijk van 15%. Wie de wasmachine wil draaien, laat dat over aan het systeem. Het systeem kijkt wanneer er voldoende stroom beschikbaar is vanuit bijvoorbeeld zonnepanelen of vanuit batterij-opslag en besluit dan wanneer de machine draait. Daarbij zorgt het systeem er wél voor dat de was op een gewenste tijd klaar is. Het systeem communiceert ook met het zogenaamde smart-grid systeem. Dat gaat over vraag en aanbod op de energiemarkt. Er wordt dan energie ingekocht voor een gunstige prijs, omdat deze op de energiemarkt fluctueert.

Met betrekking tot cybersecurity is ABB een wereldwijde speler, met veel apparatuur die met het internet communiceert. De fabrieken hebben ieder een security-specialist en ook in Bangalore (Indonesië) zit een apart security-team. Die kijken allemaal naar producten en testen of ze voldoen aan veiligheidseisen. Naast het product wordt gekeken naar het communicatiekanaal, zoals bijvoorbeeld WiFi, maar de SEM heeft ook een eigen 4G kanaal of internetaansluiting. Het kan helemaal bedraad en dat is natuurlijk de veiligste oplossing. De cloudomgeving is het Microsoft Azure-platform.

ABB kan nooit honderd procent veiligheid garanderen, maar denkt met dit soort oplossingen de techniek toch behoorlijk veilig te hebben gemaakt. Als fabrikant ontkoppelt ABB de gegevens van de adresinformatie. Ze kunnen die adressen dus niet zien. Alleen de aanbieder of de woningbouwvereniging kan gegevens koppelen aan een bepaald adres. Dat is natuurlijk met huurwoningen. Bij eigendom blijven de gegevens van de bewoner. Deze moet toestemming geven aan een aanbieder (van bijvoorbeeld energie) om die gegevens te mogen gebruiken. Een aanbieder kan namelijk een nul-energiewoning aanbieden en dat garanderen, maar heeft natuurlijk wel de gegevens nodig om dit waar te kunnen maken.

De SEM-module is niet zomaar te koop. ABB biedt deze aan als OEM-product voor leveranciers die technologie aanbieden zoals waterpompen en dergelijke. Het gaat namelijk om veel specifieke software die de fabrikant van warmte en zonne-installaties dan in kan bouwen in zo’n OEM SEM-module. Ook de veiligheid kan door zo’n opzet worden gegarandeerd. ABB levert ook een zogenaamde thuisopslag. Die is bedoeld voor de opslag van stroom. De zonnepanelen worden rechtstreeks aangesloten. Vanuit de batterijen gaat de stroom via een omvormer het net op. Je hebt maar één omvormer nodig, want de gelijkspanning van de zonnepanelen gaat rechtstreeks de accu’s in die ook op gelijkspanning ‘werken’. Zo kun je bijvoorbeeld 6 kilowatt opslaan. Je bent dan zowat zelfvoorzienend op zonnestroom.

Zelf beleven

Voor de consument die deze technieken eens live wil beleven is de Woonindustrie in Nieuwegein ook tijdens een beperkt aantal uren open voor het publiek. Dus verstandig om van te voren te informeren of de onderstaande website te checken.

De Woonindustrie
www.dewoonindustrie.nl
Symfonielaan 1, Nieuwegein
ABB, www.abb.com