De Hegel H590 mag dan in theorie maar enkele centimeters groter zijn dan de ook al forse ‘kleinere’ broer H360, je hoeft geen twee keer te kijken om de verschillen te zien. Want hoe mooi en krachtig (2 x 250 watt aan 8 Ohm) dat voorgaande geïntegreerde topmodel ook is, de nieuwe referentie H590 gaat in alles toch nog een heel stuk verder.
Voor wie het niet heeft meegekregen, de laatste tien jaar is voor de audiobranche niet bepaald ongemerkt voorbijgegaan. Met name het gegeven dat de ooit zo grote groep muziekliefhebbers door gestaag klimmende leeftijd aan het krimpen is en de aanwas onder jongeren grotendeels uitblijft, blijkt een grote zorg. Ja, een relatief kleine groep heeft inmiddels de door marketeers opgezweepte ‘good old’ platenspeler als trendy cult-item omarmd. Maar het grootste deel blijkt toch te blijven hangen in het portable muziekluisteren. Door zijn klassieke en traditionele voorkomen lijkt het gloednieuwe H590 geïntegreerde versterker topmodel van het Noorse Hegel, dan ook weer net zo ‘fout’ als al die andere ‘kansloze’ apparaten. Helemaal omdat we hier zelfs met een nog groter, zwaarder en net zo traditioneel vormgegeven apparaat van doen hebben. Toch blijkt deze in (toekomstige?) cultachtige afmetingen uitgevoerde zwarte doos wel degelijk een echte vernieuwer te herbergen!
Wat is het toch intrigerend hoe er tegen bepaalde productgroepen wordt aangekeken en vooral hoe snel zo’n publieke mening onder aanvoering van trendwatchers, binnenhuisarchitecten, vloggers en marketeers ook weer 180 graden kan draaien. Want het moge duidelijk zijn dat grote losse audioapparaten inmiddels bijna helemaal ‘uit’ zijn, dat compact en vooral alles in één het nieuwe mooi is en dat die lelijke kabels of uit je luie stoel moeten opstaan al helemaal niet meer kunnen. We willen dus eh… tja, wat willen we eigenlijk? Weten we het zelf inmiddels allemaal nog wel? Samenvattend wilt u dus wel liefst het beste beeld, want dat kunnen we immers zien met onze ogen en een… ‘normaal’ geluid? Ik plaats het woord ‘normaal’ hier bewust tussen aanhalingstekens, omdat zoals ik dagelijks om mij heen zie en hoor, de meeste mensen eigenlijk totaal geen idee meer hebben wat nu als een normaal of goed geluid kan worden gezien. Raar maar waar. Deze ontbrekende maatstaf is nu precies het gevolg van de audioteloorgang die inmiddels alweer ruim tien jaar of zelfs nog langer plaatsvindt.
Hegel H590
Maar waarom zie ik dan voor deze 22 kg zware Hegel H590 geïntegreerde versterker een voortrekkersrol weggelegd? Omdat dit, laat ik het alvast maar zeggen, fantastische apparaat precies alles in huis heeft om al deze zoekende mensen opnieuw de weg te wijzen. Dat begint al met zijn extreem robuuste (43 cm breed, 17,1 cm hoog en 44,5 cm diep) zwarte ‘Hummer’-uiterlijk. Nee, dit gitzwarte apparaat zal visueel waarschijnlijk niet voor iedereen liefde op het eerste gezicht zijn. Maar het ding is wel zo robuust gebouwd, bezit daarbij de juiste verhoudingen en is dermate pontificaal aanwezig, dat je hem werkelijk gaat missen zodra hij weer uit beeld is.
Achter deze fraaie uit massief aluminium delen opgebouwde façade gaat op versterkergebied de techniek (en zelfs een groot deel van de kracht) van Hegels topmodellen H30 mono eindversterkers en het dac-gedeelte van de Mohican cd-speler schuil. Niet bepaald de minste voorouders, én voorzien van de allerlaatste generatie van Hegel’s gepatenteerde SoundEngine 2. Dat is een Hegel-vinding die zonder enige vorm van plaatselijke negatieve tegenkoppeling de hoogfrequente vervorming in de verschillende circuits van een versterker al meteen bij hun ontstaan aanpakt. Daardoor blijven niet alleen de oorspronkelijke details, maar ook het dynamische bereik van het originele muzieksignaal behouden. Het eindresultaat is een veel schoner en accurater muzieksignaal met een groter dynamisch bereik en opvallende afwezigheid van vervorming.
Uitgebreide functionaliteit
Hoewel de H590 in theorie maar enkele centimeters groter dan de ook al forse ‘kleinere’ broer H360 blijkt te zijn, hoef je geen twee keer te kijken om de verschillen te zien. Want hoe mooi en krachtig (2 x 250 watt aan 8 Ohm) dit voorgaande geïntegreerde Hegel topmodel ook is, de nieuwe referentie H590 gaat in alles toch nog een heel stuk verder. Wanneer ik de voorzijde bekijk zijn eigenlijk alleen de twee forse draaiknoppen die voorzien zijn van prettige kleine ‘klikjes’ nog hetzelfde en is de rest volledig anders. Vooral het vervangen van het nogal grove blauwe FL display door een duidelijk verfijnder en meer informatief ogende zwart/witte OLED-variant, is een grote stap vooruit. Niet alleen doordat deze informatieverstrekker meer informatie weergeeft, maar ook nog eens prima afleesbaar is bij een afstand van zelfs zeven meter is.
Toch komt het meest indrukwekkende uiteindelijk naar voren doordat de mogelijkheden van deze maar liefst 2 x 301 watt per kanaal aan 8 Ohm (en 2 x 570 watt aan 4 Ohm!) leverende mastodont bijna onbeperkt zijn. Zo zijn er naast een plethora van zeven(!) digitale ingangen waaronder BNC, coaxiaal, optisch (3x), USB en netwerk, ook vijf analoge stereo ingangen waaronder twee gebalanceerd beschikbaar.
Het uitgebreide aansluitpakket wordt tenslotte gecompleteerd met zowel een vaste als variabele (RCA) lijn niveau uitgang, werkelijk uitmuntend functionerende Mundorf luidsprekerconnectoren en een euro netstekker entree. Extra prettig is dat de H590 ook mogelijkheden als Spotify Connect, UPnP (Universal Plug and Play)-streaming. MQA en Apple AirPlay in een nog beter klinkende eigen Hegel-variant ondersteunt. Mooi is dat de ingebouwde dac van chipfabrikant AKM ieder aangeboden formaat (PCM 24/192 kHz via alle digitale ingangen en DSD64, 128 en 256 middels USB) in zijn oorspronkelijke resolutie afspeelt en dus niet upsamplet of op een andere wijze bewerkt. Hoewel de prettig werkende bijgeleverde afstandsbediening over een groot bereik prima functioneert, kan deze Hegel zelfs een integraal onderdeel van een domoticasysteem thuis vormen. Want dankzijk services zoals geïntegreerde Control4 en bi-directionele IP-besturing kan het gebruik van de H590 net zo eenvoudig zijn als het inschakelen van de verlichting. Kortom niet meer alleen genieten voor de solitair muziekluisterende audiofiel, maar desgewenst ook muziekplezier voor het hele gezin!
Krachtpatser
Naast het brede scala aan mogelijkheden die door de typisch rustige Hegel-vormgeving ook de conservatief ingestelde muziekliefhebber nooit in de weg zullen zitten, is het beresterke vermogen een ander bijna onweerstaanbaar aspect van deze versterker. Van mijn eerdere fabrieksbezoek wist ik al dat zelfs de instap H90 geïntegreerde versterker al opvallend goed met moeilijk aanstuurbare weergevers overweg kan. Maar deze nieuwe top H590 brengt dit fenomeen bijna naar het absurde. Want zelfs een zijdelings bij een kennis uitgeprobeerde, beruchte antieke (eind jaren tachtig) Apogee Scintilla dipool bandluidspreker, met zijn extreem lage Ohmse belasting en een rendement wat maar net boven de 80(!) dB ligt, wist deze H590 nog steeds zonder stress en volledig in balans aan te sturen. Een enorme prestatie van een weergever die zelfs zware Krell eindversterkers het leven zuur kan maken.
Na de Apogee zijn nog enkele grote maar wel veel gemakkelijker aanstuurbare zelfbouwluidsprekers, de Martin Logan Impression ESL 11A hybride electrostaten en natuurlijk mijn good old Master Contemporary C luidsprekers gebruikt. Het mooie wat daaruit voortkomt, is de opvallend grote consistentie in klankbalans en overige eigenschappen. Met andere woorden komt bij ieder van deze weergevers die weldadig aandoende rust, de zeer hoge maar wel natuurlijk aandoende ‘grip’ (de H590 beschikt over een dempingsfactor van 4.000!) en een prachtige onderhuidse kracht naar voren. Vaak zorgen deze eigenschappen voor een wat doods en soms zelfs verstikkend geluid, maar daar is bij dit Hegel topmodel gelukkig geen sprake van. Feitelijk lijkt het meer op een kleine en snelle versterker, maar dan wel met een bijna oneindige stabiliteit en energiereserve aan boord.
Als puntje helemaal bij paaltje komt, heeft het uiteindelijk niet de grensverleggende moeiteloosheid, autoriteit en ‘push’ van de absolute (en veel duurdere!) transistortop zoals bijvoorbeeld de Dan D'Agostino ontwerpen dat voor elkaar krijgen. Ook heeft de H590 niet de absolute informatiedichtheid, prikkelende verfijning, kleur en het pure realisme wat de eveneens veel prijzigere buizentop zoals bijvoorbeeld het Japanse Zanden, Kondo of Absolare voor elkaar weten te krijgen. Maar we praten hier dan ook over producten die een veelvoud van deze geïntegreerde versterker kosten. Alleen al het feit dat ik deze Hegel in één adem met bovengenoemde muzikale grootheden noem, spreekt in dit opzicht al boekdelen.
Luisteren
De allereerste keer dat ik deze versterker uit zijn doordachte en zelfs van een bedankbrief met echte handtekening van Hegel’s geestelijk vader Bent Holter voorziene verpakking haal, ben ik flink onder de indruk. Zowel van het uitermate fraaie materiaalgebruik als het stoere uiterlijk. Hier staat echt wat substantieels voor me, dat bovendien voorzien is van een heel sterke eigen identiteit. Aan de eenvoud van de standaard RCA-chassisdelen zie ik dat het hier niet om een compromisloos kostbaar top high-end product gaat, maar verder heb ik eigenlijk alleen kritiek op de vier opmerkelijk harde kunststof apparaatvoeten. Vooral omdat ze dermate hard zijn dat dit toch zeer gewichtige apparaat bij het aansluiten behoorlijk gemakkelijk naar voren kan schuiven. Een niet afgevende rubbervariant zou hier beter passen.
Als bronnen maak ik dit keer naast mijn vertrouwde North Star Design CD combi (192 mk 2 loopwerk met Extremo DAC), ook van een Aurender N10 muziek server en losse NAS gebruik.
Substantie en massa
Wanneer de eerste klanken uit de Master luidsprekers stromen, zijn er in basis drie parameters die mij sterk opvallen. De eerste is de zeer goede precisie en timing van basinstrumenten. De tweede is een mooi groot gelaagd 3D stereobeeld met een rotsvaste plaatsing ongeacht het volumeniveau, terwijl ik het derde aspect het meest bijzonder en muzikaal waardevol vind. Als geen andere transistorversterker in deze prijsklasse is de H590 namelijk in staat om op natuurlijke wijze substantie en massa bij transiënten weer te geven. Dit kan een slag op een snaredrum zijn, de hamers van een piano of het klappen van handen. Maar je merkt het ook bij een ogenschijnlijk fragiele tik op een triangel of het zacht beroeren van een bar klokkenspel met de typerende massief aluminium staafjes.
Een album wat dit prachtig illustreert is Elixer (ECM 1962) van de Deens-Amerikaanse slagwerkster Merilyn Mazur. Van alle ECM albums die ik ken is dit ongetwijfeld één van de meest realistisch en natuurlijk klinkende. Zoals het percussie betaamt zit deze productie werkelijk boordenvol attack in combinatie met bovenharmonischen en bevat de muziek een stroom aan bijna oneindige dynamische schakeringen en subtiele klankkleuren. Hoewel Elixer in zijn geheel een mooi en uitdagend album is, vraagt het ook veel van een weergaveketen om het natuurlijk en zonder stress over te laten komen. Eén van mijn favoriete nummers is het nummer Bell-Painting, Daarbij wordt heel kort en fel op verschillende hoogfrequente percussie geslagen, waarna deze vervolgens alle tijd krijgt om helemaal uit te klinken. Waar deze Hegel meteen in uitblinkt is de combinatie van het gaaf weergeven van een praktisch ongeremd breedbandig dynamisch spectrum en dat weet te combineren met gewicht en massa in de klank van ieder instrument. Vertaald in gewoon Nederlands bedoel ik hiermee dat je echt de fysieke kracht van zowel de aanslag als het materiaal van een instrument terug kunt horen. Zeer uitzonderlijk voor een product uit deze prijsklasse!
Een ander facet wat steeds opnieuw op blijft vallen, is het verregaand ontbreken van hardheid en versmering. Natuurlijk dragen de gebruikte schakeling en componentkeuze hier sterk aan bij, maar ook mag de effectieve werking van Hegel’s SoundEngine 2 techniek niet worden onderschat. Ook de andere en minder dure actuele Hegel modellen maken namelijk van deze slimme vinding gebruik en bieden daardoor eveneens een heel herkenbare signatuur. Wanneer tenslotte het extreem dynamische nummer Talking Wind letterlijk losbarst, is het echt audiofiel smullen geblazen. Zelden heb ik dit ‘optreden’ in deze prijsklasse bij een transistorontwerp meer intens beleefd dan met deze H590. Nergens versmering of onprettige compressie, praktisch ongeremde dynamische expressie en dat in combinatie met neutrale en natuurlijke klankkleuren, hoge instrumentscheiding en wederom die opmerkelijke massa en substantie bij de aanslagen van instrumenten. Vooral met deze zeer geslaagde eigenschap weet deze Hegel afstand van de gelijk geprijsde transistorconcurrentie te nemen.
Hoewel er van echte kritiek gelukkig geen sprake kan en hoeft te zijn, heeft de H590 ook enkele vrij subtiele mindere aspecten. Deze kunnen worden gevonden in het minder lang uit kunnen laten klinken (lees sneller uitdoven) van muzieknoten/harmonische structuren en een lichtelijk ontbreken van de fijne informatie tussen de noten in. Hierdoor komt de nadruk en aandacht van de luisteraar automatisch sterker op de aanzet van iedere toon/puls te liggen en minder op het onderlinge verbinden. Door de bank heen levert dit een weergave op die veel mensen als ‘puntiger’ zullen ervaren.
Kameleon
Hoe ‘onzichtbaar’ dit nieuwe Hegel topmodel zich tenslotte kan maken, laten achtereenvolgens het album Aurora (Denon CY-73148) met o.a. Peter Erskine, Enya met haar sfeervolle debuutwerk Watermark (WEA 243875-2) en het schitterende ‘Fado meets Bossanova’ georiënteerde Trova Caminhada van gitarist, componist en zanger Rafael Fraga (trptk TTK0014) in volle glorie horen. Wanneer de eerste zeer diep en sonoor klinkende contrabastonen bespeeld door Buell Neidlinger met het intronummer ‘Daddy Trane & cousin Wayne’ weerklinken, weet iedere inmiddels wat oudere audiofiel meteen om welk album het gaat. Aurora! Zeker eind jaren tachtig was de muziek van deze gelegenheidsformatie bijna net zo bekend als de Franse Michel Jonasz met zijn absurd dynamische Le Temps passé en het verfijnd gedragen ‘Die Tanzerin’ van de Duitse zangeres Ulla Meinecke. Naast het zeer diepe laag staan ook de tenorsaxofoon van Marty Krystall en de drums van Peter Erskine er loepzuiver en levensecht op. Echt een diepe buiging voor producer Jeffrey Weber en de Denon opnametechnici en zeker ook de Hegel H590. Want zo bezielend, krachtig, gecontroleerd en kleurrijk heeft hier nog niet eerder een transistorversterker uit de € 10.000,- prijsklasse gespeeld. Niets loopt dicht, alles is tot in het kleinste detail te volgen en er is veel rust met toch volledig gerealiseerde dynamische contrasten.
Hier blijkt ook dat deze Hegel de timing uitstekend voor elkaar heeft, want al snel volgen de voeten en het meebewegende lichaam automatisch het ritme. Is het dan perfect? Nee, zover wil ik nog niet gaan. Vooral de saxofoon van Marty kan nog verder worden opengetrokken en tevens nog wat plastischer voor het voetlicht worden gebracht. Maar daar moet dan wel de portemonnee nog verder voor worden opengetrokken. Wie verder ook nooit naar een nog hogere klasse apparatuur luistert, zal hier absoluut niets missen.
Van studio naar consument
Het laatste te bespreken album voor deze test is één van mijn favoriete TRPTK albums. Een jong Nederlands platenlabel wat in 2014 door opnametechnicus Brendon Heinst en muziekproducent Luuk Meijssen is opgericht en heerlijk verfrissend eigenzinnige en qua interpretatie afwijkende muziek uitbrengt. Naast een hoge originaliteit blinkt het label ook als één van de weinigen nog uit in het naast downloads, ook nog steeds cd’s met werkelijk prachtig artwork uit te brengen! Kers op de taart is hier tenslotte absoluut de uitstekende geluidskwaliteit, die de muzikale verdieping en doorzicht alleen nog maar verder weet te vergroten.
Extra interessant is bovendien het feit dat bij het mixen en masteren behalve Kef Blade luidsprekers, ook van Hegel (H30) eindversterkers gebruik is gemaakt en deze eindversterker als basis voor de H590 is genomen! Wanneer ik start met het eerste nummer Poeta Equilibrista, herken ik al bij de eerste noten meteen heel erg sterk de weergave zoals die ook bij de onlangs door mij bezochte TRPTK masteringruimte weerklonk. Weer dat enorm vloeiende en soepele geluid, vol met klankkleurwendingen, onderhuidse kracht en fijndynamiek. Vooral de melancholieke en warme stem van Rafael, profiteert enorm van de gelijknamige versterking. Met het energieke A ginga da morna sluit ik het muzikale gebeuren af en blijkt ook het muzikale geluk helemaal compleet. Wat een versterker, wat een wijd scala aan mogelijkheden en vooral, wat een indrukwekkend goede weergave!
Conclusie
We hoeven er niet om heen te draaien, want wat mij betreft heeft Hegel met de gloednieuwe H590 geïntegreerde versterker zijn beste product ooit uitgebracht! Niet alleen de prijs/kwaliteitsverhouding blijkt ongekend goed, maar ook verzamelt het apparaat binnen zijn prijsklasse bijna louter pluspunten. Een prachtige en bovenal zeer solide understatement uitstraling wordt daarbij gecombineerd met een groot scala aan gebruiksmogelijkheden, zeer solide connectoren en vooral een opvallend goede geluidskwaliteit.
Een eigenschappenpallet wat nog verder van de concurrentie afwijkt door het bijzonder forse, bijna ongelimiteerde stabiele(!) vermogen. Zelfs de meest lastige luidsprekers kunnen probleemloos worden aangestuurd en worden vergezeld door klankmatige eigenschappen die nooit en te nimmer negatief uit de bocht vliegen. De kleine klankmatige omissies vallen volledig binnen deze prijsklasse en zijn vooral te vinden wanneer je de weergave vergelijkt met nog betere en in dat geval zeker ook duurdere producten. Vooral qua totaalpakket blijkt deze Hegel H590 een ijzersterk totaalpakket te zijn. Zo goed, dat deze Hegel H590 zelfs wel eens als toekomstige game changer kan worden gezien.
Hegel H590
€ 9.999,-
Importeur
GP Acoustics GmbH
www.kef.com, sales@gpaeu.com
